Clara non sunt interpretanda na gruncie wykładni oświadczenia woli (art. 65 k.c.)
Paremie w orzecznictwie Wykładnia oświadczenia woli (art. 65 k.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Zasada clara non sunt interpretanda została odrzucona w najnowszych wypowiedziach nauki prawa cywilnego jako anachroniczna, zerwał z nią także Sąd Najwyższy (por. wyroki: z dnia 21 listopada 1997 r., I CKN 825/97, , z dnia 8 czerwca 1999 r., II CKN 379/98, i z dnia 7 grudnia 2000 r., II CKN 351/00) mając na uwadze, że nie da się dostatecznie pogodzić z treścią art. 65 k.c. Zacieśnienie bowiem wykładni tylko do "niejasnych" postanowień umowy miałoby oparcie w art. 65 k.c. jedynie wówczas, gdyby ustawodawca uznał w tym przepisie za wyłącznie doniosłe takie znaczenie umowy, jakie wynika z reguł językowych.
Zgodnie jednak z art. 65 § 2 k.c. w umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli się opierać na jej dosłownym brzmieniu. Przepis dopuszcza więc taką sytuację, w której właściwy sens umowy ustalony przy zastosowaniu wskazanych w nim dyrektyw będzie odbiegał od jej "jasnego" znaczenia w świetle reguł językowych. Proces interpretacji umowy może się, zatem zakończyć ze względu na jej "jasny" sens dopiero wtedy, gdy treść umowy jest "jasna" po zastosowaniu kolejnych reguł wykładni.
Wyrok SN z dnia 28 września 2018 r., I CSK 594/17
Standard: 25316 (pełna treść orzeczenia)
Wyrażane niekiedy zapatrywanie, że nie można uznać prawnej doniosłości znaczenia nadanego oświadczeniu woli przez same strony, gdy odbiega ono od jasnego sensu oświadczenia woli wynikającego z reguł językowych nawiązuje do nie mającej oparcia w art. 65 k.c., anachronicznej koncepcji wyrażonej w paremii clara non sunt interpretanda.
Najnowsze gruntowne wypowiedzi nauki prawa cywilnego odrzuciły tę koncepcję. Zerwał z nią także Sąd Najwyższy w kilku orzeczeniach wydanych w ostatnich latach (por. wyroki: z dnia 21 listopada 1997 r., I CKN 825/97, OSNC 1998, nr 5, poz.81, z dnia 8 czerwca 1999 r., II CKN 379/98, OSNC 2000, nr 1, poz. 10, z dnia 7 grudnia 2000 r., II CKN 351/00, OSNC 2001, nr 6, poz. 95, z dnia 30 stycznia 2004 r., I CK 129/03 niepubl., z dnia 25 marca 2004 r., II CK 116/03, niepubl. i z dnia 8 października 2004 r., V CK 670/03, OSNC 2005, nr 9, poz. 162).
Zacieśnienie wykładni tylko do „niejasnych" postanowień umowy - jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 marca 2004 r., II CK 116/03 - miałoby oparcie w art. 65 k.c., gdyby uznawał on za wyłącznie doniosłe takie znaczenie umowy, jakie wynika z reguł językowych. Zgodnie jednak z art. 65 § 2 k.c. w umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli się opierać na jej dosłownym brzmieniu. Przepis ten dopuszcza więc taką sytuację, w której właściwy sens umowy ustalony przy zastosowaniu wskazanych w nim dyrektyw będzie odbiegał od jej „Jasnego" znaczenia w świetle reguł językowych. Proces interpretacji umów może się zatem zakończyć ze względu na jej „jasny" sens dopiero wtedy, gdy treść umowy jest „jasna" po zastosowaniu kolejnych reguł wykładni.
Wyrok SN z dnia 16 listopada 2017 r., V CSK 79/17
Standard: 18780 (pełna treść orzeczenia)