Wyrok z dnia 2022-12-14 sygn. II SAB/Kr 149/22
Numer BOS: 2224619
Data orzeczenia: 2022-12-14
Rodzaj organu orzekającego: Wojewódzki Sąd Administracyjny
Najważniejsze fragmenty orzeczenia w Standardach:
- Pojęcie osoby pełniącej/sprawującej funkcję publiczną; funkcja publiczna
- Sędzia jako osoba sprawująca funkcje publiczne
- Ograniczenia prawa do informacji publicznej
- Udostępnienie informacji i dokumentów z wykazu sędziego w trybie dostępu do informacji publicznej (art. 67 u.s.p.)
- Wykaz służbowy sędziego
- Powołanie sędziego przez Prezydenta na wniosek KRS
- Pojęcie informacji publicznej art. 1 ust. 1 i art. 6 u.d.i.p.)
- Udostępnienie dokumentu prywatnego w trybie dostępu do informacji publicznej
- Wyłączenie w stosunku do sędziów przepisów Kodeksu pracy o badaniach kontrolnych
II SAB/Kr 149/22 - Wyrok WSA w Krakowie
|
|
|||
|
2022-07-12 | |||
|
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie | |||
|
Magda Froncisz Małgorzata Łoboz /sprawozdawca/ Monika Niedźwiedź /przewodniczący/ |
|||
|
6480 658 |
|||
|
Dostęp do informacji publicznej | |||
|
Minister Sprawiedliwości | |||
|
zobowiązano do wydania aktu lub dokonania czynności | |||
|
Dz.U. 2001 nr 112 poz 1198 art 1 , 5 , i 6 Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej. |
|||
SENTENCJA
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: sędzia WSA Monika Niedźwiedź Sędziowie: sędzia WSA Magda Froncisz sędzia WSA Małgorzata Łoboz (spr.) po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 14 grudnia 2022 r. skargi W. L. na bezczynność Prezesa Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie w sprawie udzielenia informacji publicznej I. zobowiązuje Prezesa Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie do wydania aktu albo do dokonania czynności co do wniosku W. L. z dnia 25.10.2021r. w zakresie punktu 2-go co do możliwości wydania kopii dyplomów ukończenia szkoły wyższej, w zakresie punktu 3-go co do możliwości wydania kopii aktów powołania na stanowisko sędziego; II. stwierdza, że Prezes Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie dopuścił się bezczynności, która nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa; III. w pozostałym zakresie skargę oddala; IV. zasądza od Prezesa Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie na rzecz skarżącego W. L. kwotę 100 zł ( sto złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania. |
||||
UZASADNIENIE
Uzasadnienie: W. L., wnioskiem z dnia 25 października 2021 r. domagał się udzielenia informacji publicznej poprzez przekazanie następujących danych dotyczących sędziów WSA: [...] oraz asesora WSA [...] życiorysu (jego kopii), względnie innego dokumentu lub dokumentów bądź informacji, skrótowo opisujących przebieg dotychczasowego życia, ograniczonych do istotnych dat i przypisanych do nich faktów; kopii dokumentów, dyplomów, świadectw, certyfikatów, egzaminów etc., dotyczących ukończenia szkoły średniej, wyższej i ewentualnie innych szkół, kursów etc., potwierdzających posiadane wykształcenie, kompetencje i doświadczenie zawodowe; informacji o przebiegu drogi zawodowej, awansów, zajmowanych stanowisk z podaniem dat ich obejmowania oraz kserokopii dokumentów potwierdzających te fakty wraz z ich uzasadnieniem; informacji dotyczących korzystania z immunitetu sędziowskiego, czy kiedykolwiek korzystali i w jakich przypadkach; informacji dotyczących prowadzonych przeciwko Sędziom jakichkolwiek postępowań przed sądem dyscyplinarnym, kiedy i w jakich sprawach; kopii aktualnych badań lekarskich i psychiatrycznych oraz innych dokumentów świadczących o pozostawaniu w dobrym zdrowiu fizycznym i psychicznym, które umożliwia wykonywanie zawodu sędziego, podejmowanie racjonalnych, a nie emocjonalnych decyzji i wyroków. Pismem z dnia 25 października 2021 r. Przewodniczący Wydziału Informacji Sądowej Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie udzielił odpowiedzi na tak sformułowany wniosek. Odnosząc się do poszczególnych punktów zapytania organ wskazał, że w zakresie punktu 1 życiorysy sędziów oraz wszystkie źródła informacji wskazane w punkcie 1 wniosku nie stanowią informacji publicznej. Sędziowie są objęci ustawą o dostępie do informacji publicznej, jednak za informacje publiczne odnośnie do nich można uznać informacje, które dotyczą wyłącznie danych związanych z procedurami powierzenia tym osobom funkcji sędziowskich, czy pełnienia przez nich czynności sędziowskich. Informacja w zakresie życiorysu oraz pozostałych źródeł informacji wskazanych w punkcie 1 nie jest informacją publiczną, gdyż przekracza zakres danych wiążących się z pełnieniem przez sędziów zadań publicznych. Odnosząc się do punktu 2 wskazano rok ukończenia studiów prawniczych przez poszczególnych sędziów. Dodano, że niewątpliwie do powołania na stanowisko sędziego sądu administracyjnego koniecznym jest ukończenie takowych studiów, dlatego wniosek w tym zakresie dotyczy informacji publicznej. W pozostałym zakresie punkt 2 wniosku nie dotyczy informacji publicznej. Żądanie doręczenie bliżej nieokreślonych kopii dokumentów, dyplomów, świadectw, certyfikatów, egzaminów etc. dotyczących ukończenia szkoły średniej, wyższej i ewentualnie innych szkół, kursów etc., potwierdzających posiadane wykształcenie, kompetencje i doświadczenie zawodowe - po pierwsze nie precyzuje rodzaju dokumentów objętych żądaniem, a po drugie informacja ta nie dotyczy danych związanych z procedurami powierzenia tym osobom funkcji sędziowskich, czy pełnienia przez nich czynności sędziowskich. Informacja w sprawie bliżej nieokreślonych dokumentów, dyplomów, świadectw, certyfikatów, egzaminów, ukończenia innych szkół i kursów etc. informacją publiczną nie jest. Przesądzając o formie udostępnienia informacji o ukończeniu studiów prawniczych organ miał na uwadze konieczność rozróżnienia pojęcia "informacji publicznej" od pojęcia "nośnika informacji publicznej". Fakt ukończenia studiów prawniczych wynika z nośnika informacji, jakim jest dyplom ich ukończenia. Informacją publiczną jest fakt ukończenia studiów, niezbędnych do objęcia stanowiska sędziego. Z tej przyczyny przekazano informację o fakcie ukończenia studiów i roku ich ukończenia. Natomiast sam dyplom ukończenia studiów informacją publiczną nie jest, jest jedynie jej nośnikiem. Odnosząc się do punktu 3 organ wskazał wszelkie zajmowane przez wskazanych wyżej sędziów stanowiska, na których pełnili funkcje o charakterze publicznym. Kserokopie dokumentów potwierdzających powołanie sędziów na poszczególne stanowiska są nośnikami informacji a nie informacją publiczną, dlatego nie zostały udostępnione. Informacją publiczną są dane co do poszczególnych stanowisk i okresów ich zajmowania, co zostało wnioskodawcy udostępnione. Powołania na poszczególne stanowiska nie zawierają uzasadnienia. Odnosząc się do punktu 4 i 5 podano posiadane przez Prezesa Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie informacje, wskazując, że z posiadanej dokumentacji nie wynika aby sędzia/asesor kiedykolwiek korzystał z immunitetu sędziowskiego lub były prowadzone postępowania przed sądem dyscyplinarnym. Odnośnie do punktu 6 dotyczącego udostępnienia kopii aktualnych badań lekarskich i psychiatrycznych oraz innych dokumentów świadczących o pozostawaniu w dobrym zdrowiu fizycznym i psychicznym, które umożliwia wykonywanie zawodu sędziego, podejmowanie racjonalnych a nie emocjonalnych decyzji i wyroków stwierdzono, że ze znajdujących się w aktach osobowych dokumentów wynika, że objęci wnioskiem sędziowie, są zdolni, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków sędziego. Kopie badań lekarskich nie są informacją publiczną, lecz jedynie jej nośnikiem, dlatego nie zostały wnioskodawcy udostępnione. W. L. złożył skargę na bezczynność Prezesa Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie w przedmiocie udzielenia informacji publicznej. Skarżący szeroko zacytował przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej. Odwołując się do tych przepisów wskazał szereg orzeczeń Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, które w jego ocenie uzasadniają konieczność udostępnienia, jako informacji publicznej, życiorysu, kopii ukończenia szkoły średniej, wyższej i policyjnej, informację o przebiegu drogi zawodowej, kopii aktu mianowania na policjanta oraz kopii aktualnych badań psychiatrycznych. Zdaniem skarżącego wnioskowane dokumenty mogą zawierać dane dotyczące prywatności osób wskazanych we wniosku a ograniczenie ich udostępnienia może wynikać z art. 5 ust. 2 u.d.p. Należy jednak wówczas na podstawie art. 16 ust. 1 u.d.p. wydać stosowną decyzję, czego Prezes Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie nie zrobił. W odpowiedzi na skargę Prezes WSA wniósł o jej oddalenie. Organ podtrzymał swoje stanowisko w zakresie możliwości uznania za informację publiczną jedynie tych informacji, które dotyczą danych związanych z procedurami powierzenia wskazanym we wniosku osobom funkcji sędziowskich, czy pełnienia przez nie czynności sędziowskich. Informacja w zakresie życiorysu oraz pozostałych źródeł informacji wskazanych w punkcie 1 nie jest informacją publiczną, gdyż przekracza zakres danych wiążących się z pełnieniem przez sędziów zadań publicznych. Podobnie informacją publiczną nie są kopie dokumentów, dyplomów, świadectw, certyfikatów, egzaminów etc., dotyczących ukończenia szkoły średniej, wyższej i ewentualnie innych szkół, kursów etc., potwierdzających posiadane wykształcenie, kompetencje i doświadczenie zawodowe. Dokumenty te nie są danymi związanymi z procedurami powierzenia wskazanym we wniosku osobom funkcji sędziowskich, czy pełnienia przez nich czynności sędziowskich. Forma udostępnienia informacji publicznej wynikała z konieczności odróżnienia od siebie pojęć "nośnik informacji publicznej" od "informacji publicznej". Nośnikiem informacji publicznej jest dokument zawierający informację publiczną (na którym żądana informacja publiczna znajduje się). Nośnikiem informacji publicznej jest dyplom ukończenia wyższych studiów prawniczych a zawartą na nośniku informacją publiczną jest fakt ukończenia wyższych studiów prawniczych. Nośnikiem informacji o stanie zdrowia jest zaświadczenie wydane przez uprawniony podmiot a informacją publiczną jest wynikający z zaświadczenia fakt, że objęci wnioskiem sędziowie, są zdolni, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków sędziego. Odnosząc się do cytowanego przez skarżącego orzecznictwa Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, organ wskazał, że w zakresie, w jakim orzecznictwo to jest sprzeczne z zaprezentowanym wyżej stanowiskiem, wymienionych poglądów nie podziela. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył, co następuje: Stosownie do art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 1647 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Zgodne z art. 3 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 718) zwanej dalej w skrócie "P.p.s.a.", sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. Stosownie do art. 134 § 1 P.p.s.a sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. W myśl art.135 p.p.s.a. sąd stosuje przewidziane ustawą środki w celu usunięcia naruszenia prawa w stosunku do aktów lub czynności wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach sprawy, której dotyczy skarga, jeżeli jest to niezbędne dla końcowego jej załatwienia. Stosownie natomiast do treści art. 145 § 1 P.p.s.a. w przypadku, gdy Sąd stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy lub naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego albo inne naruszenie przepisów postępowania, jeśli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy, wówczas - w zależności od rodzaju naruszenia - uchyla decyzję lub postanowienie w całości lub w części albo stwierdza ich nieważność bądź niezgodność z prawem. Zgodnie z art. 119 pkt 4 p.p.s.a, sprawa może być rozpoznana w trybie uproszczonym, jeżeli przedmiotem skargi jest bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania. Dokonując kontroli legalności zaskarżonego aktu w granicach kompetencji przysługujących sądowi administracyjnemu, na podstawie wyżej wymienionych ustaw sąd uznał, że skarga częściowo zasługuje na uwzględnienie. Na wstępie wskazać trzeba, w ramach wyjaśnienia obowiązku udzielenia informacji publicznej ( art. 1 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 6 u.d.i.p.), że za osobę pełniącą funkcję publiczną należy uznać każdego, kto pełni funkcje w organach władzy publicznej lub też w strukturach osób prawnych i jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, jeżeli tylko funkcja ta ma związek z dysponowaniem majątkiem państwowym lub samorządowym albo zarządzaniem sprawami związanymi z wykonywaniem swych zadań przez władze publiczne, a także inne podmioty, które tę władzę realizują lub gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa. Nie ma przy tym znaczenia, na jakiej podstawie prawnej osoba wykonuje funkcję publiczną. "Sprawowanie funkcji publicznej wiąże się z realizacją określonych zadań w urzędzie, w ramach struktur władzy publicznej lub na innym stanowisku decyzyjnym w strukturze administracji publicznej, a także w innych instytucjach publicznych. Wskazanie, czy mamy do czynienia z funkcją publiczną, powinno zatem odnosić się do badania, czy określona osoba w ramach instytucji publicznej realizuje w pewnym zakresie nałożone na tę instytucję zadanie publiczne. Chodzi zatem o podmioty, którym przysługuje co najmniej wąski zakres kompetencji decyzyjnej w ramach instytucji publicznej, przy czym nie muszą to być osoby uprawnione do wydawania decyzji administracyjnych" (tak wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 grudnia 2021 r. III OSK 446/21 LEX nr 3267735). W świetle powyższego sędzia jest niewątpliwie osobą pełniącą funkcję publiczną, albowiem "pełni funkcje w organach władzy publicznej". Sędzia orzekając w sprawach należących do właściwości sądów na zasadach niezawisłości i bezstronności realizuje zadania znajdujące się w kognicji tych sądów jako organów władzy publicznej, sprawując w nich tym samym funkcję publiczną ( por. wyrok WSA we Wrocławiu z 17.08.2017r. IV SAB/Wr 94/17, Lexnr 2345208). Szeroko zatem rzecz ujmując, informacja o jego działaniu w ramach tej funkcji jest zatem informacją publiczną. Kierując się w stronę żądań wniosku skarżącego, czyli sformułowanych tam szczegółowych kwestii dotyczących konkretnych sędziów (w tym asesora), trzeba zauważyć, że dane dotyczące sędziów wojewódzkich sądów administracyjnych znajdują się w tzw. wykazie służbowym, prowadzonym dla każdego sędziego przez prezesa wsa, albowiem zgodnie z art. 29 § 1 prawa o ustroju sądów administracyjnych (DZ.U. z 2016r. poz.1066) w sprawach nieuregulowanych w tej ustawie do sędziów wsa stosuje się odpowiednio prawo o ustroju sądów powszechnych, a więc także art. 67 u.s.p., w którym jest mowa o wykazie. Tak więc z chwilą objęcia przez osobę powołaną do pełnienia urzędu sędziego pierwszego stanowiska sędziowskiego, prezes właściwego sądu (okręgowego lub apelacyjnego oraz wojewódzkiego sądu administracyjnego) zakłada dla tego sędziego wykaz służbowy, prowadzony aż do wygaśnięcia (rozwiązania) stosunku służbowego lub do śmierci sędziego. W wykazie, prowadzonym według ustalonego wzoru, umieszcza się wszystkie podstawowe dane dotyczące stosunków służbowych i osobistych sędziego w zakresie mającym wpływ na pełnienie przez niego urzędu. Wśród tych danych należy wymienić dane osobowe, dane dotyczące przebiegu służby (zajmowane stanowiska, pełnione funkcje itp.), dane o stosunkach rodzinnych, o kwalifikacjach zawodowych, karach dyscyplinarnych, wyróżnieniach i odznaczeniach oraz o innych okolicznościach ważnych dla przebiegu służby. Tam właśnie, w wykazie służbowym, znajdują się dane, których udostępnienia jako informacji publicznej domagał się skarżący, i które Prezes WSA w Rzeszowie udostępnił, czyniąc zadość częściowo punktowi 3-mu, punktom 4 i 5 oraz częściowo pkt 7 wniosku. Należy przy tym wspomnieć, że wzór wykazu oraz sposób jego prowadzenia reguluje wydane na podstawie upoważnienia zawartego w art. 67 § 2, rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 marca 2012 r. w sprawie prowadzenia wykazów służbowych sędziów (Dz.U.2012.389). § 7 wspomnianego Rozporządzenia brzmi następująco: § 7. 1. Wykazy przechowuje się w sposób uniemożliwiający dostęp osobom nieuprawnionym.2. Wykaz udostępnia się jedynie osobom uprawnionym do dostępu do akt osobowych sędziego. 3. Prezesi sądów prowadzący wykazy zapewniają Ministrowi Sprawiedliwości dostęp do tych wykazów. Wymaga odnotowania, że na tle tego rozporządzenia został wyrażony następujący pogląd WSA w Gdańsku w wyroku z dnia 8 sierpnia 2012 r.II SA/Gd 149/12: "Przepis art. 1 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej stanowi, że przepisy ustawy nie naruszają przepisów innych ustaw określających odmienne zasady i tryb dostępu do informacji będących informacjami publicznymi. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 marca 2012 r. w sprawie prowadzenia wykazów służbowych sędziów odrębnie reguluje kwestie dotyczące prowadzenia wykazów służbowych, których ujawnienia w stosunku do wybranych sędziów domagał się skarżący. Rozporządzenie to zostało wydane w oparciu o delegację zawartą w art. 67 § 2 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070 z późn. zm.) i w przepisie § 7 ust. 2 stanowi, że wykaz udostępnia się jedynie osobom uprawnionym do dostępu do akt osobowych sędziego. Powyższa regulacja stanowi zatem lex specialis w stosunku do przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej. Oczywistym jest zatem, że informacje zawarte w wykazach służbowych sędziów nie podlegają udostępnieniu w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej, zatem słuszna była odmowa ich udzielenia". Ten kierunek wykładni nie został zaakceptowany w orzecznictwie, które zaaprobowało, że niektóre dane dotyczące sędziów zawarte w wykazie, co do zasady podlegają udostępnieniu. Jedyna cenzura wynika tutaj z art. 5 ust. 2 u.d.i.p., który należy zacytować: "Prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy. Ograniczenie to nie dotyczy informacji o osobach pełniących funkcje publiczne, mających związek z pełnieniem tych funkcji, w tym o warunkach powierzenia i wykonywania funkcji, oraz przypadku, gdy osoba fizyczna lub przedsiębiorca rezygnują z przysługującego im prawa". Innymi słowy, w przypadku osoby pełniącej funkcję publiczną, jaką jest sędzia, udostępnia się wszystkie dane, które mają związek z pełnieniem funkcji publicznej. Oczywistym jest, że są to takie dane, jak: dane związane z immunitetem, z postępowaniami dyscyplinarnymi, przebiegiem kariery zawodowej czy zdolnością do pracy. Orzecznictwo wskazuje tutaj nawet datę urodzenia (wiek) sędziego, istotne w związku z określeniem daty przejścia w stan spoczynku, czy momentem wejścia do zawodu (por. wyrok WSA w Łodzi z dnia 21 października 2014 r. II SAB/Łd 118/14, LEX nr 1534557 , wyrok WSA w Warszawie z dnia 27 kwietnia 2012 r. II SAB/Wa 51/12, LEX nr 1254182, wyrok WSA w Krakowie z dnia 14 listopada 2014 r. II SAB/Kr 347/14, LEX nr 1601267, wyrok WSA w Warszawie z dnia 27 lipca 2016 r. II SAB/Wa 949/15, LEX nr 2137561 ). W rezultacie powyższych rozważań wskazać należy, że udostępnienie przez organ informacji żądanej częściowo w punkcie 3 oraz w punktach 4 i 5 oraz częściowo w pkt 7 wniosku mieściło się w zakreślonych wyżej ramach informacji publicznej. Podkreślenia wymaga nadto, że jej źródłem musiał być wspomniany wykaz służbowy prowadzony przez prezesa sądu. Przechodząc do oceny pozostałych żądań zawartych w punktach 1, 2, częściowo 3 i 7 – wskazać trzeba, że dotyczą one w ogólności udostępnienia różnorakich, wskazanych tam w sposób ogólny dokumentów. Odnośnie tego organ w piśmie skierowanym do wnioskodawcy zauważył, że należy odróżnić informację (której udzielono wnioskującemu) od jej nośnika ( czyli właśnie dokumentów). W konsekwencji tego stanowiska żadnych dokumentów nie udzielono, ani też nie wydano w tym zakresie decyzji odmownej. Rację miał w ogólności organ wskazując na konieczność odróżnienia informacji od jej nośnika. Kwestię tę należy jednak na potrzeby tego postępowania doprecyzować. Jak to trafnie wskazał NSA w wyroku z dnia 28 kwietnia 2020 r. I OSK 1939/19 LEX nr 3091752: " Odróżnia się pojęcie samej informacji publicznej od nośnika, na którym została ona utrwalona. Informacja jest pewnym komunikatem, wiedzą o jakimś fakcie. Nośnikiem na którym taka informacja jest utrwalona może być papier lub środki elektroniczne przechowujące dokonane na nich zapisy. Ustawodawca tylko w jednym przypadku, o którym mowa w art. 6 ust. 4 lit. a u.d.i.p., zobowiązał do udostępnienia informacji publicznej zarówno co do treści, jak i postaci, a więc również do udostępniania nośnika, który zawiera informację publiczną. Chodzi tutaj o dokument urzędowy, którego ustawowa definicja zawarta została w art. 6 ust. 2 u.d.i.p. Ponadto przepis art. 3 ust. 1 pkt 2 określa, że prawo do informacji publicznej obejmuje uprawnienie do wglądu jedynie do dokumentów urzędowych". Na gruncie u.d.i.p. zatem, także w stosunku do sędziów, informacja publiczna mająca postać dokumentów urzędowych winna być przedstawiona ( na stosowne żądanie) także w postaci nośnika. Co do zasady zatem – udostępnia się informację publiczną odnośnie sędziów w zakresie, jaki jest związany z pełnieniem przez nich funkcji, a której źródłem jest stosowny wykaz służbowy. Natomiast informację zawartą w dokumentach urzędowych udostępnia się (na wniosek) wraz z nośnikiem. Przechodząc teraz do poszczególnych punktów wniosku, zacząć należy od punktu 1, gdzie wnioskodawca żądał życiorysów sędziów. Przede wszystkim trzeba ponownie zauważyć, że informacją publiczną co do zasady są tylko dokumenty urzędowe, a więc wytworzone przez organ w ramach realizacji powierzonych mu zadań. Nie wszystkie pisma będące w posiadaniu urzędu mają ten walor. Dokument prywatny, który trafia do organu, nie staje się z tego tytułu dokumentem urzędowym. Organ nie może go więc udostępniać osobom trzecim w ramach wniosków o dostęp do informacji publicznej ( tak wyrok NSA z dnia 13 czerwca 2014 r. I OSK 3070/13, LEX nr 1521345). W ocenie Sądu, życiorys jest w sposób oczywisty dokumentem prywatnym i fakt powierzenia go organom sądu w momencie wstąpienia w szranki zawodu nie powoduje, że staje się on dokumentem urzędowym. Wobec tego prawidłowo kopie życiorysów nie zostały udostępnione przez organ jako nie będące informacją publiczną (por. teza 2-go wyroku WSA w Białymstoku z dnia 12 czerwca 2014 r. II SAB/Bk 23/14, LEX nr 1513557). Oczywiście nie można wykluczyć, że dany konkretny życiorys może zawierać także dane będące taką informacją. Jednak wówczas należałoby poprzestać jedynie na udostępnieniu takiej informacji, a nie życiorysu. W przedmiotowym wypadku jednak chodziło o udostępnienie skanu całych życiorysów. W nawiązaniu do stanowiska organu wyrażonego w odpowiedzi na wniosek o informacji i jej nośniku, a także powyższych uwag co do życiorysu jako dokumentu prywatnego, warto podsumowująco przytoczyć fragment uzasadnienia wyroku NSA z dnia 20 listopada 2019 r. I OSK 4342/18, LEX nr 2758893: "Zgodzić się trzeba z Sądem I instancji, iż należy rozróżnić pojęcie informacji publicznej od jej nośnika. W przypadku innych rodzajów nośników informacji publicznej niż dokument urzędowy, podmiot zobowiązany nie ma obowiązku udostępniać samego nośnika, a jedynie zawartą w nim informację, jeśli stanowi ona informację publiczną. Dokumenty prywatne znajdujące się w posiadaniu organu mogą stanowić podstawę do sformułowania odpowiedzi na wniosek o i informację publiczną, jeśli zawierają informacje podlegające udostępnieniu (por. wyrok NSA z dnia 13 czerwca 2014 r., I OSK 3070/13; wyrok NSA z dnia 15 marca 2017 r., I OSK 1531/15). W rezultacie, jak wskazano w literaturze i judykaturze, wnioskodawca nie ma prawa, wynikającego z art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a u.d.i.p. do żądania udostępnienia określonej treści i postaci dokumentu prywatnego, może natomiast domagać się zawartej w nim informacji, jeżeli jest to informacja publiczna (zob. I. Kamińska, M. Rozbicka-Ostrowska: Ustawa o dostępie do informacji publicznej. Komentarz, Wolters Kluwer Warszawa 2016, Komentarz do art. 6 punkt 18, Lex 2018; wyrok NSA z dnia 13 czerwca 2014 r., I OSK 3070/13). W orzecznictwie przyjmuje się zgodnie, że żądanie udostępnienia informacji publicznej przez udostępnienie dokumentu prywatnego w postaci, w jakiej został on utrwalony, nie podlega uwzględnieniu na gruncie przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej (por. wyrok NSA z dnia 7 sierpnia 2014 r.,I OSK 2799/13)". Punkt 2-gi wniosku dotyczył udostępnienia kopii dyplomów, świadectw, certyfikatów dotyczących ukończenia szkół, kursów itd. W ocenie Sądu koniecznym jest tutaj wprowadzenie swego rodzaju prawnego punktu odniesienia. Jak to już bowiem wskazano, obowiązkiem prezesa sądu jest prowadzenie wykazu służbowego, który zawiera konieczne dane. Natomiast jak chodzi o dokumenty, to w aktach osobowych mogą znajdować się przede wszystkim te, które potwierdzają istnienie wymogów ustawowych związanych ze statusem sędziego. Jeśli zatem zgodnie z art.6 § 1 pkt 3 prawa o ustroju sądów administracyjnych do pełnienia urzędu na stanowisko sędziego wsa może być powołany ten, który ukończył wyższe studia prawnicze w Polsce i uzyskał tytuł magistra lub zagraniczne uznane w Polsce, to niewątpliwie przy badaniu, czy kandydat spełnia te wymogi, winien się legitymować dyplomem ukończenia takiej szkoły. Jest oczywistym, że posiadanie takiego dyplomu zwalnia kandydata od dokumentowania ukończenia wcześniejszych stopni szkolnictwa. Bez znaczenia dla jego statusu jest też ukończenie jakiegoś kursu czy szkolenia. W efekcie kandydat powinien legitymować się rzeczonym dyplomem jako jednym z niezbędnych warunków uzyskania stanowiska sędziego wsa. Powstaje natomiast pytanie, czy dyplom taki jest dokumentem urzędowym Na to pytanie pozytywnie odpowiedział NSA w cytowanym już wyroku z dnia 20 listopada 2019 r. I OSK 4342/18, LEX nr 2758893, gdzie wskazał: "Dokumenty potwierdzające wykształcenie są dokumentami urzędowymi, a tym samym są informacją publiczną. Oznacza to, iż zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a u.d.i.p. podlegają co do zasady udostępnieniu w zakresie treści i postaci". Reasumując ten wątek, w ocenie Sądu kopia dyplomu, o ile znajduje się w posiadaniu organu ( teoretycznie bowiem powinna, choć nie można wykluczyć, że zwrócono ją kandydatowi) podlega udostępnieniu na stosowny wniosek jako dokument urzędowy tak co do treści, jak i postaci. Oczywiście, może podlegać ocenie, czy dyplomy mogą zawierać dane związane z prywatnością sędziów ( rzecz jasna nie dotyczące samego faktu ukończenia szkoły wyższej). W tej sytuacji dokumenty urzędowe nie tracą charakteru informacji publicznej. Jest to nadal informacja publiczna, z tym, że zgodnie z art. 5 u.d.i.p. prawo do jej uzyskania podlega stosownym ograniczeniom. W takiej sytuacji organ może odmówić udostępnienia takiej informacji, ale stosownie do art. 16 ust. 1 u.d.i.p. obligowany jest wydać decyzję w tym przedmiocie (tak uzasadnienie wyroku NSA z dnia 2.04.2014, I OSK 1741/13, Lex nr 1484819). Organ jednak ani nie udostępnił kopii dyplomu, ani nie powiadomił, że go nie posiada, ani nie wydał w tym zakresie decyzji odmownej, pozostając w ten sposób w bezczynności. Przechodząc do punktu 3-go wniosku w zakresie żądania wskazanych tam dokumentów, tutaj istotnym jest, że przebieg służby sędziów, których dotyczy wniosek, opisany przez organ, nie zawiera elementów świadczących o pełnionych funkcjach czy stanowiskach. Nie ma zatem potrzeby rozważania udzielenia dokumentów w tym zakresie. Natomiast inna sytuacja dotyczy dokumentów powołania na stanowisko sędziowskie. Zgodnie z art. 5 § 1 prawa o ustroju sądów administracyjnych, sędziów sądów administracyjnych do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim powołuje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa. Akt powołania sędziego jest aktem prawa ustrojowego polegającym na kształtowaniu składu osobowego władzy sądowniczej. Jest to rozstrzygnięcie dyskrecjonalne Prezydenta, mieszczące się w zakresie jego osobistej prerogatywy (por. wyrok NSA z dnia 7 grudnia 2017 r. I OSK 857/17, LEX nr 2441401). Dokument poświadczający ten akt jest bodaj najistotniejszym dokumentem urzędowym dotyczącym danego sędziego odbywającego służbę. Odpis tego aktu powinien zatem znajdować się w aktach osobowych sędziego, jako potwierdzający źródło jego uprawnień i powód nawiązania stosunku służbowego. Z tego względu winien on także podlegać udostępnieniu na wniosek skarżącego. Nie wymienił on wprawdzie we wniosku in extenso aktu powołania, ale w ocenie Sądu, skoro żądał dokumentów związanych z drogą zawodową wskazanych sędziów, to oznacza, że powinien mu zostać udzielony właśnie ten dokument ( oczywiście mowa tu o jego odpisie). Skoro tak się nie stało, organ w tym zakresie pozostaje w bezczynności. Przypomnieć bowiem należy, że bezczynność na gruncie u.d.i.p. polega na tym, że podmiot obowiązany do podjęcia czynności materialno-technicznej w przedmiocie informacji publicznej takiej czynności nie podejmuje. Nie wydaje też decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej bądź o umorzeniu postępowania, przybierających formę decyzji administracyjnej, do której z mocy art. 16 ust. 1 u.d.i.p. stosuje się przepisy k.p.a. (tak przykładowo wyrok WSA w Gdańsku z dnia 30 lipca 2014 r. II SAB/Gd 82/14, LEX nr 1500469, podobnie wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 6 maja 2016 r. IV SAB/Wr 5/16, LEX nr 2054675). Dodatkowo trzeba wskazać, że powyższe uwagi dotyczące sędziów odnoszą się także do asesora, a to w związku z art. 5 § 3 oraz 6a § 1 pkt 1 prawa o ustroju sądów administracyjnych. Była już mowa o tym, że organ udzielił prawidłowo i wyczerpująco informacji żądanej przez wnioskodawcę w punktach 4 i 5. Co się natomiast tyczy punktu 7, czyli żądania udzielenia informacji publicznej w postaci udzielenia kopii badań lekarskich oraz innych świadczących o zdrowiu sędziów, to przypomnieć trzeba, że organ udzielił informacji w tym zakresie; mianowicie że sędziowie ( i asesor) są zdolni, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków sędziowskich. Informacja ta wyczerpuje, w ocenie Sądu, złożony wniosek. Zgodnie z art.229 kodeksu pracy, pracownik podlega okresowym badaniom lekarskim, które, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r.w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w kodeksie pracy (DZ.U.2016.2067 t.j.) – kończą się orzeczeniem lekarskim stwierdzającym brak przeciwskazań do pracy na określonym stanowisku lub istnienie takich przeciwskazań. W ocenie Sądu orzeczenie o przeciwskazaniach lub ich braku do pracy na dotychczasowym stanowisku jest zatem wydanym w trybie szczegółowo uregulowanym przepisami w/w rozporządzenia dokumentem zawierającym oświadczenie wiedzy wystawiającego je uprawnionego lekarza o stanie zdrowia pracownika, determinującym jego zdolność lub niezdolność do dalszego wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku. Jako oświadczenie wiedzy lekarza nie jest ono dokumentem urzędowym w rozumieniu udip, albowiem jest skierowane do pracodawcy, a nie do podmiotów zewnętrznych. Ponadto takie orzeczenie lekarza nie może spowodować odsunięcia sędziego od pełnienia obowiązków służbowych; może natomiast skłonić kolegium sądu do podjęcia decyzji o skierowaniu sędziego na badanie przez lekarza orzecznika ZUS w trybie art. 70 prawa o ustroju sądów powszechnych. Natomiast informacja, którą zawiera, o zdolności do pracy na danym stanowisku konkretnego sędziego, jest niewątpliwie informacją publiczną, a to w związku z art. 6 § 1 pkt 4 prawa o ustroju sądów administracyjnych, który wskazuje, że kandydat na stanowisko sędziego (odpowiednio asesora) musi być zdolny ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków sędziego. W powiązaniu z art. 70 u.s.p. tworzy to spójny wymóg zdolności do wykonywania obowiązków sędziowskich w czasie trwania służby. Jednakże, jak to już wyżej wskazano, ta informacja została już wnioskodawcy udzielona. Co się tyczy samych badań lekarskich, żaden przepis nie zobowiązuje prezesa sądu do przechowywania takowych danych, jak chodzi o sędziów. Jednak niezależnie od tego, w ocenie Sądu, takie badania jako dokumenty prywatne, nie mogłyby zostać udostępnione. W tej kwestii wypowiedział się WSA w Warszawie w wyroku z dnia 30 września 2020 r. II SAB/Wa 260/20, LEX nr 3088688. Wyrok ten dotyczył wprawdzie Prezydenta RP oraz pytania o ilość testów na koronawirusa przebytych przez Prezydenta, niemniej zawiera w uzasadnieniu interesujące stanowisko co do udostępnienia badań osoby pełniącej funkcję publiczną ( jaką niewątpliwie jest Prezydent). Tamże stwierdza się, że: " Rację ma, zdaniem Sądu, organ, stwierdzając, iż poddanie się badaniom czy to będzie dotyczyło testów na koronawirusa, czy też pobrania wymazu lub próbki krwi, czy też innych badań lekarskich, nie stanowi działania lub zaniechania w zakresie powierzonych zadań i kompetencji publicznoprawnych w znaczeniu organizacyjnym, materialnym oraz formalnym, a także nie dotyczy funkcjonowania władzy publicznej". W konkluzji zatem stwierdza się, że informacja w tym przedmiocie nie nosi cech informacji publicznej. Stanowisko to należy w pełni podzielić także w odniesieniu do sędziów. W rezultacie w zakresie punktu 7 wniosku organ nie pozostaje w bezczynności. Reasumując, w ocenie Sądu bezczynność organu dotyczy braku rozstrzygnięcia w przedmiocie punktu 2 i częściowo 3 wniosku, czyli wydania kopii dyplomu ukończenia szkoły wyższej oraz kopii aktów powołania na stanowisko sędziego (asesora). Organ zatem rozważy w tym zakresie wydanie aktu lub dokonanie czynności. Pamiętać przy tym należy, że w sytuacji, gdy w ocenie podmiotu zobowiązanego do udzielenia informacji publicznej dostęp do żądanej informacji wymaga ograniczenia ze względu na przesłanki przewidziane w art. 5 ust. 2 u.d.i.p., obowiązkiem tego podmiotu jest wykazanie, poprzez odniesienie się do okoliczności konkretnej sprawy, iż dana informacja nie może być udostępniona z tych właśnie przyczyn ( tak wyrok NSA z dnia 16 listopada 2021 r. III OSK 4424/21, LEX nr 3361341). Nadto jeżeli żądane informacje publiczne w części podlegają ochronie na podstawie art. 5 u.d.i.p., to wówczas podmiot zobowiązany do udostępnienia informacji publicznej winien wydać na podstawie art. 16 ust. 1 u.d.i.p. decyzję o odmowie jej udostępnienia w tym zakresie. Ograniczenie przez ustawodawcę dostępu do informacji, na podstawie art. 5 ustawy, nie powoduje bowiem zmiany charakteru informacji jako publicznej. Brak wydania w tym zakresie stosownej decyzji odmownej skutkuje bezczynnością. Odnośnie charakteru wspomnianej wyżej bezczynności organu, w ocenie Sądu bez wątpienia nie miała ona znamion bezczynności rażącej. Trzeba mieć na uwadze, że zasadniczy zrąb informacji został skarżącemu udostępniony, a chodziło dodatkowo o jej nośniki. Pamiętać należy, że przy rażącej bezczynności chodzi o wadliwość o znacząco dużym ciężarze gatunkowym; szczególnie lekceważący stosunek organu do złożonego wniosku, duże natężenie braku woli w jego załatwieniu, działanie organu wbrew określonym standardom bez usprawiedliwienia (por. wyrok NSA z 21.04.2020, II OSK 559/20, Lex nr 3020323). W przypadku niniejszym nic takiego nie miało miejsca, odpowiedzi udzielono bez zwłoki, a jedynie kontrowersją pozostawało to, w jakim zakresie odpowiedź ma zostać udzielona. Taka sytuacja nie kwalifikuje się w żadnym razie jako rażąca bezczynność. Z wymienionych przyczyn orzeczono jak w sentencji, w oparciu o art. 149 § 1 pkt 1 p.p.s.a., a w zakresie żądania wniosku co do punktu 1 i 7 – orzeczono o oddaleniu skargi w oparciu o art. 151 p.p.s.a. O kosztach orzeczono w oparciu o art. 200 p.p.s.a. |
Treść orzeczenia pochodzi z Centralnej Bazy Orzeczeń Sądów Administracyjnych (nsa.gov.pl).