Art. 308. Dowody z dokumentów zawierających zapis obrazu, dźwięku albo obrazu i dźwięku

– i wykorzystać je w sprawie rodzinnej?

1. Wprowadzenie

W konfliktach okołorozwodowych, a zwłaszcza w postępowaniach o ograniczenie kontaktów, zmianę miejsca pobytu dziecka lub władzę rodzicielską, rodzice sięgają po różne środki zabezpieczenia dowodów. Jedną z częstych praktyk staje się nagrywanie rozmów dziecka z drugim rodzicem – w domu, w samochodzie, przez aplikacje mobilne czy dyktafony zdalnie uruchamiane. Działanie to motywowane jest zwykle chęcią ujawnienia presji psychicznej, manipulacji emocjonalnej lub przemocy słownej ze strony drugiego rodzica. Problem jednak polega na tym, że taki sposób działania rodzi poważne konsekwencje prawne i etyczne, a także wymaga oceny z trzech perspektyw: karnej, cywilnej i rodzinnej.

2. Perspektywa karna – art. 267 § 3 i § 4 k.k.

2.1. Status osoby nagrywanej

Jeśli rodzic nagrywa rozmowę, w której nie uczestniczy, a której uczestnikami są dziecko i drugi rodzic – wówczas nie jest uprawniony do pozyskania tej informacji. Z punktu widzenia art. 267 § 3 k.k., mamy do czynienia z uzyskaniem informacji przy użyciu urządzenia technicznego, do której sprawca nie był adresatem.

2.2. Charakter urządzenia

Wykorzystanie smartfona, ukrytego mikrofonu, aplikacji rejestrującej rozmowy dziecka z telefonem – to wszystko mieści się w pojęciu urządzenia technicznego. Zatem forma nagrania nie uchyla bezprawności – nawet jeśli rodzic twierdzi, że działał w celu ochrony dziecka.

2.3. Użycie informacji – art. 267 § 4 k.k.

Nawet jeśli nagranie już istnieje, samo jego wykorzystanie – np. złożenie w sądzie, odtworzenie, przytoczenie jego treści – może wypełniać znamiona art. 267 § 4 k.k., jeżeli zostało pozyskane z naruszeniem § 3.

2.4. Możliwe kontratypy

W wyjątkowych sytuacjach można rozważać kontratyp stanu wyższej konieczności, np. gdy istnieje bezpośrednie zagrożenie dobra dziecka. Ale nawet wtedy, okoliczności muszą być szczególnie poważne (np. podejrzenie przemocy lub poważnych nadużyć), a środki – proporcjonalne.

3. Perspektywa cywilna – art. 308 k.p.c. i dopuszczalność

Dostęp do pełnej treści jest płatny. Przejdź do premium