Art. 148. Jawność posiedzeń sądowych; zasada rozpoznania spraw na rozprawie
Kodeks postępowania cywilnego
§ 1. Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, posiedzenia sądowe są jawne, a sąd orzekający rozpoznaje sprawy na rozprawie.
§ 2. Sąd może skierować sprawę na posiedzenie jawne i wyznaczyć rozprawę także wówczas, gdy sprawa podlega rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym.
§ 3. Sąd może wydać postanowienie na posiedzeniu niejawnym.
- Charakterystyka zasady jawności procesu cywilnego
- Zasada jawności zewnętrznej (ogólnej, publicznej)
- Prawo do bycia wysłuchanym; prawo do wysłuchania jako element prawa do sądu
- Prawo strony do osobistego udziału w rozprawie
- Wyjątki od zasady jawności
- Jawność posiedzeń sądowych; zasada rozpoznania spraw na rozprawie (art. 148 k.p.c.)
- Przeglądanie akt, odpisy, wyciągi z akt
- Udostępnianie akt a ochrona danych osobowych
- Żądanie akt przez uprawnione organy w toku postępowania jako efekt mrożący
- Żądanie akt sprawy sądowej przez Ministra Sprawiedliwości
- Akta sprawy sądowej
- Wniosek o doręczenie odpisu orzeczenia (art. 9 k.p.c.) a wniosek o sporządzenie uzasadnienia (art. 328 k.p.c.)
- Bieg terminu do wniesienia apelacji w sprawie rozpoznawanej z wyłączeniem jawności
- Jawność postępowania nieprocesowego (art. 514 k.p.c.)
- Wezwanie na rozprawie do usunięcia braków formalnych apelacji i odrzucenie apelacji
Komentarz redakcyjny
Nowelizacją z dnia 4 lipca 2019 r., która obowiązuje od dnia 21 sierpnia 2019 r., dodano do art. 148 paragraf 3. W przepisie tym przewidziano generalną zasadę, że sąd może wydać postanowienie na posiedzeniu niejawnym. Przed datą wejścia w życie omawianej zmiany,obowiązywłała reguła wydawania postanowień na rozprawie, chyba że z mocy przepisu szczególnego ustawodawca dopuścił wydanie postanowienia na rozprawie. Regulacja art. 148 § 3 k.p.c. dotyczy wszystkich postanowień wpadkowych i incydentalnych, chyba że z mocy przepisu szczególnego wymagana jest rozprawa.
Możliwość wydania rozstrzygnięć merytorycznych na posiedzeniu niejawnym przewiduje art. 1481 § 1, który wszedł w życie w dniu 8 września 2016 r. w wyniku nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 10 lipca (Dz.U. poz. 1311 ze zm.).
Postanowienia poza rozprawą wydaje sąd w składzie jednego sędziego (art. 47 § 3 k.p.c.). Wskazane uregulowanie reguluje skład sądu orzekający poza rozprawą w kwestiach formalnych, niedotyczących istoty sporu, które są zawsze rozstrzygane w formie postanowienia lub zarządzenia (art. 354 i 362 k.p.c.). Jeżeli przepisy przewidują w określonej kategorii spraw skład kolegialny, przewodniczący może wydawać na posiedzeniu niejawnym tylko takie postanowienia i zarządzenia, które nie dotyczą istoty sprawy (por. uchwała SN z dnia 28 listopada 2012 r., III CZP 71/12).
