Art. 99. Ustanowienie reprezentanta dziecka

Kodeks rodzinny i opiekuńczy

§1. Dla dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską, którego żadne z rodziców nie może reprezentować, sąd opiekuńczy ustanawia reprezentanta dziecka.

§ 2. Reprezentant dziecka jest umocowany do dokonywania wszelkich czynności łączących się ze sprawą, również w zakresie zaskarżenia i wykonania orzeczenia. Do czynności reprezentanta dziecka przepisy art. 95 § 3 i 4 oraz art. 154 stosuje się odpowiednio.

§ 3. Do reprezentanta dziecka przepisyy art. 148, art. 151, art. 152, art. 156, art. 159, art. 164, art. 165 § 2, art. 168–170 i art. 180 § 2 stosuje się odpowiednio.

Komentarze orzeczniczeAnalizy

Wojciech Studziński: Możliwość udzielania przez kuratora reprezentującego dziecko upoważnienia do zastępowania

aplikantowi adwokackiemu oraz pełnomocnictwa lub substytucji adwokatowi

Opracowano przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI)

Teza artykułu - Palestra 6/2021

Adwokat pełniący funkcję kuratora reprezentującego dziecko na podstawie art. 99 i 991 k.r.o. może skutecznie udzielić upoważnienia do zastępowania aplikantowi adwokackiemu oraz ustanowić pełnomocnika lub substytuta będącego adwokatem lub radcą prawnym.

Autor krytykuje praktykę sądów powszechnych, które – odwołując się do orzeczeń dotyczących kuratora dla osoby nieznanej z miejsca pobytu – odmawiają adwokatowi-kuratorowi prawa do skorzystania z aplikanta lub substytuta. Wskazuje, że te rozstrzygnięcia nie odnoszą się do specyfiki kuratora reprezentującego dziecko, a różnice funkcjonalne między tymi instytucjami zostały zignorowane.

Podkreśla, że:

„brak jest podstaw materialnoprawnych, by przyjąć, że aplikant adwokacki może zastępować adwokata jedynie w czynnościach związanych z zastępstwem procesowym”.

Odwołuje się do przepisów Prawa o adwokaturze (art. 77 i 25) oraz do normatywnej konstrukcji reprezentacji dziecka przez kuratora, która daje mu status przedstawiciela ustawowego, co z kolei pozwala mu ustanowić pełnomocnika procesowego (np. w trybie art. 86 k.p.c. czy art. 51 § 2 k.p.k.).

Wskazuje też, że różnice między zastępstwem aplikanta a substytucją są wyraźne, ale żadna z tych instytucji nie jest prawnie wykluczona w przypadku działania adwokata jako kuratora dziecka.

„Zastępca nie uzyskuje statusu pełnomocnika procesowego, gdyż działa jedynie za pełnomocnika (w jego imieniu)… natomiast substytut staje się pełnomocnikiem strony.”

Podkreślając, że celem aplikacji jest także przygotowanie do pełnienia funkcji takich jak kurator, autor konkluduje, że ograniczanie adwokatowi-kuratorowi prawa do korzystania z zastępcy lub substytuta nie ma uzasadnienia w obowiązującym prawie.

Podsumowanie:

Zdaniem autora, interpretacje ograniczające możliwości organizacyjne adwokata-kuratora są nieuzasadnione jurydycznie i niepotrzebnie komplikują wykonywanie obowiązków kuratorskich. Prawo dopuszcza zarówno ustanowienie pełnomocnika procesowego, jak i zastępstwo przez aplikanta oraz substytucję — o ile nie narusza to zasady ochrony interesu dziecka.