Art. 543¹. Wydanie rzeczy kupującemu

opracowano przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI)

1. Wprowadzenie: ratio legis i praktyczne znaczenie

Art. 543[1] § 2 k.c. wprowadza szczególne uprawnienie konsumenta do odstąpienia od umowy sprzedaży, jeśli rzecz nie została mu wydana w terminie określonym w § 1 (co do zasady: 30 dni od zawarcia umowy). Przepis ten nie odsyła do art. 491 k.c. ani nie wymaga żadnego dodatkowego wezwania sprzedawcy do wykonania zobowiązania. W praktyce powstaje pytanie, czy uprawnienie do odstąpienia jest bezwarunkowe (automatyczne), czy też powinno podlegać ograniczeniom wynikającym z zasad ogólnych, np. z dobrej wiary czy funkcji zabezpieczającej instytucji odstąpienia.

2. Uprawnienie konsumenta jako sankcja za opóźnienie

Literalna wykładnia art. 543[1] § 2 k.c. wskazuje, że ustawodawca nadał konsumentowi samodzielne uprawnienie do odstąpienia od umowy w razie przekroczenia terminu z § 1. Przepis nie nakazuje ani nie sugeruje konieczności dodatkowego wezwania do wykonania umowy ani nie uzależnia skuteczności odstąpienia od winy sprzedawcy. W tym sensie regulacja ta stanowi lex specialis wobec ogólnej zasady z art. 491 k.c., która wymaga wezwania do wykonania.

3. Brak wymogu wezwania do wykonania zobowiązania

W przeciwieństwie do ogólnych zasad prawa zobowiązań, art. 543[1] § 2 k.c. nie uzależnia odstąpienia od uprzedniego wezwania sprzedawcy. Wynika to z funkcji ochronnej przepisu oraz potrzeby zapewnienia konsumentowi jasnego i prostego narzędzia do ochrony jego interesów. W przeciwnym razie przepis traciłby funkcjonalnie sens, ponieważ opóźnienia w logistyce trudno przypisać do konkretnego momentu powstania zwłoki w rozumieniu art. 491 § 1 k.c.

4. Granice automatyzmu – możliwość nadużycia prawa?

Z uwagi na brak przesłanki winy po stronie sprzedawcy oraz brak konieczności dodatkowego wezwania, może dojść do sytuacji, w której konsument korzysta z prawa odstąpienia mimo, że sprzedawca nie ponosi odpowiedzialności za opóźnienie (np. z powodu klęski żywiołowej). W takich przypadkach należy rozważyć zastosowanie art. 5 k.c. (zakaz nadużycia prawa). Zgodnie z ugruntowaną praktyką, uprawnienie może zostać ograniczone, jeśli jego wykonanie

Dostęp do pełnej treści jest płatny. Przejdź do premium