Art. 17. Odpowiedzialność za zaginięcie towaru, uszkodzenie towaru oraz opóźnienie dostawy

Konwencja o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR)

1. Przewoźnik odpowiada za całkowite lub częściowe zaginięcie towaru lub za jego uszkodzenie, które nastąpiło w czasie między przyjęciem towaru a jego wydaniem, jak również za opóźnienie dostawy.

2. Przewoźnik jest zwolniony od tej odpowiedzialności, jeżeli zaginięcie, uszkodzenie lub opóźnienie spowodowane zostało winą osoby uprawnionej, jej zleceniem nie wynikającym z winy przewoźnika, wadą własną towaru lub okolicznościami, których przewoźnik nie mógł uniknąć i których następstwom nie mógł zapobiec.

3. Przewoźnik nie może powoływać się dla zwolnienia się od odpowiedzialności ani na wady pojazdu, którym się posługuje dla wykonania przewozu, ani na winę osoby lub pracowników osoby, u której pojazd wynajął.

4. Uwzględniając postanowienia artykułu 18, ustępy 2 do 5, przewoźnik jest zwolniony od swej odpowiedzialności, jeżeli zaginięcie lub uszkodzenie towaru powstało ze szczególnego niebezpieczeństwa wynikającego z jednej lub kilku następujących przyczyn:

a) użycie pojazdów otwartych i nie przykrytych opończą, jeżeli to użycie było wyraźnie uzgodnione i zaznaczone w liście przewozowym;

b) brak lub wadliwe opakowanie, jeżeli towary, ze względu na swe naturalne właściwości, w razie braku lub wadliwego opakowania, narażone są na zaginięcie lub uszkodzenie;

c) manipulowanie, ładowanie, rozmieszczenie lub wyładowanie towaru przez nadawcę lub przez odbiorcę albo przez osoby działające na rachunek nadawcy lub odbiorcy;

d) naturalne właściwości niektórych towarów, mogące powodować całkowite lub częściowe ich zaginięcie albo uszkodzenie, w szczególności przez połamanie, rdzę, samoistne wewnętrzne zepsucie, wyschnięcie, wyciek, normalny ubytek lub działanie robactwa i gryzoni;

e) niedostateczność lub wadliwość cech lub numerów na sztukach przesyłki;

f) przewóz żywych zwierząt.

5. Jeżeli na mocy niniejszego artykułu przewoźnik nie odpowiada za niektóre czynniki, które spowodowały szkodę, jego odpowiedzialność jest zaangażowana tylko w tym zakresie, w jakim czynniki, za które ponosi on odpowiedzialność na mocy niniejszego artykułu, przyczyniły się do powstania szkody.

Komentarze orzeczniczeKomentarz redakcyjnyAnalizy

SP (AI)opracował Jacek Ignaczewski przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI): Model kwalifikacji szkody w przewozach międzynarodowych (Konwencja CMR + kodeks cywilny)

(narzędzie pomocnicze dla sądów i pełnomocników procesowych)

I. Cel dokumentu

Model ma służyć do ustalenia podstawy prawnej odpowiedzialności przewoźnika oraz zakresu naprawienia szkody w sytuacjach objętych umową przewozu międzynarodowego (podlegającą Konwencji CMR), z uwzględnieniem możliwego zastosowania przepisów kodeksu cywilnego (k.c.) w zakresie uzupełniającym.

II. Etap 1 – Czy szkoda mieści się w art. 17 ust. 1 CMR?

Rodzaj szkody Czy podlega art. 17 CMR? Uwagi
Zaginięcie całości towaru Tak W pełni objęte CMR
Uszkodzenie fizyczne towaru Tak Dotyczy również uszkodzeń częściowych
Opóźnienie w dostawie Tak Ale odszkodowanie ograniczone do przewoźnego (art. 23 ust. 5 CMR)
Wydanie towaru osobie nieuprawnionej Wątpliwe Brak jednoznacznego zakwalifikowania jako „zaginięcie” – zależy od skutku ekonomicznego
Wydanie towaru mimo warunku zapłaty Nie SN (II CSKP 1955/22): brak podstaw do zastosowania art. 17 – szkoda ma charakter czysto majątkowy
 

III. Etap 2 – Czy szkoda mieści się w zakresie ograniczeń z art. 23 CMR?

Kategoria Odszkodowanie wg CMR Uwagi
Wartość towaru (rynkowa) Tak Art. 23 ust. 1–3
Koszty przewozu, cła, opłaty dodatkowe Tak Art. 23 ust. 4
Utracone korzyści (np. zysk ze sprzedaży) Nie Dozwolone tylko przy art. 29 (rażące niedbalstwo)
Straty podatkowe (VAT, podatek dochodowy) Nie Możliwe tylko przy odpowiedzialności pełnej
Koszty reklamacji, korespondencji, pełnomocnika Nie Tylko przy odpowiedzialności pełnej (k.c.)
 

IV. Etap 3 – Czy zachowanie przewoźnika wyczerpuje znamiona art. 29 CMR?

Przesłanka Weryfikacja Źródło
Rażące niedbalstwo lub wina umyślna Jeśli ignoruje elementarne standardy należytej staranności, w szczególności: instrukcje wydania, warunki zapłaty, ryzyka przewidywalne Wyrok SN II CSKP 1955/22
Zachowanie personelu przewoźnika (np. kierowcy) Odpowiedzialność przypisywana przewoźnikowi z mocy art. 29 CMR i art. 474 k.c. j.w.
Brak przesłanek egzoneracyjnych (siła wyższa, wina nadawcy, właściwości towaru) Konieczne ich wykazanie przez przewoźnika (art. 17 ust. 2 CMR) CMR
 

Jeśli przesłanki z art. 29 CMR są spełnione → brak limitu odszkodowania, pełna odpowiedzialność

Dostęp do pełnej treści jest płatny. Przejdź do premium

Reklama
Standardy Baner
Standardy Baner
Serwis wykorzystuje pliki cookies. Korzystając z serwisu akceptujesz politykę prywatności i cookies.