Sędzia jako osoba sprawująca funkcje publiczne

Sędzia jest niewątpliwie osobą pełniącą funkcję publiczną, albowiem "pełni funkcje w organach władzy publicznej". Sędzia orzekając w sprawach należących do właściwości sądów na zasadach niezawisłości i bezstronności realizuje zadania znajdujące się w kognicji tych sądów jako organów władzy publicznej, sprawując w nich tym samym funkcję publiczną ( por. wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 17 sierpnia 2017r. IV SAB/Wr 94/17). Szeroko zatem rzecz ujmując, informacja o jego działaniu w ramach tej funkcji jest zatem informacją publiczną.

Wyrok WSA w Krakowie z dnia 14 grudnia 2022 r., II SAB/Kr 149/22

Standard: 74808 (pełna treść orzeczenia)

Każdy sąd powszechny jest niewątpliwie organem władzy publicznej, to osobami sprawującymi w nich funkcję w zakresie wymiaru sprawiedliwości są sędziowie. Status sędziego określony w art. 178-181 Konstytucji a rozwiniętym w art. 65 i nast. u.s.p., nie uzasadnia niczym nieograniczonej jawności jego danych osobowych.

Wiek danej osoby uprawniający ją do powołania do pełnienia funkcji sędziego lub umożliwiający przejście w stan spoczynku może być informacją publiczną. Nie stanowi natomiast informacji publicznej podanie pełnej daty urodzenia i miejsca zamieszkania sędziego.

Dane osobowe sędziego podlegają udostępnieniu tylko, gdy mają związek z pełnieniem funkcji publicznej. Sprawowanie wymiaru sprawiedliwości przez danego sędziego oczywiście wymaga ujawnienia jego imienia i nazwiska, stanowiska służbowego i wydziału sądu, w którym orzeka w wydawanych orzeczeniach, na wokandach, w pismach sądowych i wystąpieniach sygnalizacyjnych itp. Jednak żaden przepis ustrojowy sądownictwa powszechnego, w tym Prawo o ustroju sądów powszechnych i Regulamin urzędowania sądów powszechnych (rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 23 lutego 2007 r., Dz. U. 2014 poz. 259) nie wymaga w ramach sprawowania funkcji sędziego podawania pełnej daty urodzenia i miejscowości zamieszkania sędziego.

Ponadto należy zwrócić uwagę, że podanie w trybie dostępu do informacji publicznej daty urodzenia sędziego oznacza udostępnienie – bez zgody zainteresowanego – większości cyfr identyfikacyjnego numeru PESEL, który nadawany jest w procedurze uregulowanej ustawą z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz. U. 2006, Nr 139 poz. 993 ze zm.). Ustawa ta przewiduje zasady udostępniania danych osobowych ze zbiorów meldunkowych oraz ze zbioru PESEL przez odpowiednio: organ gminy, wojewodę lub ministra właściwego do spraw wewnętrznych (por. art. 63 i nast. cyt. ustawy).

Co do charakteru informacji o miejscowości zamieszkania konkretnego sędziego trzeba zważyć, że w art. 95 § 1 i 2 u.s.p. mowa jest o "miejscowości będącej siedzibą sądu" i "innej miejscowości". Dlatego z pełnioną funkcją przez danego sędziego może być związana tylko informacja o miejscowości będącej siedzibą sądu albo innej miejscowości. Tyle, aż tyle i tylko tyle może być udostępnione osobie wykonującej prawo do informacji publicznej, w zakresie związanym z zapisem art. 95 § 1 i 2 u.s.p.

W przeciwnym wypadku nastąpiłoby ograniczenie konstytucyjnych praw członków rodziny sędziego z nim zamieszkujących do ochrony prywatności, ochrony życia rodzinnego i mieszkania. Nie wymaga głębszego uzasadnienia, że podanie miejsca zamieszkania sędziego jest jednoczesnym wskazaniem miejsca zamieszkania jego bliskich. W konsekwencji, zdaniem Sądu, nieuprawnione jest wnioskowanie, że jeżeli sędzia jest osobą pełniącą funkcje publiczną, to jego miejsce zamieszkania sprowadzone do nazwy konkretnej miejscowości jest informacją publiczną, mającą związek z pełnieniem tej funkcji.

W sprawowanie funkcji sędziego wpisane jest ryzyko narażenia na zamachy na różnego rodzaju dobra prawem chronione ze strony uczestników spraw sądowych. Doświadczenie ostatnich lat wskazuje liczne przykłady naruszenia czci, godności, nietykalności cielesnej czy zdrowia sędziów w czasie pełnienia obowiązków służbowych i poza nimi. Dlatego Trybunał Konstytucyjny w cytowanym wyżej wyroku z 20 marca 2006 r. K 17/05 akcentował, że nawet uzasadniona ingerencja w sferę życia prywatnego osoby publicznej, pełniącej funkcję publiczną nie może prowadzić do naruszenia prawa do prywatności osób trzecich, w tym członków jej rodziny. W tej części uzasadnienia Trybunał odwołał się także do innego swojego wyroku z dnia 13 lipca 2004, K 20/03. Zagrożenie bezpieczeństwa osoby sędziego i członków jego rodziny może bardziej wpływać na komfort pełnienia obowiązków, aniżeli uciążliwości związane z dojazdami do siedziby Sądu, tak akcentowane przez skarżącego dla uzasadnienia jego żądania.

Wyrok WSA w Opolu z dnia 6 listopada 2014 r., II SAB/Op 62/14

Standard: 74783 (pełna treść orzeczenia)