Wyrok z dnia 2017-08-17 sygn. IV SAB/Wr 94/17

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

|Sygn. akt IV SAB/Wr 94/17 | | , , [pic], , WYROK, , W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ, , , Dnia 17 sierpnia 2017 r., , , Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu, w składzie następującym:, Przewodniczący, , Sędzia WSA Ireneusz Dukiel (spr.), , Sędziowie, Sędzia NSA Henryk Ożóg, Sędzia WSA Wanda Wiatkowska-Ilków, , , , , , po rozpoznaniu w Wydziale IV na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym w dniu 17 sierpnia 2017 r., sprawy ze skargi K. H., na bezczynność Prezesa Sądu Okręgowego we W., w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej, , zobowiązuje Prezesa Sądu Okręgowego we W. do rozpoznania wniosku skarżącej z dnia 30 stycznia 2017 r. w zakresie wskazania pełnej daty, urodzeń sędziów w terminie 14 dni od dnia doręczenia prawomocnego wyroku wraz z aktami sprawy;, stwierdza, że bezczynność, o której mowa w pkt I wyroku nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa;, oddala wniosek o wymierzenie grzywny;, zasądza od Prezesa Sądu Okręgowego we W. na rzecz skarżącej kwotę 100 (słownie: sto) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.,

Uzasadnienie

Do Prezesa Sądu Okręgowego we W. (dalej zwanego także organem lub w skrócie Prezesem S.O.) w dniu 27 grudnia 2016 r. wpłynął wniosek K. H. (dalej zwaną wnioskodawczynią lub skarżącą) o udzielenie jej na piśmie informacji publicznej poprzez podanie daty urodzenia, a co najmniej roku urodzenia, trzydziestu jeden wskazanych z imienia i nazwiska sędziów oraz podanie czy miejscem ich zamieszkania jest siedziba Sądu Okręgowego we W., tj. miasto W..

Na powyższe pismo wnioskodawczyni organ w dniu 9 stycznia 2017 r. udzielił informacji publicznej poprzez zamieszczenie przy każdym z sędziów Sądu Okręgowego we W., objętych wnioskiem skarżącej, danych o roku ich urodzenia oraz czy ich miejscem zamieszkania jest Wrocław.

W dniu 30 stycznia 2017 r. skarżąca wniosła do organu pismo, w którym informując, że "według orzecznictwa sądów administracyjnych data urodzenia sędziego jest jawna" domagała się podania pełnej daty urodzenia wskazanych sędziów. Ponadto skarżąca wystąpiła o podanie jej takiego samego zakresu informacji odnośnie dalszych pięciu sędziów, w tym trzech sędziów w stanie spoczynku.

W odpowiedzi Prezes S.O. pismem z dnia 13 lutego 2017 r. udzielił informacji publicznej wnioskodawczyni poprzez zamieszczenie przy każdym z czterech sędziów Sądu Okręgowego we W., objętych wnioskiem skarżącej z dnia 30 stycznia 2017r., danych o roku ich urodzenia, jednocześnie informując, że pozostała z sędziów wymieniona w tym wniosku nie orzeka w tym sądzie. Organ odmawiając podania pełnej daty urodzenia wymienionych we wniosku sędziów powołał się na stanowisko zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 2 grudnia 2014 r., sygn. akt II SAB/Op 67/14, że przepisy ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych ani też Regulaminu urzędowania sądów powszechnych, nie wymagają w ramach sprawowania funkcji sędziego podawania pełnej daty urodzenia, zaś samo udostepnienie informacji o pełnej dacie urodzenia sędziego ujawniłoby de facto większą część numeru identyfikacyjnego PESEL, stanowiącego daną osobową w rozumieniu art. 6 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (t. jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 922, dalej jako ustawa o ochronie danych osobowych lub w skrócie u.o.d.o.).

Pismem z dnia 27 lutego 2017 r. skarżąca wniosła o uzupełnienie udzielonej jej informacji z dnia 13 lutego 2017 r. poprzez podanie "czy miejscem zamieszkania wskazanych w piśmie sędziów jest miasto w którym siedzibę ma tut. Sąd czy inna miejscowość - odrębnie dla każdego sędziego", a nadto wniosła o podanie daty urodzenia i określenie zamieszkania kolejnego sędziego. Skarżąca ponowiła żądanie podania pełnej daty urodzenia wskazanych w jej pismach sędziów.

Prezes S.O. pismem z dnia 8 marca 2017 r., udzielił kolejnej informacji publicznej poprzez zamieszczenie przy każdym z pięciu sędziów Sądu Okręgowego we W. objętych uzupełnianymi wnioskami skarżącej informacji odnośnie miejsca zamieszkania, a w przypadku ostatniej z sędziów także daty rocznej jej urodzenia. Jednocześnie organ podtrzymał swoje stanowisko wyrażone w piśmie z dnia 13 lutego 2017 r., iż dana obejmująca pełną datę urodzenia sędziego nie maja związku z pełnioną przez niego funkcją.

Pismem z dnia 30 marca 2017 r. skarżąca ponownie wniosła o podanie jej pełnej daty urodzenia wymienionych z imienia i nazwiska sędziów.

Prezes S.O. pismem z dnia 10 kwietnia 2017 r. wskazał skarżącej, że zgodnie z poglądem wyrażonym przez WSA w Opolu w wyroku z dnia 2 lutego 2014 r. data urodzenia nie stanowi informacji publicznej, zaś z kolei WSA w Warszawie w wyroku o sygn. akt II SAB/Wa 51/12 stwierdził, że informacją publiczną jest wyłącznie informacja o roku urodzenia sędziego. Zdaniem organu w tym stanie rzeczy udzielono wnioskodawczyni informacji o roku urodzenia (wieku) sędziów, tym bardziej, iż wydaje się przy tym jednoznaczne, że żadna z osób pozostających w służbie nie kończy w najbliższym czasie 70 lat i nie zachodzi potrzeba poznania dokładnej daty dziennej obligatoryjnego odejścia ze służby sędziowskiej. Podniesiono przy tym, że najstarsza osoba ze wskazanych kończy w tym roku 65 lat, a pozostałe w większości pozostają w przedziale 40-50 lat.

W skardze do tut. Sądu na bezczynność Prezesa S.O. skarżąca zarzuciła, iż organ nie zamierza udzielić jej informacji zgodnie z jej uzupełnionym wnioskiem z dnia 30 stycznia 2017 r., tj. przez podanie pełnej daty urodzenia wymienionych z imienia i nazwiska sędziów. Skarżąca wniosła również o nałożenie na Prezesa S.O. stosownej kary.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie w całości podkreślając, że podniesione w skardze okoliczności nie mogą stanowić podstawy do jej uwzględnienia, gdyż skarżącej udzielono informacji publicznej wskazując rok urodzenia sędziów oraz informując czy ich miejscem zamieszkania jest W., czyniąc tym samym zadość żądaniom wnioskodawczyni. Jednocześnie wskazano, powołując się na wcześniej wzmiankowane już stanowiska zawarte w wyrokach Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 2 grudnia 2014 r., sygn. akt II SAB/Op 67/14, i Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 27 kwietnia 2012 r., sygn. akt II SAB/Wa 51/12, że organ odmawia podania pełnej daty urodzenia sędziów Sądu Okręgowego we W., gdyż pełna data urodzenia sędziego nie stanowi informacji publicznej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t. jedn. Dz. U. z 2016 r., poz. 1764 ze zm., dalej jako ustawa o dostępie do informacji publicznej lub w skrócie u.d.i.p.)

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. jedn. Dz. U. z 2016 r., poz. 718 ze zm., zwaną dalej u.p.p.s.a.) kontrola działalności administracji publicznej sprawowana przez sądy administracyjne obejmuje również bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadkach określonych w pkt 1-4 lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadku określonym w pkt 4a. W takich przypadkach, kontroli poddany jest brak aktu lub czynności w sytuacji, gdy organ miał obowiązek podjąć działanie w danej formie w określonym przez prawo terminie.

W świetle postawionych zarzutów skargi przede wszystkim wskazać należy, że w rozpatrywanej sprawie nie chodzi o klasyczny rodzaj bezczynności wynikający z naruszenia art. 35 lub art. 36 k.p.a., lecz o bezczynność podmiotu posiadającego informację publiczną i zobowiązanego do jej udostępnienia na podstawie przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Wyjaśnić również trzeba, iż obowiązujące przepisy nie przewidują terminu do złożenia skargi na bezczynność w udzieleniu informacji publicznej. W takim przypadku nie istnieje też obowiązek uprzedniego wyczerpania środków zaskarżenia bezczynności, ani też wezwania organu o usunięcie naruszenia prawa.

Nie ulega wątpliwości, iż Prezes S.O. jest organem władzy publicznej w rozumieniu art. 4 ust. 1 u.d.i.p. zobowiązanym do udostępnienia informacji publicznej. Z brzmienia art. 10 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej wynika bowiem, że sądy i trybunały sprawują władzę sądowniczą. Zgodnie z art. 175 ust. 1 Konstytucji RP wymiar sprawiedliwości w Rzeczypospolitej Polskiej sprawują Sąd Najwyższy, sądy powszechne, sądy administracyjne oraz sądy wojskowe. Sądy, jako organy władzy sądowniczej wydające wyroki w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej, wykonują zadania w imieniu państwa, którego funkcje realizują. Są to więc organy państwowe powołane do rozpatrywania i rozstrzygania sporów prawnych w imieniu państwa.

W ślad za poglądem wyrażonym w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 20 marca 2006 r., K 17/05 (publ. Dz. U. Nr 49, poz. 358) wskazać należy, że sprawowanie funkcji publicznej wiąże się z realizacją określonych zadań w urzędzie w ramach struktur władzy publicznej lub na innym stanowisku decyzyjnym w strukturze administracji publicznej, a także w innych instytucjach publicznych. Istotne jest zatem, czy określona osoba w ramach instytucji publicznej realizuje w pewnym zakresie nałożone na tę instytucję zadania publiczne.

W myśl z kolei art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. d u.d.i.p., udostępnieniu podlega informacja publiczna o organach władzy publicznej i osobach sprawujących w nich funkcje. W kontekście tego przepisu nie ulega również wątpliwości, i nie jest to okoliczność kwestionowana w przedmiotowej sprawie, że sędziowie orzekając w sprawach należących do właściwości ww. sądów na zasadach niezawisłości i bezstronności, realizują zadania znajdujące się w kognicji tych sądów jako organów władzy publicznej, sprawując w nich tym samym funkcję publiczną.

Stosownie do brzmienia art. 5 ust. 2 u.d.i.p. prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej, jednakże to ograniczenie nie dotyczy informacji o osobach pełniących funkcje publiczne lub mających związek z pełnieniem tych funkcji. Przyjęta regulacja oznacza, że w odniesieniu do osób ubiegających się lub pełniących funkcje publiczne prawo do ochrony prywatności podlega istotnej redukcji w porównaniu z ogółem populacji, z tym jednak zastrzeżeniem, że nie dotyczy to sfery życia intymnego tych osób, która korzysta z pełnej ochrony i poufności. Jawność i przejrzystość funkcjonowania osób sprawujących takie funkcje wręcz nakazuje godzenie się z zainteresowaniem opinii publicznej i związanymi z tymi ograniczeniami sfery życia prywatnego.

Na tle tak zarysowanego stanu prawnego Sąd zauważa, iż kwestią sporną pomiędzy stronami w niniejszej sprawie jest wyłącznie możliwość uznania informacji o dziennej dacie, tj. z podaniem dnia, miesiąca i roku, urodzenia sędziów za informacje publiczne. Organ poprzez udzielenie skarżącej informacji publicznej o roku urodzenia wskazanych przez nią sędziów Sądu Okręgowego we W. uznał bowiem za zasadne stanowisko, że wiek (ale tylko w znaczeniu roku urodzenia) sędziego, jako osoby pełniącej funkcję publiczną, stanowi informację publiczną w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. d) u.d.i.p.

Sąd w składzie rozpoznającym przedmiotową sprawę nie zgadza się ze powyżej zajętym stanowiskiem Prezesa S.O., że o ile wiek sędziego może być informacją publiczną, to nie stanowi jej natomiast podanie pełnej daty urodzenia.

Zasadnym w tym miejscu zdaje się przypomnienie, że prawo dostępu do informacji publicznej jest jednym z najważniejszych praw w katalogu praw obywatelskich i politycznych. Ma służyć tworzeniu społeczeństwa obywatelskiego, poprzez zwiększenie transparentności w działaniach władzy publicznej, chronić i umacniać zasady obowiązujące w demokratycznym państwie prawa, wreszcie zapewniać społeczną kontrolę nad działaniami organów władzy publicznej. Przejrzystość procesu decyzyjnego umacnia demokratyczny charakter władzy sądowniczej oraz zaufanie obywateli do sądów i sędziów.

Wnioskowane informacje w postaci dat urodzenia sędziów mają bez wątpienia walor informacji publicznej, gdyż data dzienna urodzenia sędziego zakreśla cezurę czasową pełnienia przez niego funkcji sędziego, przez co jest nierozerwalnie związane z tą funkcją publiczną. Wiek sędziego stanowi jedną z przesłanek objęcia stanowiska sędziego sądu rejonowego i jego późniejszych awansów do sądów wyższych instancji oraz decyduje w sposób bezpośredni o przejściu w stan spoczynku. Do ustalenia spełnienia tych wymogów przez kandydatów na sędziego, a następnie już samych sędziów, konieczne jest posiadanie wiedzy o dokładnej dacie urodzenia danej osoby obejmującej dzień, miesiąc i rok. Za niewystarczające należy uznać podanie wyłącznie samego wieku sędziego, gdyż na podstawie takich szczątkowych danych nie ma możliwości prawidłowej weryfikacji wypełnienia kryterium wiekowego, które ma istotne znaczenie dla możliwości pełnienia funkcji sędziego (podobnie Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach z dnia 5 stycznia 2017 r., sygn. akt I OSK 2437/15 i OSK 2437/15).

Sąd orzekający uznaje również, że udostepnienie informacji zawierającej dokładną datę urodzenia sędziów nie podlega ograniczeniu z uwagi na konieczność ochrony prywatności, o której mowa w art. 5 ust. 2 u.d.i.p., ponieważ przepis ten, o czym była mowa we wcześniejszej części uzasadnienia, wyłącza taką ochronę w odniesieniu do osób pełniących funkcje publiczne w zakresie informacji pozostających w związku z pełnioną przez te osoby funkcją.

Reasumując, w ocenie Sądu, informacja o pełnej dacie urodzeń sędziów jest informacją publiczną w świetle przepisów u.d.i.p. (tak samo Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach z dnia 23 listopada 2016 r., sygn. akt I OSK 1323/15 i z dnia 5 stycznia 2017 r., sygn. akt I OSK 2569/15), co w konsekwencji powoduje, że Prezes S.O. był zobowiązany do załatwienia wniosku skarżącej z dnia 30 stycznia 2017 r. zgodnie z regułami określonymi w tej ustawie. Żądane informacje mają walor informacji publicznej, dlatego organ po zwrocie akt sprawy powinien zakończyć wszczęte wnioskiem skarżącej postępowanie w sposób przewidziany prawem udzielając jej informacji publicznej w formie czynności materialno- technicznej, bądź też wydając decyzje o jej odmowie lub też decyzje o umorzeniu postepowania, gdyby zaistniały przesłanki do ich wydania.

Mając powyższe na uwadze Sąd uwzględnił skargę na bezczynność w odniesieniu do żądania wskazania pełnych dat urodzenia sędziów i na podstawie art. 149 § 1 u.p.p.s.a. orzekł jak w pkt I sentencji.

Jednocześnie, stosownie do art. 149 § 1 pkt 1a u.p.p.s.a., Sąd w pkt II sentencji wyroku stwierdził, że zaistniała w sprawie bezczynność nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa. Przemawia za tym fakt, że organ nie pozostawił wniosku skarżącej bez odpowiedzi, lecz się do niego stosunkował w terminie zakreślonym ustawą o dostępie do informacji publicznej, a niezgodny z prawem sposób rozpoznania wniosku wynikał nie tyle z lekceważenia przepisów prawa, ile raczej z błędnej ich interpretacji.

Mając również na uwadze powyższe okoliczności sprawy Sąd w pkt III sentencji wyroku oddalił wniosek skarżącej o wymierzenie organowi grzywny, uznając, że ma ona pełnić rolę prewencyjną, a jej wymierzenie powinno być ostatecznością, z czym w analizowanej sprawie nie mamy do czynienia.

O kosztach postępowania w pkt IV sentencji wyroku Sąd orzekł na podstawie art. 200 u.p.p.s.a. uwzględniając poniesiony przez skarżącą koszt wpisu (100 zł).