Wyrok z dnia 2020-09-24 sygn. V CSK 504/18

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt V CSK 504/18

Wyrok

Sądu Najwyższego

z dnia 24 września 2020 r.

Artykuł 196 ust. 5 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1111 z późn. zm.) nie ma zastosowania do określenia wysokości dotacji na rzecz organizacji pożytku publicznego, której powierzono realizację zadania publicznego w postaci prowadzenia ośrodka opiekuńczo-wychowawczego.

Przewodniczący: Sędzia SN Władysław Pawlak.

Sędziowie SN: Monika Koba (spr,), Krzysztof Pietrzykowski

Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Fundacji "M.D." w K. przeciwko Powiatowi K. o zapłatę, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 24 stycznia 2020 r. skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 26 kwietnia 2018 r. oddalił skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 7 grudnia 2017 r. Sąd Okręgowy w Świdnicy oddalił powództwo Fundacji "M.D." w K. skierowane przeciwko Powiatowi K. o zapłatę kwoty 158 129,16 zł z ustawowymi odsetkami tytułem niewypłaconej części dotacji należnej za realizację zadania publicznego. Sąd pierwszej instancji ustalił, że zarząd Powiatu ogłosił otwarty konkurs ofert skierowany do organizacji pozarządowych oraz podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (jedn. tekst: Dz.U. z 2019 r., poz. 688 - dalej: "u.d.p.p.w.") na powierzenie realizacji zadania publicznego w postaci prowadzenia na terenie Powiatu placówki opiekuńczo-wychowawczej typu socjalizacyjnego dla 14 wychowanków. W ogłoszeniu wskazano, że na realizację zadania planuje się przeznaczyć w 2014 r. kwotę 39 200 zł, a w latach 2015, 2016 i 2017 - kwoty po 470 400 zł. Dotacja miała zostać przyznana na podstawie umowy zawartej z wybranym oferentem i mogła być wydatkowana wyłącznie na cel związany z realizacją zadania publicznego. Roczna wysokość dotacji miała być ustalona na podstawie średniorocznej liczby dzieci przebywających w placówce opiekuńczo-wychowawczej typu socjalizacyjnego, nie więcej jednak niż 14 dzieci, w kwotach po 2800 zł na jedno dziecko. Powódka zgłosiła swoją ofertę w konkursie, w której - w tabeli kosztów - określiła łączny koszt utrzymania 14 wychowanków na kwotę 1 450 400 zł, tj. po 2800 zł na jedno dziecko.

W dniu 3 sierpnia 2015 r. strony zawarły umowę o powierzenie realizacji zadania publicznego w rozumieniu art. 16 ust. 1 u.d.p.p.w. w postaci prowadzenia placówki na okres od dnia 3 sierpnia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2017 r., na zasadach określonych w ogłoszeniu o konkursie oraz ofercie złożonej przez Fundację. Pozwany zobowiązał się przekazać na realizację zadania dotację w kwocie 1 134 271 zł, w trzynastu transzach; miesięczna dotacja na pokrycie kosztów utrzymania jednego dziecka została określona na kwotę 2800 zł, a za każdy dzień kalendarzowy nieobecności podopiecznego miała zostać proporcjonalnie pomniejszona. Pozwany wywiązał się z umowy i przekazał uzgodnioną kwotę dotacji.

Sąd Okręgowy, oddalając powództwo, miał na względzie, że zlecenie powódce - organizacji pozarządowej prowadzącej działalność w zakresie wspierania rodziny, pieczy zastępczej lub pomocy społecznej - zostało dokonane na podstawie art. 190 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (jedn. tekst: Dz.U. z 2019 r., poz. 1111 ze zm. - dalej: "u.w.r.s.p.z."), zatem do jego realizacji stosuje się ustawę o działalności pożytku publicznego (art. 190 ust. 2 u.w.r.s.p.z.). Oznacza to, że zasady wykonania tego zadania i wysokość należnej dotacji na utrzymanie wychowanków w placówkach określa umowa cywilnoprawna łącząca strony, sporządzona z uwzględnieniem art. 151 ust. 2 i art. 221 ust. 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (jedn. tekst: Dz.U. z 2019 r., poz. 869 ze zm. - dalej: "u.f.p."). W konsekwencji stanął na stanowisku, że art. 196 ust. 5 u.w.r.s.p.z. nie ma zastosowania do ustalania wysokości dotacji w trybie ofertowym, a jego treść jednoznacznie wskazuje, iż stanowi podstawę ustalania średnich miesięcznych wydatków dla poszczególnych zindywidualizowanych placówek prowadzonych w formie jednostek organizacyjnych samorządu terytorialnego.

Sąd pierwszej instancji nie znalazł również podstaw do stosowania tej regulacji w drodze analogii, skoro normuje ona inne sytuacje, a nie występuje w tym zakresie luka konstrukcyjna, co przesądza odesłanie przez ustawodawcę do ustawy o organizacji pożytku publicznego, a zatem umownego trybu określenia zasad realizacji zadania publicznego, czyli w tym w zakresie - wysokości należnej dotacji. Taki system finansowania zadania publicznego nie prowadzi do zróżnicowania dzieci i ich potrzeb w zależności od rodzaju placówki, do której trafiają, gdyż musi być im zapewniony określony standard pobytu, do czego podmiot sektora prywatnego zobowiązuje się w ramach środków finansowych uzyskanych na podstawie umowy.

Sąd Okręgowy zwrócił uwagę, że powódka - zawierając umowę - zaakceptowała warunki finansowe zaproponowane przez Powiat, ale jej swoboda przy składaniu oferty była w tym zakresie ograniczona, gdyż wysokość wydatków zaplanowanych na realizację zadania została określona w ogłoszeniu, co nie pozwalało na ich określenie w ofercie na wyższym poziomie. Składając ofertę, powódka nie widziała przeszkód w zrealizowaniu zadania na takich warunkach finansowych i miała świadomość, że nie może przekroczyć limitu wydatków wskazanych w ogłoszeniu. Stosowanie w takich warunkach art. 196 ust. 5 u.w.r.s.p.z. wypaczałoby sens zawierania umowy w trybie ofertowym, skoro oferent nie musi przyjmować maksymalnej wysokości wydatków przewidzianych w ogłoszeniu o ofercie.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu wyrokiem z dnia 26 kwietnia 2018 r. oddalił apelację powódki, podzielając ustalenia i oceny prawne Sądu pierwszej instancji. Podkreślił, że analiza regulacji prawnych mających zastosowanie w sprawie przemawia jednoznacznie za przyjęciem, iż wysokość dotacji przyznawanej Fundacji jest określona w umowie i nie ma w tym wypadku zastosowania administracyjny tryb jej ustalania, przewidziany w ustawie o wspieraniu rodziny. Stwierdził, że tej oceny nie zmienia publiczny charakter zadania, skoro Fundacja zobowiązała się do zapewnienia wychowankom warunków określonych w art. 93 ust. 4 u.w.r.s.p.z., a przed zawarciem umowy nie sygnalizowała, iż dotacja jest zbyt niska. W konsekwencji nie podzielił zarzutów dotyczących nieważności umowy łączącej strony w zakresie określenia wysokości dotacji przyznanej na realizację zadania publicznego oraz dokonania jej wadliwej wykładni.

Skargę kasacyjną wniosła powódka, zarzucając naruszenie art. 58 k.c. w związku z § 3 ust. 6 umowy z dnia 3 sierpnia 2015 r. oraz art. 196 ust. 5 u.w.r.s.p.z. przez oparcie rozstrzygnięcia na nieważnym postanowieniu umowy dotyczącym wysokości dotacji na jedno dziecko jako sprzecznym z obowiązującymi przepisami regulującymi wysokość stawki świadczenia na jedno dziecko dla placówki opiekuńczo-wychowawczej rozpoczynającej działalność, art. 190 ust. 2 w związku z art. 190 ust. 1 pkt 1 u.w.r.s.p.z. przez błędną wykładnię i przyjęcie, że odesłanie do ustawy o działalności pożytku publicznego wyłącza stosowanie działu VII ustawy o wspieraniu rodziny, w tym art. 196 ust. 5, do zlecenia organizacji pozarządowej zadania publicznego prowadzenia placówki opiekuńczo-wychowawczej typu socjalizacyjnego, art. 196 ust. 5 u.w.r.s.p.z. przez niezastosowanie oraz błędną wykładnię i przyjęcie, że nie stanowi on podstawy do ustalania wydatków na pokrycie kosztów utrzymania wychowanków, gdy powierzenie zadania następuje w trybie ofertowym organizacji pozarządowej, oraz art. 191 ust. 1 pkt 2 u.w.r.s.p.z. przez niezastosowanie i przyjęcie, że w przypadku powierzenia zadania publicznego podmiotowi spoza sektora finansów publicznych nie obowiązuje zasada, iż powiat ponosi średnie miesięczne wydatki przeznaczone na utrzymanie dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej określone w art. 196 ust. 5 u.w.r.s.p.z. Zarzuciła także naruszenie art. 65 § 1 k.c. w związku z § 3 ust. 3 i § 4 ust. 1 i 2 umowy z dnia 3 sierpnia 2015 r. przez nieprawidłową wykładnię oświadczeń woli stron i przyjęcie, że tożsamość zadania realizowanego przez powódkę względem publicznych placówek opiekuńczo-wychowawczych nie oznacza konieczności takiego samego poziomu finansowania, oraz pominięcie postanowień umownych, które wykluczają finansowanie zadań przez powódkę z innych źródeł niż dotacja. Wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

W związku z koniecznością uwzględniania przez Sąd Najwyższy z urzędu, w granicach zaskarżenia, nieważności postępowania przed Sądem drugiej instancji (art. 398¹³ § 1 w związku z art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c.) należy zaznaczyć, że dopuszczalność drogi sądowej do dochodzenia przez beneficjenta należności stanowiącej dotację celową nie może budzić wątpliwości, gdyż do jego dochodzenia nie została przewidziana droga administracyjna. W doktrynie oraz orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego i Sądu Najwyższego konstruuje się na podstawie art. 177 Konstytucji i art. 2 § 1 k.p.c. domniemanie dopuszczalności drogi sądowej (por. uzasadnienia wyroków Trybunału Konstytucyjnego z dnia 9 czerwca 1998 r., K 28/97, OTK Zb.Urz. 1998, nr 4, poz. 50, i z dnia 9 grudnia 2003 r., P 9/02, OTK-A Zb.Urz. 2003, nr 9, poz. 100, uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 12 marca 2003 r., III CZP 85/02, OSNC 2003, nr 10, poz. 129, oraz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 marca 2013 r., III CZP 9/13, OSNC-ZD 2014, nr A, poz. 12). Działaniami lub zaniechaniami, których skutki mogą być oceniane na drodze sądowej, są nie tylko zdarzenia cywilnoprawne regulowane w kodeksie cywilnym (por. np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 2004 r., IV CK 113/03, nie publ.). W konsekwencji okoliczność, że spór pomiędzy stronami ma związek ze stosowaniem norm prawa publicznego nie wyklucza możliwości zakwalifikowania go do sporów podlegających rozstrzygnięciu przez sąd powszechny (por. np. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 5 lipca 2013 r., IV CSK 12/13, OSNC-ZD 2014, nr D, poz. 63, i z dnia 13 maja 2016 r., III CSK 244/15, OSNC-ZD 2018, nr A, poz. 13). W przeciwnym razie beneficjent dotacji celowej byłby pozbawiony możliwości ochrony realizacji praw materialnoprawnych, niezależnie od tego, że wynikają one z prawa publicznego, a nie prywatnego.

Zapewnienie dzieciom pieczy zastępczej w placówkach opiekuńczo-wychowawczych i finansowanie świadczeń pieniężnych dotyczących dzieci z terenu powiatu umieszczonych w takich placówkach jest zadaniem własnym powiatu (art. 180 pkt 2 i pkt 13a u.w.r.s.p.z.). Wydatki powiatu na ten cel odpowiadają średnim miesięcznym wydatkom przeznaczonym na utrzymanie dziecka w tego rodzaju placówce (art. 191 ust. 1 pkt 2 u.w.r.s.p.z.). Zgodnie z art. 190 ust. 1 i 2 u.w.r.s.p.z., organy jednostek samorządu terytorialnego mogą zlecić realizację tych zadań m.in. organizacjom pozarządowym prowadzącym działalność w zakresie wspierania rodziny, pieczy zastępczej lub pomocy społecznej, a do ich zlecania stosuje się bezpośrednio przepisy ustawy o działalności pożytku publicznego. Treść odesłania zawartego w art. 190 ust. 2 u.w.r.s.p.z. przeczy tezie, że ustawa o działalności pożytku publicznego, ze względu na specyfikę oraz odmienności dotyczące realizacji zadań na gruncie ustawy o wspieraniu rodziny, ma być stosowana w zakresie określenia wysokości dotacji jedynie odpowiednio.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 u.d.p.p.w., zlecenie organizacjom pozarządowym przez dysponentów części budżetowych realizacji zadań publicznych należących do zakresu działania tych dysponentów może odbywać się - jak w rozpoznawanym przypadku - przez pełne finansowanie zleconego zadania lub przez wspieranie wykonywania zadań publicznych wraz z udzieleniem dotacji na dofinansowanie ich realizacji. W razie powierzenia realizacji zadań publicznych organizacja pozarządowa przejmuje na siebie całość obowiązków wynikających z realizacji zadania, a dysponent środków publicznych zapewnia sfinansowanie całości kosztów (art. 11 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 16 ust. 1 u.d.p.p.w.). Zlecenie zadań publicznych odbywa się w otwartym konkursie mającym zapewniać wysoką jakość wykonania danego zadania, w którym określa się wysokość środków publicznych przeznaczonych na jego wykonanie i zasady przyznawania dotacji (art. 34 ust. 1 pkt 3 u.f.p.), a oferent przygotowuje kalkulację przewidywanych kosztów jego realizacji (art. 11 ust. 2 i 4, art. 13 ust. 1 i 2 pkt 2 i 3 oraz art. 14 ust. 1 pkt 3 u.d.p.p.w.). Zlecanie zadań publicznych jednostkom spoza sektora finansów publicznych w ramach konkursu ofert i uczciwej konkurencji między oferentami wynika m.in. z większej efektywności wykorzystania tych środków przez te podmioty. Do umowy o powierzenie organizacji pozarządowej wykonania zadania publicznego zgodnie z art. 16 ust. 1 u.d.p.p.w. odpowiednie zastosowanie ma art. 151 ust. 2 i art. 221 ust. 3 u.f.p.

Artykuł 196 u.w.r.s.p.z. normuje kwestie związane z ustalaniem opłat za pobyt dziecka w instytucjonalnej pieczy zastępczej, określając elementy składające się na tę opłatę i mechanizm jej publikacji, a także odnosi się do sytuacji szczególnej związanej z uruchomieniem funkcjonowania danego typu podmiotu instytucjonalnej pieczy zastępczej w pierwszym roku jego funkcjonowania (art. 196 ust. 5 u.w.r.s.p.z.). Zgodnie z art. 193 ust. 1 pkt 2 u.w.r.s.p.z., rodzice ponoszą publicznoprawną opłatę za pobyt dziecka w placówce w wysokości odpowiadającej średnim miesięcznym wydatkom poniesionym na jego utrzymanie. Ustalenie średnich miesięcznych wydatków na utrzymanie dziecka, o których mowa w art. 196 u.w.r.s.p.z., jest zatem konieczne do wydania decyzji administracyjnej w sprawie ustalenia odpłatności za pobyt dziecka w pieczy zastępczej, ewentualnie zmiany lub uchylenia uprzednio wydanej decyzji w stosunku do osób, które obciąża obowiązek poniesienia tej opłaty (art. 194 ust. 1 i 1a i art. 196 ust. 4 u.w.r.s.p.z.). Brak natomiast, jak to ujmuje skarżąca, algorytmu ustalania minimalnej kwoty świadczenia na jedno dziecko przez powiat w przypadku placówek opiekuńczo-wychowawczych, które rozpoczynają działalność, tym bardziej więc funkcją art. 196 u.w.r.s.p.z. nie jest określenie wysokości do-tacji należnej organizacji pozarządowej prowadzącej placówkę opiekuńczo-wychowawczą na podstawie umowy z powiatem.

Istota, przedmiot i cel umowy o dotację wskazuje, że łączy ona w sobie cechy stosunku cywilnoprawnego i publicznoprawnego. Umowa dotacyjna między dysponentem budżetu jednostki samorządu terytorialnego a podmiotem spoza sektora finansów publicznych (organizacją pozarządową) została uregulowana w art. 221 u.f.p. i określa ona ściśle m.in. wysokość udzielonej dotacji (art. 221 ust. 3 pkt 2 u.f.p.). Postanowienia umowy o dotację nie mogą być zatem oceniane - jak czyni skarżąca - w oderwaniu od źródła, które stanowiło podstawę jej zawarcia. Udzielenie i wykorzystanie dotacji celowej z budżetu samorządu terytorialnego podlega regulacjom publicznoprawnym zawartym w ustawie o finansach publicznych, a przekazane środki nie tracą swojego publicznoprawnego charakteru (por. uchwała składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 czerwca 2002 r., FPS 6/02, ONSA 2003, nr 1, poz. 8). Jedynie zatem w kwestiach wprost nieuregulowanych i niewynikających z ustawy o finansach publicznych, a w szczególności z istoty dotacji celowej, umowa, obejmująca tego rodzaju dotację może zawierać postanowienia, do których oceny mają odpowiednie zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego. Te postanowienia umowne nie mogą być jednak sprzeczne z przepisami administracyjnymi normującymi dotację celową oraz z jej istotą. W tym sensie pomocniczo, ale zarazem w bardzo ograniczonym zakresie, przy interpretacji postanowień umownych mogą być wykorzystane instytucje prawa cywilnego. Zawarte w art. 65 § 1 i 2 k.c. dyrektywy dotyczące wykładni oświadczeń woli mają więc zastosowanie jedynie do tych postanowień umownych, które zawierają elementy prawa cywilnego materialnego dopuszczalne z punktu widzenia prawa administracyjnego regulującego dotację z budżetu państwa (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 listopada 2018 r., I CSK 652/17, nie publ.).

Dotacja nie może być udzielona w oderwaniu od uchwały budżetowej jednostki samorządu terytorialnego (art. 44 pkt 1 ust. 2 u.f.p.) oraz prawnej (merytorycznej) podstawy dokonania wydatku (art. 44 ust. 2 u.f.p.). Nie zasługuje zatem na akceptację stanowisko skarżącej, że mimo wska-zania w umowie określonej dotacji powinna ona być wyższa. Sąd Apelacyjny nie naruszył zatem art. 58 k.c. w związku z § 3 ust. 6 umowy łączącej strony przez przyjęcie że określenie w umowie wysokości dotacji na kwotę 2800 zł miesięcznie nie narusza art. 196 ust. 5 u.w.r.s.p.z., nie ma on bowiem w tym zakresie zastosowania. Sąd Apelacyjny nie naruszył także art. 65 § 1 k.c. w związku z § 3 ust. 3 i § 4 umowy łączącej strony, gdyż z oświadczeń woli stron złożonych w umowie nie można wywieść, że kwota dotacji miała zostać ukształtowana zgodnie z treścią art. 196 ust. 5 u.w.r.s.p.z.

Umowa o wykonanie zadania publicznego może rodzić roszczenie o wypłatę dotacji, jeżeli określona w niej kwota, mimo zrealizowania zadania, nie zostanie wypłacona. Nie można jednak konstruować żądania o wypłatę dotacji, która nie została przewidziana w budżecie powiatu oraz w umowie łączącej strony i nie wynika z bezwzględnie obowiązującego przepisu prawa. Wprawdzie przekazanie zadania do realizacji organizacji pozarządowej nie wpływa na zmianę statusu zadania publicznego, za którego realizację nadal odpowiada donator, zmienia się jednak zakres i forma tej odpowiedzialności.

Sąd Apelacyjny nie naruszył art. 191 ust. 1 pkt 2 u.w.r.s.p.z. przez przyjęcie, że dotacja przekazana powódce nie musi odpowiadać co do wysokości średnim miesięcznym wydatkom przeznaczonym na utrzymanie dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej określonym w art. 196 ust. 5 u.w.r.s.p.z., służącym innym celom. Nie oznacza to, że w przypadku powierzenia zadania publicznego w postaci prowadzenia placówki opiekuńczo-wychowawczej organizacji pozarządowej nie obowiązuje zasada, iż wydatki z tym związane pokrywa powiat (art. 191 ust. 1 pkt 2 u.w.r.s.p.z.). Wysokość tych wydatków jest jednak określana w umowie w postaci dotacji celowej. Organizacja pozarządowa dobrowolnie podejmuje się realizacji zadania publicznego, znając wysokość dotacji celowej i na tej podstawie formułując swoją ofertę. W stanie faktycznym sprawy nie ma przesłanek do twierdzenia, że kwota 2800 zł przekazana powódce na jedno dziecko była niewystarczająca do realizacji powierzonego jej zadania i zapewnienia podopiecznym takiego samego standardu opieki jak w placówkach publicznych. Skarżąca nie twierdziła także, że kwota przekazana jej tytułem dotacji była niższa niż średnie miesięczne wydatki poniesione przez nią na utrzymanie dziecka.

Nieprzekonująca jest również argumentacja wskazująca na różnice w wydatkach ponoszonych przez pozwanego na utrzymanie dzieci w placówkach opiekuńczo-wychowawczych prowadzonych przez organizacje pozarządowe oraz jednostki organizacyjne powiatu. Ustawodawca wprowadził możliwość powierzania zadań publicznych jednostkom spoza sektora finansów publicznych właśnie dlatego, że dostrzegł, iż są one w stanie bardziej oszczędnie i efektywnie gospodarować środkami przekazanymi na zapewnienie dzieciom pieczy zastępczej, przy zapewnieniu im takiego samego standardu opieki.

Okoliczność, że poszczególne placówki opiekuńczo-wychowawcze mogą ponosić zróżnicowane wydatki na utrzymanie dziecka nie oznacza, że wyższy poziom wydatków zawsze przekłada się na wyższy standard opieki. Odróżnienia wymaga gwarantowany ustawą poziom zaspokojenia potrzeb dzieci w czasie ich pobytu w placówce wydatków poniesionych przez poszczególne placówki na ten cel. Poziom ich finansowania przez powiat będzie wprawdzie zbliżony, nie oznacza to jednak, że musi być identyczny, jest bowiem uzależniony od indywidualnej sytuacji tej placówki i efektywności gospodarowania przyznanymi jej środkami. W analizowanym przypadku Fundacja zobowiązała się zapewnić swoim wychowankom warunki określone w art. 93 ust. 4 u.w.r.s.p.z. oraz w art. 18 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Opieki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz.U. Nr 292, poz. 1720), a także zatrudnić pracowników w wymiarze koniecznym do zapewnienia dzieciom bezpieczeństwa i indywidualnej opieki zgodnie z warunkami określonymi w art. 98 u.w.r.s.p.z., a realizacja tego zadania podlegała kontroli w zakresie wymaganych standardów jego wykonania. Wbrew zarzutom skargi nie powinna zatem występować różnica w standardzie opieki uzyskiwanej przez dzieci kierowane do placówek opiekuńczo-wychowawczych prowadzonych przez publiczne i niepubliczne podmioty.

Stanowisko to nie oznacza, że organizacja pozarządowa ma obowiązek dofinansować różnicę w wydatkach w razie przeznaczenia na realizację powierzonego zadania publicznego przez donatora kwoty dotacji niewystarczającej do jego wykonania, w uzgodnionym i wynikającym z bezwzględnie obowiązujących przepisów standardzie. W takich sytuacjach organizacja pozarządowa, która wydatkowała na realizację tego zadania własne środki, może konstruować roszczenie odszkodowawcze. Przedmiotem żądania pozwu nie było jednak roszczenie odszkodowawcze, oparte na twierdzeniu, że kwoty przekazane tytułem dotacji nie pozwalały na wykonanie zadania publicznego w standardzie przewidzianym w umowie i wymaganym właściwymi przepisami, a powódka przeznaczyła na ten cel własne środki. Skarżąca nie twierdziła także, że kwoty przez nią wydatkowane i konieczne do realizacji powierzonego jej zadania publicznego przekraczały przewidzianą w umowie kwotę 2800 zł na dziecko. Stała jedynie na stanowisku, że kwota dotacji powinna odpowiadać kwocie wyliczonej na podstawie art. 196 ust. 5 u.w.r.s.p.z., nie wskazując, czy koszty przez nią poniesione odpowiadały tak określonym wydatkom.

W tym kontekście należy dostrzec, że koszty średnie nie odpowiadają ponoszonym przez poszczególne placówki instytucjonalnej kosztom pieczy zastępczej, które mogą być odpowiednio niższe lub wyższe, co jest uzależnione od wielu indywidualnych okoliczności, ale nie zwalnia to ich z zapewnienia dzieciom gwarantowanego ustawą poziomu zaspokojenia potrzeb. Nie ma zatem podstaw do przyjęcia, że wysokość wypłaconej powódce dotacji powinna odpowiadać wysokości odpłatności za pobyt dziecka w placówce, która obciąża podmioty zobowiązane do jej ponoszenia (art. 196 ust. 4 u.w.r.s.p.z.)

Z tych względów Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji (art. 398¹⁴ k.p.c.).

OSNC 2021 r, Nr 5, poz. 31