Art. 543¹. Wydanie rzeczy kupującemu

1. Wprowadzenie: znaczenie kwalifikacji terminu ustawowego

Art. 543[1] § 1 k.c. stanowi, że sprzedawca jest obowiązany wydać rzecz kupującemu bez zbędnej zwłoki, nie później niż trzydziestego dnia od dnia zawarcia umowy. W praktyce powstaje pytanie o charakter prawny tego terminu: czy ma on charakter zwykłego terminu wykonania zobowiązania, czy też terminu zawitego, którego przekroczenie prowadzi do wygaśnięcia uprawnienia lub przekształcenia stosunku prawnego.

2. Pojęcie terminu zawitego i jego skutki

W prawie cywilnym termin zawity (prawozmienny) oznacza okres, w którym uprawniony może dokonać skutecznej czynności prawnej. Po jego upływie uprawnienie wygasa z mocy prawa, bez potrzeby dalszych czynności. Termin zawity różni się od terminu do wykonania zobowiązania (np. terminu spełnienia świadczenia), którego przekroczenie skutkuje jedynie możliwością dochodzenia roszczeń (np. odszkodowania, odstąpienia od umowy).

3. Wykładnia literalna i systemowa art. 543[1] § 1 k.c.

Przepis nie przewiduje, że po upływie 30 dni umowa wygasa lub że zobowiązanie staje się niewykonalne. Nie przewiduje też sankcji dla konsumenta, który nie wykonuje uprawnień we wskazanym czasie. Przeciwnie, w § 2 przewiduje uprawnienie do odstąpienia od umowy, co wskazuje, że termin z § 1 ma charakter zwykłego terminu wykonania świadczenia przez sprzedawcę.

Dodatkowo, zastosowanie art. 491 k.c. (zwłoka dłużnika) do sytuacji przekroczenia tego terminu nie zostało wykluczone. Konstrukcja przepisu wskazuje więc, że po upływie terminu uprawnienia kupującego są wciąż aktualne, a termin nie ma charakteru prekluzyjnego.

4. Charakter terminu w kontekście ochrony konsumenta

Uznanie terminu za zawity prowadziłoby do ograniczenia ochrony konsumenta, który mógłby stracić uprawnienia z powodu przekroczenia terminu z przyczyn od niego niezależnych. Tymczasem art. 543[1] k.c. realizuje funkcję ochronną i motywacyjną, dyscyplinując sprzedawcę do terminowego wykonania zobowiązania. Uprawnienie do odstąpienia (art. 543[1] § 2 k.c.) jest konsekwencją niewykonania zobowiązania w terminie, a nie upływu terminu jako takiego.

5. Wniosek

Termin określony w art. 543[1] § 1 k.c. ma charakter zwykłego terminu wykonania zobowiązania przez sprzedawcę. Jego przekroczenie nie

Dostęp do pełnej treści jest płatny. Przejdź do premium