Zaniżenie ceny w umowie sprzedaży jako czynność pozorna (art. 83 § 1 k.c.); dopuszczalność dowodu z zeznań świadków i przesłuchania stron (art. 247 k.p.c.)
Cena w umowie sprzedaży (art. 536 - 541 k.c.) Oświadczenie woli dla pozoru (art. 83 k.c.) Dowód przeciwko osnowie lub ponad osnowę dokumentu w formie szczególnej pod rygorem nieważności (art. 247 k.p.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
W świetle przepisu art. 247 k.p.c. niedopuszczalny jest dowód, że strona złożyła oświadczenie woli innej treści niż utrwalona w dokumencie, a także niedopuszczalny jest dowód, że strona w ogóle tego oświadczenia woli nie złożyła. Z powyższego wynika, że nie jest dopuszczalny dowód, że cena sprzedawanej rzeczy uzgodniona przez strony jest w rzeczywistości inna niż wyrażona w dokumencie.
Jeżeli dla oświadczenia woli będące elementem czynności prawnej zastrzeżona została forma ad solemnitatem, to oświadczenie w zakresie w jakim forma ta nie została zachowana nie jest ważne.
Ustalenie za pomocą zeznań świadków lub przesłuchania stron innych niż przedmiotowo istotne elementów czynności prawnej nie stanowi obejścia przepisów o formie zastrzeżonej pod rygorem nieważności. Podważanie jednego z istotnych elementów umowy, jakim jest cena sprzedaży, i wykazywanie, że cena umówiona jest inna niż ujawniona w akcie notarialnym, a tym samym wyrażona w innej formie niż notarialna, stanowi obejście przepisów o formie zastrzeżonej pod rygorem nieważności (vide: Kodeks postępowania cywilnego, Komentarz pod red. Małgorzaty Manowskiej, publ. WPK 2021, LEX, wyrok SN z dnia 8 marca 2005 r., IV CSK 630/04).
Wyrok SN z dnia 1 lipca 2021 r., V ACa 338/21
Standard: 83598 (pełna treść orzeczenia)
Badanie rzeczywistej woli stron w zakresie ustalenia przedmiotowo istotnych elementów umowy (w tym ceny), wbrew treści aktu notarialnego, jest w zasadzie wyłączone z uwagi na zakazy dowodowe określone w art. 247 kpc, który dopuszcza dowód przeciw lub ponad osnowę dokumentu, jednak w ściśle określonych i niepodważalnych granicach – gdy nie prowadzi to do obejścia przepisów o formie zastrzeżonej pod rygorem nieważności oraz gdy, ze względu na szczególne okoliczności sprawy, sąd uzna to za potrzebne.
Podważanie ceny z aktu sprzedaży i wykazywanie, że cena umówiona była inna niż ujawniona w akcie notarialnym stanowi obejście przepisów o formie zastrzeżonej pod rygorem nieważności i przez to jest niedopuszczalne” (tak SN w wyroku z dnia 27 kwietnia 2004 roku, II CK 191/03 oraz w wyroku z dnia 05 marca 2005 roku, IV CK 630/04, a także SA w Białymstoku w wyroku z dnia I ACa 452/13).
Wyrok SO w Białymstoku z dnia 25 stycznia 2019 r., II Ca 744/18
Standard: 83591 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 83592
Standard: 86623
Standard: 10348
Standard: 25165
Standard: 83597
Standard: 68153
Standard: 25166
Standard: 83593
Standard: 84874
Standard: 84853