Art. 556. Odpowiedzialność sprzedawcy za wady rzeczy

Kodeks cywilny

Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę (rękojmia).

Komentarze orzeczniczeKomentarz redakcyjny Analizy

Rękojmia z tytułu sprzedaży rzeczy używanej (art. 556 k.c.)
Absolutny charakter odpowiedzialności sprzedawcy
Odpowiedzialność sprzedawcy w granicach dodatniego (pozytywnego) interesu umownego
Istnienie wad sprzedanej rzeczy a nieważność czynności prawnej (art. 58 § 2 k.c.)
Przelew uprawnienia do odstąpienia od umowy
Uchylenie się przez kupującego od skutków oświadczenia woli pod wpływem błędu a uprawnienia z tytułu rękojmi
Odpowiedzialność producenta i importera z tytułu wprowadzenia do obrotu rzeczy niebezpiecznych (art. 449[5] § 2 k.c.)
Odpowiedzialność kontaktowa sprzedawcy z tytułu wydania kupującemu rzeczy wadliwej; nienależyte wykonanie zobowiązania (art. 471 k.c.)
Właściwość w sprawie o zwrot świadczenia po odstąpieniu od umowy sprzedaży na podstawie rękojmi (art. 560 § 1 i 2 k.c.)
Ciężar dowodu w sprawie z rękojmi

SP (AI)opracował Jacek Ignaczewski przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI): Rękojmia a ustawa o prawach konsumenta – granice zastosowania art. 556 k.c. po nowelizacjach 2023 r.

1. Wprowadzenie

Nowelizacja ustawy o prawach konsumenta z dnia 1 stycznia 2023 r., wdrażająca dyrektywę 2019/771/UE, spowodowała istotne przekształcenie systemu odpowiedzialności sprzedawcy względem konsumenta. W efekcie doszło do rozdzielenia dwóch reżimów odpowiedzialności: kodeksowego (rękojmia za wady rzeczy – art. 556 i n. k.c.) oraz ustawowego (niezgodność towaru z umową – art. 43a i n. u.p.k.). Celem opracowania jest wskazanie, kiedy i w jakim zakresie stosuje się art. 556 k.c. w relacjach z udziałem konsumenta oraz jakie są granice między tymi reżimami.

2. Zakres zastosowania ustawy o prawach konsumenta po nowelizacji

Zgodnie z art. 43a ust. 1 u.p.k., przepisy rozdziału 5a (art. 43a–43g) mają zastosowanie do umów sprzedaży zawartych między konsumentem a przedsiębiorcą, jeżeli ich przedmiotem są:

rzeczy ruchome (w tym rzeczy z elementami cyfrowymi),
treści cyfrowe i usługi cyfrowe dostarczane w ramach sprzedaży.

Przepisy u.p.k. wypierają stosowanie art. 556–576 k.c. w zakresie objętym regulacją szczególną. Oznacza to, że jeżeli sprzedaż dotyczy towarów lub usług objętych zakresem art. 43a u.p.k., reżim rękojmi nie znajduje zastosowania – nawet jeśli strony nie zdają sobie z tego sprawy.

3. Wyłączenie art. 556–576 k.c. w relacji B2C

Art. 43a ust. 1 u.p.k. należy interpretować jako lex specialis względem przepisów kodeksowych. W praktyce oznacza to:

kupujący będący konsumentem nie może już dochodzić roszczeń z tytułu „wady” rzeczy w rozumieniu art. 556[1] k.c.,
zamiast tego przysługuje mu zestaw uprawnień ustawowych (naprawa, wymiana, obniżenie ceny, odstąpienie od umowy) oparty na stwierdzeniu niezgodności towaru z umową.

Zmiana ta miała charakter systemowy i oznacza przeniesienie całego ciężaru ochrony konsumenta na grunt ustawy szczególnej, która uwzględnia aktualne standardy unijne.

4. Granice zastosowania art. 556 k.c. w obrocie konsumenckim

Pomimo dominacji przepisów u.p.k., art. 556 i n. k.c. nadal mają zastosowanie w relacjach B2C, o ile przedmiot sprzedaży nie mieści się w zakresie ustawy o prawach