Art. 17. Odpowiedzialność za zaginięcie towaru, uszkodzenie towaru oraz opóźnienie dostawy

Konwencja o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR)

1. Przewoźnik odpowiada za całkowite lub częściowe zaginięcie towaru lub za jego uszkodzenie, które nastąpiło w czasie między przyjęciem towaru a jego wydaniem, jak również za opóźnienie dostawy.

2. Przewoźnik jest zwolniony od tej odpowiedzialności, jeżeli zaginięcie, uszkodzenie lub opóźnienie spowodowane zostało winą osoby uprawnionej, jej zleceniem nie wynikającym z winy przewoźnika, wadą własną towaru lub okolicznościami, których przewoźnik nie mógł uniknąć i których następstwom nie mógł zapobiec.

3. Przewoźnik nie może powoływać się dla zwolnienia się od odpowiedzialności ani na wady pojazdu, którym się posługuje dla wykonania przewozu, ani na winę osoby lub pracowników osoby, u której pojazd wynajął.

4. Uwzględniając postanowienia artykułu 18, ustępy 2 do 5, przewoźnik jest zwolniony od swej odpowiedzialności, jeżeli zaginięcie lub uszkodzenie towaru powstało ze szczególnego niebezpieczeństwa wynikającego z jednej lub kilku następujących przyczyn:

a) użycie pojazdów otwartych i nie przykrytych opończą, jeżeli to użycie było wyraźnie uzgodnione i zaznaczone w liście przewozowym;

b) brak lub wadliwe opakowanie, jeżeli towary, ze względu na swe naturalne właściwości, w razie braku lub wadliwego opakowania, narażone są na zaginięcie lub uszkodzenie;

c) manipulowanie, ładowanie, rozmieszczenie lub wyładowanie towaru przez nadawcę lub przez odbiorcę albo przez osoby działające na rachunek nadawcy lub odbiorcy;

d) naturalne właściwości niektórych towarów, mogące powodować całkowite lub częściowe ich zaginięcie albo uszkodzenie, w szczególności przez połamanie, rdzę, samoistne wewnętrzne zepsucie, wyschnięcie, wyciek, normalny ubytek lub działanie robactwa i gryzoni;

e) niedostateczność lub wadliwość cech lub numerów na sztukach przesyłki;

f) przewóz żywych zwierząt.

5. Jeżeli na mocy niniejszego artykułu przewoźnik nie odpowiada za niektóre czynniki, które spowodowały szkodę, jego odpowiedzialność jest zaangażowana tylko w tym zakresie, w jakim czynniki, za które ponosi on odpowiedzialność na mocy niniejszego artykułu, przyczyniły się do powstania szkody.

Komentarze orzeczniczeKomentarz redakcyjnyAnalizy

SP (AI)opracował Jacek Ignaczewski przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI): Odpowiedzialność przewoźnika za wady ogumienia a gwarancje producenta

– kto ponosi ryzyko konstrukcyjne

Wprowadzenie

W wyroku SA w Białymstoku z 4.12.2019 r., I AGa 68/19, przewoźnik powoływał się na to, że szkoda powstała wskutek wady fabrycznej opony, o której nie wiedział, i że nie mógł zapobiec jej skutkom. W toku postępowania potwierdzono, że opona należała do partii objętej akcją serwisową. Powstaje pytanie: czy przewoźnik może przerzucić odpowiedzialność na producenta, powołując się na „ryzyko konstrukcyjne”? A jeśli tak – wobec kogo?

Skutki normatywne

Art. 17 ust. 3 CMR stanowi, że przewoźnik nie może się powoływać na wady pojazdu dla wyłączenia swojej odpowiedzialności. Niezależnie więc od tego, kto odpowiada za wadę konstrukcyjną, w relacji z nadawcą lub odbiorcą odpowiedzialność spoczywa na przewoźniku.

Możliwy pozostaje natomiast regres – ale wyłącznie w relacjach wewnętrznych:

  • przewoźnik może dochodzić roszczeń od producenta (na podstawie rękojmi lub odpowiedzialności za produkt),

  • może też zabezpieczyć się przez odpowiednie klauzule ubezpieczeniowe.

Poglądy doktryny

W literaturze przyjmuje się, że ryzyko techniczne, w tym konstrukcyjne, jest wkalkulowane w odpowiedzialność przewoźnika. Odmiennie niż w przypadku czynników zewnętrznych (pogoda, sabotaż, działania osób trzecich), wadliwość własnego sprzętu nie może być podstawą do wyłączenia odpowiedzialności.

Odpowiedzialność producenta ma charakter wtórny i może być dochodzona tylko w odrębnym postępowaniu – nie znosi ona odpowiedzialności kontraktowej przewoźnika.

Stanowisko

W sprawach, w których przyczyną szkody jest wada ogumienia lub innego elementu konstrukcyjnego pojazdu, to przewoźnik ponosi ryzyko szkody i odpowiedzialność względem uprawnionego z tytułu przewozu.

Nie jest uprawnione, by powoływać się na brak wiedzy o akcji serwisowej jako na przesłankę egzoneracyjną. Ryzyko techniczne to część ryzyka działalności przewozowej – a roszczenia wobec producenta mogą być realizowane wyłącznie regresowo, po naprawieniu szkody przez przewoźnika.

Reklama
Standardy Baner
Standardy Baner
Serwis wykorzystuje pliki cookies. Korzystając z serwisu akceptujesz politykę prywatności i cookies.