Art. 17. Odpowiedzialność za zaginięcie towaru, uszkodzenie towaru oraz opóźnienie dostawy

Konwencja o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR)

1. Przewoźnik odpowiada za całkowite lub częściowe zaginięcie towaru lub za jego uszkodzenie, które nastąpiło w czasie między przyjęciem towaru a jego wydaniem, jak również za opóźnienie dostawy.

2. Przewoźnik jest zwolniony od tej odpowiedzialności, jeżeli zaginięcie, uszkodzenie lub opóźnienie spowodowane zostało winą osoby uprawnionej, jej zleceniem nie wynikającym z winy przewoźnika, wadą własną towaru lub okolicznościami, których przewoźnik nie mógł uniknąć i których następstwom nie mógł zapobiec.

3. Przewoźnik nie może powoływać się dla zwolnienia się od odpowiedzialności ani na wady pojazdu, którym się posługuje dla wykonania przewozu, ani na winę osoby lub pracowników osoby, u której pojazd wynajął.

4. Uwzględniając postanowienia artykułu 18, ustępy 2 do 5, przewoźnik jest zwolniony od swej odpowiedzialności, jeżeli zaginięcie lub uszkodzenie towaru powstało ze szczególnego niebezpieczeństwa wynikającego z jednej lub kilku następujących przyczyn:

a) użycie pojazdów otwartych i nie przykrytych opończą, jeżeli to użycie było wyraźnie uzgodnione i zaznaczone w liście przewozowym;

b) brak lub wadliwe opakowanie, jeżeli towary, ze względu na swe naturalne właściwości, w razie braku lub wadliwego opakowania, narażone są na zaginięcie lub uszkodzenie;

c) manipulowanie, ładowanie, rozmieszczenie lub wyładowanie towaru przez nadawcę lub przez odbiorcę albo przez osoby działające na rachunek nadawcy lub odbiorcy;

d) naturalne właściwości niektórych towarów, mogące powodować całkowite lub częściowe ich zaginięcie albo uszkodzenie, w szczególności przez połamanie, rdzę, samoistne wewnętrzne zepsucie, wyschnięcie, wyciek, normalny ubytek lub działanie robactwa i gryzoni;

e) niedostateczność lub wadliwość cech lub numerów na sztukach przesyłki;

f) przewóz żywych zwierząt.

5. Jeżeli na mocy niniejszego artykułu przewoźnik nie odpowiada za niektóre czynniki, które spowodowały szkodę, jego odpowiedzialność jest zaangażowana tylko w tym zakresie, w jakim czynniki, za które ponosi on odpowiedzialność na mocy niniejszego artykułu, przyczyniły się do powstania szkody.

Komentarze orzeczniczeKomentarz redakcyjnyAnalizy

SP (AI)opracował Jacek Ignaczewski przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI): Schemat zastosowania art. 17 i 29 Konwencji CMR w praktyce

Krok 1: Czy szkoda powstała między przyjęciem a wydaniem przesyłki?

  • Tak → przejdź do Krok 2.

  • Nie → odpowiedzialność przewoźnika co do zasady wyłączona (brak podstawy z art. 17 ust. 1 CMR).

Krok 2: Czy występuje szkoda polegająca na zaginięciu, uszkodzeniu lub opóźnieniu dostawy?

  • Tak → przewoźnik co do zasady odpowiada na zasadzie ryzyka (art. 17 ust. 1 CMR).

  • Nie → odpowiedzialność wyłączona.

Krok 3: Czy zachodzą przesłanki egzoneracyjne z art. 17 ust. 2 CMR?

Przewoźnik musi udowodnić łącznie, że:

  • (a) szkoda wynikała z okoliczności, których nie mógł uniknąć, oraz

  • (b) następstwom których nie mógł zapobiec
    (np. katastrofy naturalne, działania siły wyższej, czynniki zewnętrzne – przy wyjątkowości i nieprzewidywalności).

  • Tak (łączna przesłanka udowodniona) → brak odpowiedzialności (egzoneracja skuteczna).

  • Nie → odpowiedzialność przewoźnika aktualna (przechodzimy do art. 23 lub 29 CMR).

Krok 4: Czy przewoźnik działał z winy umyślnej lub rażącym niedbalstwem? (art. 29 CMR)

Ocena sądu opiera się na:

  • braku dbałości o stan techniczny pojazdu,

  • ignorowaniu wskazań spedytora,

  • dezinformowaniu lub utrudnianiu kontaktu,

  • braku inicjatywy w organizacji przewozu zastępczego,

  • świadomości charakteru towaru i warunków przewozu.

  • Tak – zachowanie kwalifikuje się jako rażące niedbalstwo lub umyślność → przechodzimy do art. 29 CMR.

  • Nie → stosujemy art. 23 CMR (odpowiedzialność ograniczona).

Krok 5: Skutek zastosowania art. 29 CMR – uchylenie limitów z art. 23 CMR

Jeśli przesłanki z art. 29 zostały spełnione:

  • przewoźnik ponosi pełną odpowiedzialność odszkodowawczą, obejmującą:

    • szkodę w towarze (zniszczenie, uszkodzenie, utrata wartości),

    • szkody wtórne i pośrednie (koszty ekspertyzy, utylizacji, utracone korzyści – jeśli wykazane),

    • odsetki od dnia wytoczenia powództwa lub skutecznego wezwania do zapłaty (art. 27 CMR).

Krok 6: Pomocnicze stosowanie przepisów krajowych

  • CMR nie reguluje w pełni m.in. metod ustalania wysokości szkody, związku przyczynowego, zasad kompensacji (np. compensatio lucri cum damno).

  • W tych obszarach można subsydiarnie zastosować przepisy

Dostęp do pełnej treści jest płatny. Przejdź do premium

Reklama
Standardy Baner
Standardy Baner
Serwis wykorzystuje pliki cookies. Korzystając z serwisu akceptujesz politykę prywatności i cookies.