Art. 822. Umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej

Kodeks cywilny

§ 1. Przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

§ 2. Jeżeli strony nie umówiły się inaczej, umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o jakich mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia.

§ 3. Strony mogą postanowić, że umowa będzie obejmować szkody powstałe, ujawnione lub zgłoszone w okresie ubezpieczenia.

§ 4. Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela.

§ 5. Ubezpieczyciel nie może przeciwko uprawnionemu do odszkodowania podnieść zarzutu naruszenia obowiązków wynikających z umowy lub ogólnych warunków ubezpieczenia przez ubezpieczającego lub ubezpieczonego, jeżeli nastąpiło ono po zajściu wypadku.

Komentarze orzeczniczeAnalizy

SP (AI): Actio directa z art. 822 § 4 k.c. a z art. 19 PUF i PBUK

SP (AI)opracował Jacek Ignaczewski przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI): Actio directa z art. 822 § 4 k.c. a z art. 19 PUF i PBUK

Różnice konstrukcyjne między art. 822 § 4 k.c. a art. 19 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (PUF)

1. Zakotwiczenie normatywne i charakter regulacji

Art. 822 § 4 k.c. to przepis ogólny, znajdujący się w części szczegółowej kodeksu cywilnego regulującej ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej.
Art. 19 ustawy PUF to przepis szczególny, obowiązujący w systemie obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, w tym w relacji międzynarodowej (m.in. z udziałem PBUK i UFG).

Konsekwencja: art. 19 PUF ma pierwszeństwo w zakresie OC komunikacyjnego i może modyfikować konstrukcję kodeksową.

2. Konstrukcja roszczenia poszkodowanego wobec ubezpieczyciela

Element	Art. 822 § 4 k.c.	Art. 19 PUF
Typ roszczenia	Actio directa	Actio directa w wersji wzmocnionej
Charakter	Pochodny – zależny od odpowiedzialności cywilnej sprawcy	Gwarancyjny – autonomiczny w stosunku do odpowiedzialności sprawcy
Przesłanki	Odpowiedzialność sprawcy, ważna umowa OC	Wystąpienie szkody w związku z ruchem pojazdu, bez względu na możliwość ustalenia sprawcy
Zakres odpowiedzialności	Do wysokości sumy gwarancyjnej, zależnie od umowy	Do wysokości ustawowej sumy gwarancyjnej, niezależnie od postanowień umowy

3. Zakres podmiotowy i przedmiotowy

Art. 822 § 4 k.c. obejmuje dowolne ubezpieczenia OC, niezależnie od ich charakteru (np. OC lekarzy, OC przedsiębiorców), chyba że strony wyłączyły actio directa.
Art. 19 PUF dotyczy wyłącznie ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, których obowiązek ubezpieczenia wynika z przepisów prawa (ustawa + rozporządzenia wykonawcze).

4. Możliwość dochodzenia roszczenia w razie braku danych o sprawcy lub ubezpieczycielu

W przypadku art. 822 § 4 k.c. brak możliwości ustalenia ubezpieczyciela lub sprawcy może całkowicie uniemożliwić dochodzenie roszczeń przez poszkodowanego.
Na gruncie art. 19 PUF, system uzupełniany jest przez instrumenty publicznoprawne: UFG (w razie braku ubezpieczenia) i PBUK (w razie udziału pojazdu zagranicznego), które przejmują odpowiedzialność i wypłacają świadczenia.

5. Relacja z umową i autonomia roszczenia

Roszczenie z art. 822 § 4 k.c. ma charakter zależny od umowy zawartej między ubezpieczycielem a ubezpieczonym.
Roszczenie z

Dostęp do pełnej treści jest płatny. Przejdź do premium

Reklama