Art. 556³. Wada prawna

1. Wprowadzenie: cel i znaczenie uchylonego przepisu

Art. 572[1] k.c., dodany w 2014 r., wprowadzał domniemanie istnienia wady fizycznej w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego, jeśli wada ujawniła się w ciągu roku od wydania rzeczy. Przepis ten miał na celu wzmocnienie pozycji kupującego, zwłaszcza konsumenta, ułatwiając dochodzenie roszczeń z tytułu rękojmi. Uchwałą z dnia 1 stycznia 2023 r. (Dz.U. z 2022 r. poz. 2337) przepis został uchylony. Zmiana ta wywołała istotne skutki w zakresie rozkładu ciężaru dowodu oraz poziomu ochrony nabywcy rzeczy wadliwej.

2. Aktualny stan prawny: brak domniemania

W aktualnym stanie prawnym brak jest odrębnego przepisu wprowadzającego domniemanie istnienia wady w chwili przejścia niebezpieczeństwa. W konsekwencji kupujący, który powołuje się na rękojmię, musi samodzielnie udowodnić, że wada istniała już w chwili wydania rzeczy, co w praktyce może być trudne, zwłaszcza w przypadku usterek ujawniających się z opóźnieniem. Dotyczy to zarówno obrotu profesjonalnego, jak i nieprofesjonalnego, z wyjątkiem przypadków szczególnej ochrony konsumenckiej uregulowanej poza kodeksem cywilnym.

3. Zakres ochrony konsumenta po uchyleniu art. 572[1] k.c.

Uchylenie art. 572[1] k.c. nie dotyczy konsumentów w relacjach z przedsiębiorcami w zakresie sprzedaży towarów – w tym zakresie zastosowanie mają przepisy ustawy o prawach konsumenta oraz implementowane do niej postanowienia dyrektywy 2019/771/UE. W szczególności art. 43b ust. 2 ustawy o prawach konsumenta przewiduje domniemanie istnienia braku zgodności towaru z umową w chwili jego dostarczenia, jeśli brak zgodności ujawni się w ciągu dwóch lat od tej chwili. Tym samym zakres ochrony konsumenta został zachowany, a nawet rozszerzony wobec poprzedniego rozwiązania kodeksowego.

4. Ochrona kupującego niebędącego konsumentem

Kupujący, który nie jest konsumentem (np. osoba fizyczna dokonująca zakupu w związku z działalnością gospodarczą lub inny przedsiębiorca), nie korzysta obecnie z żadnego ustawowego domniemania co do chwili istnienia wady. W takiej sytuacji pełny ciężar dowodu spoczywa na kupującym. Musi on wykazać: – że rzecz miała wadę w chwili przejścia niebezpieczeństwa, – na

Dostęp do pełnej treści jest płatny. Przejdź do premium