Art. 17. Odpowiedzialność za zaginięcie towaru, uszkodzenie towaru oraz opóźnienie dostawy

Konwencja o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR)

1. Przewoźnik odpowiada za całkowite lub częściowe zaginięcie towaru lub za jego uszkodzenie, które nastąpiło w czasie między przyjęciem towaru a jego wydaniem, jak również za opóźnienie dostawy.

2. Przewoźnik jest zwolniony od tej odpowiedzialności, jeżeli zaginięcie, uszkodzenie lub opóźnienie spowodowane zostało winą osoby uprawnionej, jej zleceniem nie wynikającym z winy przewoźnika, wadą własną towaru lub okolicznościami, których przewoźnik nie mógł uniknąć i których następstwom nie mógł zapobiec.

3. Przewoźnik nie może powoływać się dla zwolnienia się od odpowiedzialności ani na wady pojazdu, którym się posługuje dla wykonania przewozu, ani na winę osoby lub pracowników osoby, u której pojazd wynajął.

4. Uwzględniając postanowienia artykułu 18, ustępy 2 do 5, przewoźnik jest zwolniony od swej odpowiedzialności, jeżeli zaginięcie lub uszkodzenie towaru powstało ze szczególnego niebezpieczeństwa wynikającego z jednej lub kilku następujących przyczyn:

a) użycie pojazdów otwartych i nie przykrytych opończą, jeżeli to użycie było wyraźnie uzgodnione i zaznaczone w liście przewozowym;

b) brak lub wadliwe opakowanie, jeżeli towary, ze względu na swe naturalne właściwości, w razie braku lub wadliwego opakowania, narażone są na zaginięcie lub uszkodzenie;

c) manipulowanie, ładowanie, rozmieszczenie lub wyładowanie towaru przez nadawcę lub przez odbiorcę albo przez osoby działające na rachunek nadawcy lub odbiorcy;

d) naturalne właściwości niektórych towarów, mogące powodować całkowite lub częściowe ich zaginięcie albo uszkodzenie, w szczególności przez połamanie, rdzę, samoistne wewnętrzne zepsucie, wyschnięcie, wyciek, normalny ubytek lub działanie robactwa i gryzoni;

e) niedostateczność lub wadliwość cech lub numerów na sztukach przesyłki;

f) przewóz żywych zwierząt.

5. Jeżeli na mocy niniejszego artykułu przewoźnik nie odpowiada za niektóre czynniki, które spowodowały szkodę, jego odpowiedzialność jest zaangażowana tylko w tym zakresie, w jakim czynniki, za które ponosi on odpowiedzialność na mocy niniejszego artykułu, przyczyniły się do powstania szkody.

Komentarze orzeczniczeKomentarz redakcyjnyAnalizy

SP (AI)opracował Jacek Ignaczewski przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI): Skutki zmiany trasy przewozu w świetle instrukcji nadawcy

1. Wprowadzenie

W praktyce transportu międzynarodowego często dochodzi do sytuacji, w których kierowca – w reakcji na nieprzewidziane okoliczności (np. brak miejsc na parkingu, opóźnienia załadunku) – decyduje się na zmianę zaplanowanej trasy przewozu lub miejsca postoju. Kluczowe pytanie brzmi: czy taka decyzja może być uznana za naruszenie umowy przewozu, skutkujące odpowiedzialnością przewoźnika, zwłaszcza w sytuacji, gdy nadawca przekazał instrukcje co do trasy lub postoju? Wyrok SN z dnia 8 października 2020 r., II CSK 773/18, rzuca światło na ten problem.

2. Instrukcja nadawcy – wiążące postanowienie czy sugestia?

a) Charakter prawny instrukcji

SN w omawianym wyroku rozróżnił:

  • Instrukcję o charakterze wiążącym – jeżeli została skutecznie uzgodniona jako element umowy przewozu (accidentalia negotii),

  • Zwykłą sugestię operacyjną – jeżeli nie wynika z uzgodnień umownych lub nie pochodzi od umocowanego nadawcy.

W analizowanej sprawie SN zakwestionował automatyczne przyjęcie, że wskazane w zleceniu miejsca postoju wiązały przewoźnika, skoro przekazane zostały przez osobę trzecią (S. M. NV), a formalnym nadawcą była inna spółka.

b) Wniosek

Nie każda instrukcja nadawcy jest wiążącym zobowiązaniem umownym. Jeżeli nie została jednoznacznie przyjęta przez przewoźnika lub pochodzi od nieumocowanej osoby trzeciej, jej naruszenie nie musi oznaczać nienależytego wykonania umowy.

3. Zmiana trasy a odpowiedzialność przewoźnika

a) Czy zmiana trasy jest automatycznie naruszeniem umowy?

Nie. SN wyraźnie wskazał, że zmiana trasy przewozu nie jest równoznaczna z rażącym niedbalstwem ani naruszeniem umowy, jeśli jest:

  • uzasadniona operacyjnie (np. opóźnienie, brak miejsc),

  • dokonana po poinformowaniu nadawcy (nawet domyślnie),

  • nie zwiększała istotnie ryzyka utraty lub uszkodzenia towaru.

W sprawie II CSK 773/18 kierowca zmienił trasę z drogi krajowej na autostradę A2 w celu przyspieszenia dostawy, co miało na celu realizację interesu nadawcy (skrócenie czasu przewozu), a nie jego naruszenie.

b) Kiedy zmiana trasy może skutkować odpowiedzialnością?

  • Gdy narusza wyraźny zakaz wynikający z umowy.

  • Gdy zwiększa ryzyko szkody w sposób oczywisty

Dostęp do pełnej treści jest płatny. Przejdź do premium

Reklama
Standardy Baner
Standardy Baner
Serwis wykorzystuje pliki cookies. Korzystając z serwisu akceptujesz politykę prywatności i cookies.