Art. 247. Dowód przeciwko osnowie lub ponad osnowę dokumentu w formie zastrzeżonej pod rygorem nieważności

Wprowadzenie

W dobie powszechnego obrotu elektronicznego coraz więcej dokumentów funkcjonuje wyłącznie w formie cyfrowej. Jednak procesowa moc takich dokumentów jest ograniczona przez normy dowodowe z art. 245–247 k.p.c.. Szczególnego znaczenia nabiera art. 247 k.p.c., który stanowi barierę w zakresie możliwości obalania treści dokumentów – w tym również cyfrowych.

Celem tego opracowania jest przeanalizowanie praktycznego zastosowania art. 247 k.p.c. w odniesieniu do współczesnych dokumentów elektronicznych (plików PDF, e-maili, faktur elektronicznych, nagrań, treści z AI i blockchaina).

1. Dokument prywatny i urzędowy – przypomnienie podstaw

Art. 245 k.p.c.

Stanowi, że dokument prywatny dowodzi tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Powstaje tu domniemanie autentyczności podpisu, ale:

• dotyczy wyłącznie dokumentów podpisanych,

• obecnie odnosi się głównie do kwalifikowanego podpisu elektronicznego (zgodnie z art. 78 § 1 k.c. oraz art. 781 § 1 k.c.),

• nie obejmuje dokumentów w formie dokumentowej (np. e-mail bez podpisu).

Art. 244 k.p.c.

Dotyczy dokumentów urzędowych – również elektronicznych, o ile pochodzą od organu publicznego i są podpisane zgodnie z przepisami (kwalifikowany podpis, pieczęć elektroniczna itp.).

2. Zakres zastosowania art. 247 k.p.c.

Art. 247 k.p.c.:
„Dopuszczalne jest przeprowadzenie dowodu przeciwko treści dokumentu prywatnego lub urzędowego, jeżeli nie sprzeciwia się to przepisom szczególnym.”

Znaczenie:

• przepis umożliwia obalenie treści dokumentu, np. poprzez dowód fałszu, błędu, braku świadomości przy podpisywaniu.

• jego stosowanie uzależnione jest od rodzaju dokumentu i jego kwalifikacji (czy jest urzędowy, prywatny, tylko w formie dokumentowej).

3. Ograniczenia dowodowe w kontekście cyfrowym

A. Dokument z kwalifikowanym podpisem elektronicznym

Status: dokument prywatny (lub urzędowy, jeśli pochodzi od organu).
Zastosowanie art. 247 k.p.c.:

• można obalić domniemanie, że oświadczenie zostało złożone przez tę osobę (np. przez dowód fałszu podpisu),

• ale dowód przeciwny musi być wyraźny i przekonujący – np. opinia biegłego, brak logów systemowych.

B. Dokument bez podpisu – tylko w formie dokumentowej

Dostęp do pełnej treści jest płatny. Przejdź do premium