Art. 443a. Środek odwoławczy od uzasadnienia orzeczenia
Kodeks postępowania karnego
§ 1. Do zaskarżenia uzasadnienia orzeczenia stosuje się odpowiednio przepisy art. 438 i art. 440.
§ 2. Środkiem odwoławczym od uzasadnienia orzeczenia jest zażalenie, jeżeli nie wniesiono apelacji. W razie wniesienia apelacji i zażalenia – zażalenie rozpoznaje sąd odwoławczy łącznie z apelacją.
§ 3. Strony mają prawo wziąć udział w posiedzeniu sądu odwoławczego rozpoznającego zażalenie. Przepis art. 451 stosuje się odpowiednio.
§ 4. Po rozpoznaniu środka odwoławczego od uzasadnienia sąd orzeka o utrzymaniu w mocy lub zmianie zaskarżonego uzasadnienia w całości lub w części.
- Język, styl, emocje w uzasadnieniu wyroku
- Wymogi rzetelnego uzasadnienia
- Wyjaśnienie podstawy prawnej
- Uzasadnienie wyroku uniewinniającego
- Wskazanie faktów, które sąd uznał za udowodnione i dowodów na jakich się oparł (art. 424 § 1 k.p.k.)
- Ustalenia faktyczne, jakich wymaga art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k.
- Przytoczenie okoliczności, które sąd miał na względzie przy wymiarze kary (art. 424 § 2 k.p.k.)
- Wymóg uzasadnienia wyboru kary pozbawienia wolności w warunkach art. 58 § 1k.k.
- Sporządzenie uzasadnienia wyroku przez osobę nieuprawnioną
- Powielanie uzasadnień (kopiuj - wklej uzasadnienia)
- Zarzut wadliwego uzasadnienia w postępowaniu karnym (art. 424 k.p.k.)
- Podpisanie uzasadnienia przez sędziego
- Niedopuszczalność „poprawiania” lub „uzupełniania” pisemnych motywów orzeczenia
- Zwrot akt sprawy sądowi I instancji w celu uzupełnienia uzasadnienia zaskarżonego wyroku (art. 449a k.p.k.)
- Zakaz uchylenia wyroku sądu I instancji niespełniającego wymagań z art. 424 k.p.k. (art. 455a k.p.k.)
Komentarz redakcyjny
Środkiem odwoławczym od uzasadnienia orzeczenia jest zażalenie.
Środek odwoławczy odnoszący się do uzasadnienia orzeczenia może być wniesiony wyłącznie w sytuacji, gdy skarżący nie kwestionuje samego rozstrzygnięcia. Nie jest wykluczona sytuacja, gdy druga ze stron wniosła apelację. Wówczas sąd rozpoznaje oba środki odwoławcze jednocześnie na rozprawie i wydaje wyrok.
W zażaleniu od uzasadnienia można kwestionować styl, w jakim zostało napisane, poszczególne sformułowania, a także ustalenia faktyczne, jeśli nie kwestionuje się poszczególnych rozstrzygnięć zawartych w orzeczeniu lub zarządzeniu. Mogą to być sformułowania lub oceny zawarte w uzasadnieniu, gdy są krzywdzące dla stron z uwagi na użyte w nim zwroty, które w świetle art. 424 § 1 i 2 lub art. 94 § 1 pkt 5 i § 2 k.p.k. nie powinny znaleźć się w uzasadnieniu, a nie rzutują na trafność rozstrzygnięć wyroku. Ogólnie rzecz ujmując, zaskarżeniu podlegają stwierdzenia lub argumentacja wywołujące poczucie skrzywdzenia, niesprawiedliwości, nieprawdziwości.
W przepisie nie wskazano wprost podmiotów uprawnionych do zaskarżenia uzasadnienia. W art. 443a § 3 k.p.k. użyte jest sformułowanie „ strony”. Zatem zażalenie od uzasadnienia wyroku przysługuje stronom, a pokrzywdzonemu – od wyroku warunkowo umarzającego postępowanie, wydanego na posiedzeniu, chyba że ustawa stanowi inaczej (art. 444 § 1 k.p.k.), a także podmiotom wskazanym w art. 91a i 91b k.p.k.
Zażalenie na uzasadnienie postanowienia i zarządzenia służy stronom, a także osobie, której postanowienie lub zarządzenie bezpośrednio dotyczy, chyba że ustawa stanowi inaczej (art. 459 § 3 k.p.k.). W postępowaniu przygotowawczym osobom niebędącym stronami przysługuje zażalenie na uzasadnienie postanowienia lub zarządzenia naruszającego ich prawa (art. 302 § 1 k.p.k.).
Właściwym do rozpoznania środka odwoławczego od uzasadnienia orzeczenia lub zarządzenia jest:
- w przypadku zażalenie od uzasadnienia wyroku sądu pierwszej instancji - właściwy funkcjonalnie sąd odwoławczy (art. 25 § 3 i art. 26 k.p.k.);
- w przypadku zażalenia na uzasadnienie postanowienia