Art. 556. Odpowiedzialność sprzedawcy za wady rzeczy

Kodeks cywilny

Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę (rękojmia).

Komentarze orzeczniczeKomentarz redakcyjny Analizy

Rękojmia z tytułu sprzedaży rzeczy używanej (art. 556 k.c.)
Absolutny charakter odpowiedzialności sprzedawcy
Odpowiedzialność sprzedawcy w granicach dodatniego (pozytywnego) interesu umownego
Istnienie wad sprzedanej rzeczy a nieważność czynności prawnej (art. 58 § 2 k.c.)
Przelew uprawnienia do odstąpienia od umowy
Uchylenie się przez kupującego od skutków oświadczenia woli pod wpływem błędu a uprawnienia z tytułu rękojmi
Odpowiedzialność producenta i importera z tytułu wprowadzenia do obrotu rzeczy niebezpiecznych (art. 449[5] § 2 k.c.)
Odpowiedzialność kontaktowa sprzedawcy z tytułu wydania kupującemu rzeczy wadliwej; nienależyte wykonanie zobowiązania (art. 471 k.c.)
Właściwość w sprawie o zwrot świadczenia po odstąpieniu od umowy sprzedaży na podstawie rękojmi (art. 560 § 1 i 2 k.c.)
Ciężar dowodu w sprawie z rękojmi

SP (AI)opracował Jacek Ignaczewski przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI): Przejście uprawnień z rękojmi na dalszego nabywcę

– zagadnienia cesji i skuteczności uprawnień kształtujących

1. Wprowadzenie

W obrocie gospodarczym i konsumenckim często występują sytuacje, w których rzecz nabyta od sprzedawcy zostaje dalej zbyta kolejnemu podmiotowi, a wada rzeczy ujawnia się dopiero u tego dalszego nabywcy. Powstaje wówczas pytanie, czy i w jakim zakresie możliwe jest przejście uprawnień z rękojmi od pierwotnego kupującego na dalszego nabywcę – zarówno w drodze umowy, jak i na podstawie ustawy. Problem dotyczy przede wszystkim uprawnień kształtujących (np. odstąpienia od umowy, obniżenia ceny) oraz roszczeń majątkowych (np. o zwrot ceny, naprawę, odszkodowanie).

2. Pojęcie uprawnień z rękojmi

W doktrynie przyjmuje się, że z tytułu rękojmi przysługują kupującemu zarówno uprawnienia kształtujące (odstąpienie od umowy, obniżenie ceny), jak i roszczenia obligacyjne (naprawa, wymiana, zwrot ceny, odszkodowanie). W świetle art. 556 i nast. k.c., uprawnienia te mają charakter ustawowy i przysługują podmiotowi, który nabył rzecz od sprzedawcy w ramach stosunku umownego.

Pojawia się jednak pytanie, czy te uprawnienia mogą przejść na osobę trzecią, która sama nie zawierała umowy ze sprzedawcą – a jedynie nabyła rzecz od pierwotnego kupującego.

3. Przejście uprawnień w drodze cesji (art. 509 k.c.)

Roszczenia majątkowe z tytułu rękojmi (np. roszczenie o zwrot ceny, o naprawę, o odszkodowanie) mogą być co do zasady przedmiotem cesji na zasadach ogólnych (art. 509 k.c.), chyba że sprzeciwia się temu:

ustawa (np. zakaz wynikający z natury uprawnienia),
zastrzeżenie umowne,
właściwość świadczenia (np. osobista natura obowiązku naprawy).

Dopuszczalność cesji nie budzi kontrowersji w przypadku roszczeń pieniężnych, natomiast problematyczne są uprawnienia kształtujące, które wymagają złożenia jednostronnego oświadczenia woli i mają charakter osobisty.

4. Czy uprawnienia kształtujące mogą przejść na nabywcę rzeczy?

Uprawnienia takie jak odstąpienie od umowy lub obniżenie ceny mają charakter ściśle związany z pierwotnym stosunkiem obligacyjnym – są konsekwencją określonego naruszenia ekwiwalentu świadczeń w tej konkretnej umowie. Większość doktryny i orzecznictwa przyjmuje, że nie mogą