Art. 48. Wyłączenie sędziego z mocy ustawy; iudex inhabilis
Kodeks postępowania cywilnego
§ 1. Sędzia jest wyłączony z mocy samej ustawy:
1) w sprawach, w których jest stroną lub pozostaje z jedną ze stron w takim stosunku prawnym, że wynik sprawy oddziaływa na jego prawa lub obowiązki;
2) w sprawach swego małżonka, krewnych lub powinowatych w linii prostej, krewnych bocznych do czwartego stopnia i powinowatych bocznych do drugiego stopnia;
3) w sprawach osób związanych z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli;
4) w sprawach, w których był lub jest jeszcze pełnomocnikiem albo był radcą prawnym jednej ze stron;
5) w sprawach, w których w instancji niższej brał udział w wydaniu zaskarżonego orzeczenia, jako też w sprawach o ważność aktu prawnego z jego udziałem sporządzonego lub przez niego rozpoznanego oraz w sprawach, w których występował jako prokurator;
6) w sprawach o odszkodowanie z tytułu szkody wyrządzonej przez wydanie prawomocnego orzeczenia niezgodnego z prawem, jeżeli brał udział w wydaniu tego orzeczenia.
§ 2. Powody wyłączenia trwają także po ustaniu uzasadniającego je małżeństwa, przysposobienia, opieki lub kurateli.
§ 3. Sędzia, który brał udział w wydaniu orzeczenia objętego skargą o wznowienie lub skargą nadzwyczajną, nie może orzekać co do tej skargi.
- Wyłączenie sędziego z mocy prawa
- Wyłączenie sędziego na podstawie art. 48 § 1 pkt 1 k.p.c.
- Wyłączenie sędziego na podstawie art. 48 § 1 pkt 4 k.p.c.
- Wyłączenie sędziego na podstawie art. 48 § 1 pkt 5 k.p.c.
- Wyłączenie sędziego na podstawie art. 48 § 3 i art. 413 k.p.c.
- Uczestniczenie w składzie sądu II instancji tych samych sędziów, którzy uczestniczyli w wydaniu poprzedniego wyroku sądu drugiej instancji
- Wyłączenie sędziego biorącego udział w wydaniu postanowienia objętego wnioskiem o zmianę stwierdzenia nabycia spadku (art. 48 § 3 k.p.c.)
- Wyłączenie sędziego od rozpoznania sprzeciwu od wyroku zaocznego
- Rozpoznanie sprawy przez sędziego podlegającego wyłączeniu a nieważność postępowania (art. 379 pkt 4 k.p.c.)