Wyrok z dnia 2014-10-21 sygn. II SAB/Łd 118/14

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Dnia 21 października 2014 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział II w składzie następującym: Przewodnicząca: Sędzia WSA Jolanta Rosińska (spr.) Sędziowie: Sędzia WSA Renata Kubot-Szustowska Sędzia WSA Czesława Nowak-Kolczyńska Protokolant: Starszy sekretarz sądowy Anna Kośka po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 października 2014 roku przy udziale - sprawy ze skargi K. G. na bezczynność Prezesa Sądu Rejonowego w K. w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej 1) zobowiązuje Prezesa Sądu Rejonowego w K. do załatwienia wniosku skarżącego K. G. z dnia 22 czerwca 2014 roku o udzielenie informacji publicznej w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się wyroku; 2) stwierdza, że bezczynność organu nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa; 3) zasądza od Prezesa Sądu Rejonowego w K. na rzecz K. G. kwotę 357 (trzysta pięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania. LS

Uzasadnienie

K. G. reprezentowany przez pełnomocnika będącego adwokatem wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi skargę na bezczynność Prezesa Sądu Rejonowego w K. w przedmiocie wniosku o udostępnienie informacji publicznej, objętej wnioskiem z dnia [...] czerwca 2014 r. zarzucając naruszenie przepisów:

1) art. 63 § 1 K.p.a., przez jego niewłaściwe zastosowanie wskutek przyjęcia, że wniosek o udzielenie informacji publicznej musi być złożony w formie pisemnej – tj. opatrzony własnoręcznym podpisem wnioskodawcy - pomimo, że przepisy ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. nr 112, poz. 1198) – dalej w skrócie "u.d.i.p." nie zawierają jakichkolwiek wymagań formalnych co do takiego wniosku, a przy tym nie przewidują stosowania na tym etapie uregulowań K.p.a.,

2) art. 10 ust. 2 u.d.i.p., przez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie wskutek pominięcia okoliczności, iż postępowanie o udzielenie informacji publicznej jest odformalizowane i uproszczone, albowiem informacja publiczna, która może być niezwłocznie udostępniona, jest udostępniana w formie ustnej lub pisemnej bez pisemnego wniosku,

3) art. 1 ust. 1 i art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. d u.d.i.p., przez ich błędną wykładnię i niezastosowanie wskutek przyjęcia, że pełna data urodzenia sędziego nie stanowi informacji publicznej,

4) art. 13 ust. 1 i art. 16 ust. 1 u.d.i.p., przez ich niezastosowanie mimo, że objęte żądaniem wniosku dane stanowią informację publiczną w rozumieniu art. 1 ust. 1 i art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. d u.d.i.p.

Wskazując na powyższe uchybienia skarżący wniósł o: zobowiązanie organu do rozpatrzenia wniosku z dnia [...] czerwca 2014 r. o udzielenie informacji publicznej w terminie czternastu dni od daty doręczenia akt organowi, stwierdzenie, że bezczynność organu nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa oraz zasądzenie od organu na rzecz skarżącego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego, według norm przepisanych.

W motywach skargi podniesiono, że w e-mailu z dnia [...] czerwca 2014 r. skarżący zwrócił się do Prezesa Sądu Rejonowego w K. (na adres e-mail wskazany na stronie internetowej tego sądu) o udostępnienie informacji publicznej w zakresie dat urodzenia i miejscowości zamieszkania wszystkich sędziów tego sądu z rozbiciem na poszczególne wydziały. Informacja zwrotna miała zostać udzielona w formie elektronicznej na adres e-mail wnioskodawcy. W odpowiedzi na wniosek Prezes Sądu Rejonowego w K. w e-mailu z dnia [...] lipca 2014 r. wskazał, że pełna data urodzenia sędziów nie jest informacją publiczną. Jednocześnie poinformował, że jeśli wnioskodawca wnosi o udzielenie informacji w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej, niezbędne jest złożenie stosownego wniosku pisemnego. Zdaniem skarżącego takie działanie organu jest błędne i świadczy o naruszeniu art. 63 § 1 K.p.a., ponieważ w ustawie o dostępie do informacji publicznej brak jest wskazania jakichkolwiek wymagań formalnych wniosku (poza utrwaleniem go w formie pisemnej). W tej sytuacji za wniosek pisemny uznać należy również przesłanie zapytania pocztą elektroniczną i to nawet, gdy do jego autoryzacji nie zostanie użyty podpis elektroniczny. Wniosek o udzielenie informacji publicznej może zatem przybrać każdą formę, jeśli wynika z niego w sposób jasny, co jest przedmiotem wniosku. Wszczyna on postępowanie w sprawie, ale na tym etapie nie mają jeszcze zastosowania przepisy K.p.a. Zgodnie z art. 16 ust. 2 u.d.i.p. przepisy K.p.a. stosuje się do decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej oraz decyzji o umorzeniu postępowania. Dopiero więc w takiej sytuacji zastosowanie znajdą uregulowania art. 63 § 1 K.p.a.

Według skarżącego informacja o pełnej dacie urodzenia sędziego jest informacją mającą związek z pełnieniem funkcji publicznej. Wyznacza ona wiek sędziego zakreślając cezurę czasową pełnienia funkcji sędziego, o czym świadczy brzmienie art. 61 § 1 pkt 5 i art. 69 § 1 i 1a, § 2 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 427 ze zm.). Ustawodawca przyjmuje wprost, iż sędziami sądu rejonowego nie mogą być osoby poniżej i powyżej określonego wieku. Niewątpliwie bez znajomości pełnej daty urodzenia sędziego nie jest możliwe ustalenie kiedy dokładnie sędzia nabył uprawnienia do powołania na sędziego, jak i dokładnej daty nabycia przezeń uprawnień do przejścia w stan spoczynku. Powyższe oznacza, że dane odnoszące się do daty urodzenia sędziego, są nierozerwalnie związane z tą funkcją, a zatem stanowią informację publiczną w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. d u.d.i.p. Tak samo informację publiczną stanowią dane o miejscowości zamieszkania sędziów, celem ustalenia, którzy z nich zamieszkują w miejscu pełnienia służby, a którzy poza nią i w jakiej odległości od siedziby sądu. Z brzmienia art. 95 ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych wynika, że informacja o miejscowości zamieszkania sędziego ma ścisły związek z pełnieniem przezeń funkcji publicznej i nie pozostaje bez wpływu na warunki jej wykonywania. Dojazdy z miejsca zamieszkania do siedziby sądu i z powrotem są uciążliwe i czasochłonne, co może rzutować na jakość wykonywanej pracy. Nadto dojazdy generują należności zwiększające wydatki budżetowe sądu (które w całości finansowane są ze środków publicznych). Im większa odległość od miejscowości zamieszkania sędziego do miejscowości będącej siedzibą sądu, tym większy jest negatywny wpływ na jakość pracy sędziego i tym większe są wydatki ponoszone ze środków publicznych na pokrycie kosztów dojazdu. Dostrzegł to również prawodawca ustalając regułę zamieszkania sędziego w miejscu pełnienia służby i dopuszczając od niej jedynie uzasadnione odstępstwa. Skarżący na tym etapie chce ustalić skalę tych odstępstw, a w przyszłości skalę wydatków z tym związanych. Dane o miejscowości zamieszkania sędziów mają znaczenie dla kształtowania wiedzy i poglądu o funkcjonowaniu Sądu Rejonowego, co pozostaje w związku z wartością, jaką jest jawność i przejrzystość funkcjonowania osób sprawujących funkcje publiczne, a także instytucji jaką jest sąd. W świetle powyższego stanowisko, iż żądane we wniosku z dnia [...] czerwca 2014 r. dane stanowią informacje publiczne jest w pełni zasadne, a skoro nie zostały udostępnione organ pozostaje bezczynny.

Odpowiadając na skargę Prezes Sądu Rejonowego w K. wniósł o jej oddalenie i wskazał, że wiadomością elektroniczną z dnia [...] czerwca 2014 r. skarżący złożył do Prezesa Sądu Rejonowego w K. wniosek o udzielenie informacji publicznej w zakresie dat urodzenia i miejscowości zamieszkania wszystkich sędziów sądu z rozbiciem na poszczególne wydziały. Prezes Sądu również w formie elektronicznej w dniu [...] lipca 2014 r. udzielił informacji, iż pełna data urodzenia sędziów nie jest informacją publiczną zaś wniosek o udostępnienie informacji publicznej musi nastąpić poprzez złożenie stosownego wniosku pisemnego. Zdaniem organu data urodzenia danego sędziego oraz miejsce jego zamieszkania nie są sprawami publicznymi lecz wyłącznie prywatnymi, które podlegają ponadto ochronie jako dane osobowe zgodnie z art. 5 ust. 1 u.d.i.p. w zw. z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (j.t. Dz.U. nr 101 z 2002, poz. 926 ze zm.). Nie mają one natomiast charakteru informacji publicznej ujawnianej zgodnie z art. 6 u.d.i.p. Ujawnienie danych osobowych poszczególnych sędziów, bez ich zgody stanowiłoby zatem naruszenie ich uprawnień i prowadziłoby do możliwości ich nieograniczonego i niekontrolowanego przetwarzania (a taka motywacja wynika jednoznacznie z uzasadnienia wniesionej skargi) bez możliwości analizy przesłanek określonych art. 1 ust. 2 tej ustawy. Zdaniem organu w przypadku sprzeczności zapisów co do możliwości udostępnienia danych osobowych na tle ustawy o dostępie do informacji publicznej należy stosować właśnie ustawę o ochronie danych osobowych jako przewidującej dalej idącą ochronę tych danych zgodnie z jej art. 5. Dane osobowe to wszelkie dane, które pozwalają zidentyfikować daną osobę fizyczną a więc również sędziego (art. 6 ust. 1). Oczywiście nie budzi wątpliwości, iż dane osobowe dotyczące imienia i nazwiska sędziego są informacją publiczną, co do osoby, która takie stanowisko zajmuje albowiem dotyczą one pełnionej funkcji publicznej. Można również teoretycznie prezentować stanowisko, iż wiek danego sędziego również jest informacją publiczną w związku z możliwością objęcia stanowiska i okresu jego zajmowania podobnie jak miejscowość jego zamieszkania w związku z kwestią dojazdów do siedziby sądu i ewentualnego pokrywania kosztów z tym związanych. Pomimo tej okoliczności nie da się abstrahować od faktu, iż dodanie do imienia i nazwiska danego sędziego (mających charakter informacji publicznej) jego pełnej daty urodzenia jak również miejsca zamieszkania pozwala na pełną, nieograniczoną jego identyfikację nie w związku z pełnieniem funkcji publicznej lecz wyłącznie co do danej osoby prywatnej, która ma przecież pełne prawo do ochrony swoich danych osobowych. Data urodzenia danego sędziego ma zatem charakter danych osobowych i bez zgody nie ma podstaw do jej ujawniania na rzecz skarżącego. Ponadto analiza wieku sędziego umożliwiającego powołanie go na stanowisko sędziego jak również miejsca jego zamieszkania przy objęciu stanowiska w danym sądzie ma charakter przetwarzania danych osobowych przez uprawnione do tego podmioty biorące udział w procedurze objęcia stanowiska sędziego i wyrażenia zgody na zamieszkiwanie w innej miejscowości niż siedziba danego sądu. Nie budzi wątpliwości, iż ustawowe upoważnienie takich organów do przetwarzania danych osobowych jest zgodne z zapisami ustawy o ochronie danych osobowych w szczególności art. 23 ust. 1 i 4 w zw. z art. 3. W związku z powyższym w ocenie organu, wniosek skarżącego został rozpoznany prawidłowo poprzez udzielenie informacji o tym, iż żądane dane nie mają charakteru informacji publicznej. Wobec powyższego zarzut bezczynności organu jest chybiony.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi zważył, co następuje:

Skarga jest zasadna.

Stosownie do treści art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. nr 153, poz. 1269 ze zm.) w zw. z art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (j.t. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) – przywoływanej dalej w tekście jako "p.p.s.a.", sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę działalności administracji publicznej. Wspomniana kontrola sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje między innymi orzekanie w sprawach skarg na bezczynność organów w przypadkach określonych w pkt 1-4a, a więc wówczas gdy organ pomimo ciążącego na nim obowiązku nie wydaje decyzji administracyjnej, postanowienia, pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego albo też uchyla się od podjęcia innych aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczących uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa.

W rozpoznawanej sprawie przedmiotem skargi K. G. jest bezczynność Prezesa Sądu Rejonowego w K. w zakresie udostępnienia informacji publicznej.

Problematyka dostępu do informacji publicznej została unormowana przez ustawodawcę w przepisach ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (j.t. Dz. U. z 2014 r., poz. 782), przywoływanej dalej w skrócie jako "u.d.i.p.".

Zgodnie z treścią art. 1 u.d.i.p. każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną w rozumieniu ustawy i podlega udostępnieniu i ponownemu wykorzystywaniu na zasadach i w trybie określonych w niniejszej ustawie.

Podmiotami zobowiązanymi do udostępnienia informacji są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w tym organy władzy publicznej (art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy). Przykładowy katalog informacji publicznych, podlegających udostępnieniu wymienia przepis art. 6 ust. 1 ustawy.

Według Naczelnego Sądu Administracyjnego informacją publiczną w rozumieniu art. 6 u.d.i.p. będzie każda wiadomość wytworzona lub odnoszona do władz publicznych, a także wytworzona lub odnoszona do innych podmiotów wykonujących funkcje publiczne w zakresie wykonywania przez nie zadań władzy publicznej i gospodarowania mieniem komunalnym lub mieniem Skarbu Państwa. Bliższa analiza powołanego przepisu wskazuje, że wnioskiem może być pytanie o określone fakty, o stan określonych zjawisk na dzień udzielania odpowiedzi. Informacje publiczne odnoszą się do pewnych danych, a nie są środkami do ich kwestionowania (por. wyrok z dnia 7 marca 2012 r. sygn. akt I OSK 2445/11 - Lex nr 1264728).

W przekonaniu sądu, Prezes Sądu Rejonowego w K. jako podmiot reprezentujący sąd na zewnątrz, jest organem administrującym i w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p. jest organem władzy publicznej zobowiązanym do udzielenia informacji publicznej, jeśli tylko ją posiada.

Spór pomiędzy stronami postępowania w tej sprawie sprowadza się do udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy informacja dotycząca dat urodzenia i miejscowości zamieszkania wszystkich sędziów sądu z rozbiciem na poszczególne wydziały posiada - jak twierdzi skarżący – walor informacji publicznej, czy też – jak uważa Prezes Sądu Rejonowego w K. - nie jest informacją publiczną, bowiem są to dane osobowe o charakterze prywatnym, podlegające ochronie w myśl art. 5 ust. 1 u.d.i.p. w zw. z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych.

W przekonaniu sądu informacja o datach urodzenia sędziów i miejscowościach, w których sędziowie zamieszkują jest niewątpliwie informacją publiczną w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. d u.d.i.p., gdyż mieści się w pojęciu informacji o organach i osobach sprawujących w nich funkcje.

W pierwszej kolejności przywołać trzeba brzmienie art. 10 ust. 2 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, który stanowi, że sądy i trybunały sprawują władzę sądowniczą. Zgodnie zaś z art. 175 ust. 1 Konstytucji RP wymiar sprawiedliwości w Rzeczpospolitej Polskiej sprawują Sąd Najwyższy, sądy powszechne, sądy administracyjne oraz sądy wojskowe. Sądy, jako organy władzy sądowniczej wydające wyroki w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej, wykonują zadania w imieniu państwa, którego funkcje realizują. Są to więc organy państwowe powołane do rozpatrywania i rozstrzygania sporów prawnych w imieniu państwa. Sędziowie zaś, jako funkcjonariusze publiczni sprawują w nich funkcję publiczną polegającą na orzekaniu w sprawach należących do właściwości tych sądów na zasadach niezawisłości i bezstronności.

W rozumieniu art. 61 § 1 pkt 5 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (j.t. Dz. U. z 2013 r., poz. 427 ze zm.) – przywoływanej dalej w tekście jako "ustawa", na stanowisko sędziego sądu rejonowego może być powołany ten, kto ukończył 29 lat. Jednakże w myśl art. 69 w/w ustawy, sędzia przechodzi w stan spoczynku z dniem ukończenia 67 roku życia albo z dniem osiągnięcia wieku określonego w § 1a, chyba że nie później niż na sześć miesięcy przed ukończeniem tego wieku oświadczy Ministrowi Sprawiedliwości wolę dalszego zajmowania stanowiska i przedstawi zaświadczenie stwierdzające, że jest zdolny, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków sędziego, wydane na zasadach określonych dla kandydata na stanowisko sędziowskie (§ 1). Wiek, którego osiągnięcie powoduje przejście sędziego w stan spoczynku, dla kobiet urodzonych do dnia 30 września 1973 r. i mężczyzn urodzonych do dnia 30 września 1953 r. jest równy najniższemu wiekowi emerytalnemu określonemu odpowiednio w art. 24 ust. 1a pkt 61-84, art. 24 ust. 1b i art. 27 ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227, z późn. zm.) – (§ 1a). Sędzia przechodzi na swój wniosek w stan spoczynku, z zachowaniem prawa do uposażenia określonego w art. 100 § 2, po ukończeniu 55 lat przez kobietę, jeżeli przepracowała na stanowisku sędziego lub prokuratora nie mniej niż 25 lat, a 60 lat przez mężczyznę, jeżeli przepracował na stanowisku sędziego lub prokuratora nie mniej niż 30 lat (§2). Przepis § 2 stosuje się do sędziego, który wymagane warunki spełnił do dnia 31 grudnia 2017 r. (§ 2a). W razie złożenia przez sędziego oświadczenia i przedstawienia zaświadczenia, o których mowa w § 1, sędzia może zajmować stanowisko nie dłużej niż do ukończenia 70 roku życia. Sędzia ten może w każdym czasie przejść w stan spoczynku, składając odpowiednie oświadczenie Ministrowi Sprawiedliwości (§ 3).

Z przywołanych wyżej przepisów, co słusznie podnosił skarżący wynika, że dane odnoszącego się do wieku sędziego, a konkretnie daty jego urodzenia, zakreślają cezurę czasową pełnienia przez niego funkcji sędziego i niewątpliwie mają znacznie prawne. Decydują zatem o możliwości kandydowania sędziego na stanowisko, jak i ogólnie rzecz biorąc na możliwość bycia sędzią. Bez znaczenia jest w tym wypadku fakt, że podmioty upoważnione do uczestniczenia w procesie obsadzania stanowisk sędziowskich zobowiązane są sprawdzać wiek kandydata na sędziego, czy też, że wiek sędziego związany ze stanem spoczynku pozostawiony jest trosce podmiotów odpowiedzialnych za to, by czynny sędzia po osiągnięciu określonego wieku nie wykonywał swojej funkcji. Zatem wiek sędziego (data jego urodzenia) jest nierozerwalnie związane z tą funkcją i stanowi informację publiczną. Pogląd ten podzielany jest również w orzecznictwie sądów administracyjnych (vide: wyroki Wojewódzkich Sądów Administracyjnych: w Gdańsku z dnia 8 maja 2013 r. sygn. akt II SA/Gd 164/13, w Warszawie z dnia 27 kwietnia 2012 r. sygn. akt II SAB/Wa 51/12, z dnia 13 września 2012 r. sygn. akt II SA/Wa 1002/12, z dnia 5 grudnia 2012 r. sygn. akt II SA/Wa 1716/12, w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 17 września 2014 r. sygn. akt II SAB/Go 72/14, wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 marca 2013 r. sygn. akt I OSK 2872/12 – dostępne na stronie internetowej https://cbois.nsa.gov.pl).

Podobnie rzecz się przedstawia jeśli chodzi o informację dotyczącą miejscowości, w której zamieszkują sędziowie. Zaznaczyć w tym miejscu trzeba, że skarżący domagał się tylko i wyłącznie podania miejscowości zamieszkania sędziów Sądu Rejonowego w K., a nie pełnych adresów zamieszkania sędziów, czy też członków ich rodzin.

W myśl art. 95 ustawy, sędzia powinien mieszkać w miejscowości będącej siedzibą sądu, w którym pełni służbę (§ 1). Prezes sądu okręgowego w stosunku do sędziego sądu rejonowego oraz sędziego sądu okręgowego, prezes sądu apelacyjnego w stosunku do sędziego tego sądu, a Minister Sprawiedliwości w stosunku do prezesa sądu okręgowego i prezesa sądu apelacyjnego, w uzasadnionych przypadkach, może wyrazić zgodę na zamieszkanie sędziego w innej miejscowości (§ 2). W razie uzyskania zgody, o której mowa w § 2, sędziemu przysługuje zwrot kosztów przejazdu z miejsca zamieszkania do siedziby sądu, ustalonych na zasadach obowiązujących przy ustalaniu wysokości należności przysługujących pracownikom z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju. Zwrot kosztów jednak nie przysługuje, jeżeli zmiana miejsca służbowego nastąpiła w wyniku orzeczenia kary dyscyplinarnej wymienionej w art. 109 § 1 pkt 4 oraz orzeczenia sądu dyscyplinarnego o przeniesieniu sędziego na inne miejsce służbowe ze względu na powagę stanowiska (§ 3).

Z cytowanego wyżej przepisu, którego wykładnia nie budzi wątpliwości, wynika, że informacja o miejscu zamieszkania sędziego (miejscowości) ma związek z pełnieniem funkcji publicznej i nie pozostaje bez wpływu na warunki jej wykonywania (dojazdy z miejsca zamieszkania do siedziby sądu i z powrotem są uciążliwe i czasochłonne, co może rzutować na jakość wykonywanej pracy, dojazdy generują także należności zwiększające wydatki budżetowe sądu). Zauważył to również ustawodawca ustalając regułę zamieszkania sędziego w miejscu pełnienia służby i dopuszczając od niej jedynie uzasadnione odstępstwa. Niewątpliwie dane o miejscowości zamieszkania sędziów mają znaczenie dla kształtowania wiedzy i poglądu o funkcjonowaniu sądu, którego dotyczy żądana informacja, co pozostaje w związku z wartością, jaką jest jawność i przejrzystość funkcjonowania osób sprawujących funkcje publiczne, a także instytucji jaką jest sąd. Powyższy pogląd ma swoje oparcie także w orzecznictwie sądów administracyjnych w tym w przywołanych wyżej orzeczeniach WSA w Szczecinie z dnia 6 listopada 2013 r. sygn. akt II SA/Sz 935/13, czy WSA w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 17 września 2014 r. sygn. akt II SAB/Go 72/14.

Skoro zatem w świetle poczynionych wyżej rozważań daty urodzenia sędziów oraz miejscowości, w których sędziowie zamieszkują stanowią informację publiczną, która co również pozostaje bezsporne dotyczy osób pełniących funkcje publiczne i pozostaje w związku z pełnioną przez te osoby funkcją, to bez wątpienia w realiach rozpoznawanej sprawy nie mógł mieć zastosowania przepis art. 5 ust. 2 u.d.i.p., zgodnie z którym prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy. Ograniczenie to nie dotyczy informacji o osobach pełniących funkcje publiczne, mających związek z pełnieniem tych funkcji, w tym o warunkach powierzenia i wykonywania funkcji, oraz przypadku, gdy osoba fizyczna lub przedsiębiorca rezygnują z przysługującego im prawa. Błędny jest w tej sytuacji pogląd Prezesa Sądu Rejonowego w K., że rozważane informacje mają wyłącznie charakter prywatny i co za tym idzie podlegają ochronie w świetle przepisów ustawy o ochronie danych osobowych, co w rezultacie oznacza, że nie mogą zostać udostępnione bez zgody sędziów.

W wyroku z dnia 20 marca 2006 r. sygn. akt K 17/05 (OTK-A 2006/3/30) Trybunał Konstytucyjny, odnosząc się do relacji między przepisami ustawy o dostępie do informacji publicznej a ustawy o ochronie danych osobowych stwierdził, że sfera chronionej prywatności pozostaje niejednokrotnie w związku z informacjami odnoszącymi się do działalności organów publicznych. Wyraźną tendencją charakterystyczną dla orzecznictwa i regulacji europejskich jest w tym względzie dążenie do zagwarantowania możliwie szerokiego dostępu do informacji publicznych, ponieważ stanowi on istotną gwarancję transparentności życia publicznego w demokratycznym państwie. Uznaje się w konsekwencji, że prywatność osób pełniących funkcje publiczne, pozostając, co do zasady, pod ochroną gwarancji konwencyjnych może podlegać ograniczeniom, które co do zasady znajdować mogą usprawiedliwienie ze względu na wartość, jaką jest jawność i dostępność informacji o funkcjonowaniu instytucji publicznych w państwie demokratycznym. Wartość ta związana z transparentnością życia publicznego nie może prowadzić do całkowitego przekreślenia i zanegowania ochrony związanej z życiem prywatnych osób wykonujących funkcje publiczne. Osoby wykonujące takie funkcje z momentem ich podjęcia muszą zaakceptować szerszy zakres ingerencji w sferze ich prywatności niż w wypadku innych osób. Trybunał określając zakres prawa do informacji o działalności organów władzy publicznej i osób pełniących funkcje publiczne zaznaczył, że: "Po pierwsze, informacje, których natura i charakter może naruszać interesy i prawa innych osób, nie mogą wykraczać poza niezbędność określoną potrzebą transparentności życia publicznego, ocenianą zgodnie ze standardami przyjętymi w demokratycznym państwie. Po drugie, muszą to być zawsze informacje mające znaczenie dla oceny funkcjonowania instytucji oraz osób pełniących funkcje publiczne. Po trzecie, nie mogą to być informacje - co do swej natury i zakresu - przekreślające sens (istotę) ochrony prawa do życia prywatnego.

Przypomnieć wobec tego trzeba, że prawo dostępu do informacji publicznej jest jednym z najważniejszych praw w katalogu praw obywatelskich i politycznych. Ma służyć tworzeniu społeczeństwa obywatelskiego, poprzez zwiększenie transparentności w działaniach władzy publicznej, chronić i umacniać zasady obowiązujące w demokratycznym państwie prawa, wreszcie zapewniać społeczną kontrolę nad działaniami organów władzy publicznej. Przejrzystość procesu decyzyjnego umacnia demokratyczny charakter instytucji oraz zaufanie obywateli do administracji (por. wyrok NSA z dnia 1 października 2010 r., sygn. akt I OSK 1149/10 - https://cbois.nsa.gov.pl).

Na marginesie powyższych uwag warto przywołać wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 września 2000 r. V KKN 171/98 (OSNKW 2001, nr 3-4, poz. 31), w którym Sąd Najwyższy stwierdził, że każdy, kto podejmuje działalność publiczną, poddaje się osądowi innych osób i musi się liczyć z tym, że przedmiotem ich legitymowanego zainteresowania są także i takie okoliczności ze sfery jego życia prywatnego, które mają wpływ na wykonywanie przyjętej roli społecznej.

Stosownie do treści art. 7 u.d.i.p. udostępnianie informacji publicznych następuje w drodze: ogłaszania informacji publicznych, w tym dokumentów urzędowych, w Biuletynie Informacji Publicznej (pkt 1), udostępniania na wniosek zainteresowanego podmiotu, o którym mowa w art. 10 i 11 (pkt 2), wstępu na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów i udostępniania materiałów, w tym audiowizualnych i teleinformatycznych, dokumentujących te posiedzenia (pkt 3); umieszczania informacji publicznych w centralnym repozytorium (pkt 4).

Zgodnie z treścią art. 13 u.d.i.p. udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku (ust.1). Jeżeli informacja publiczna nie może być udostępniona w terminie określonym w ust. 1, podmiot obowiązany do jej udostępnienia powiadamia w tym terminie o powodach opóźnienia oraz o terminie, w jakim udostępni informację, nie dłuższym jednak niż 2 miesiące od dnia złożenia wniosku (ust. 2). Udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje w sposób i w formie zgodnych z wnioskiem, chyba że środki techniczne, którymi dysponuje podmiot obowiązany do udostępnienia nie umożliwiają udostępnienia informacji w sposób i w formie określonych we wniosku (art. 14 ust. 1).

Wbrew stanowisku Prezesa Sądu Rejonowego w K. w u.d.i.p. brak jest wskazania jakichkolwiek wymagań formalnych wniosku (poza utrwaleniem go w formie pisemnej). Za wniosek pisemny uznawać należy również przesłanie zapytania pocztą elektroniczną i to nawet, gdy do jego autoryzacji nie zostanie użyty podpis elektroniczny. Pogląd ten uzasadniony jest brakiem konieczności pełnego zidentyfikowania wnioskodawcy, który żądając informacji publicznej, nie musi wykazać się jakimkolwiek interesem prawnym lub faktycznym. Należy bowiem mieć na względzie, że postępowanie w sprawie udzielenia informacji publicznej jest odformalizowane. Innymi słowy, wniosek o udzielenie informacji w trybie u.d.i.p. nie stanowi podania w indywidualnej sprawie administracyjnej w rozumieniu art. 63 K.p.a., a w konsekwencji jego uwzględnienie nie podlega rygorom K.p.a.

Ustawa o dostępie do informacji publicznych wymienia trzy formy załatwienia sprawy w przedmiocie udzielenia informacji na wniosek zainteresowanego podmiotu. Mianowicie organ, do którego wniesiono wniosek winien udostępnić tę informację w formie czynności materialno-technicznej (art. 10 ustawy) bądź też odmówić jej udostępnienia (art. 16 ust. 1 ustawy) albo umorzyć postępowanie (art. 14 ust. 2 w zw. z art. 16 ust. 1 ustawy).

Bezczynność organu w sytuacji określonej przepisami powołanej ustawy polega więc na tym, że organ zobowiązany do podjęcia czynności materialno-technicznej w przedmiocie informacji publicznej, takiej czynności nie podejmuje i jednocześnie nie wydaje decyzji o odmowie jej udostępnienia, albo też udziela informacji niepełnej, czy też niezgodnej z wnioskiem.

W rozpoznawanej sprawie organ błędnie stał na stanowisku, że informacje, których udostępnienia domaga się skarżący nie są informacjami publicznymi, a skoro tak, to nie podlegają udostępnieniu w trybie u.d.i.p., o czym poinformował K. G. drogą elektroniczną w piśmie z dnia [...] lipca 2014 r. Do dnia rozprawy wniosek o udostępnienie informacji publicznej nie został załatwiony w przewidzianej prawem formie, a więc albo w drodze czynności materialno-technicznej poprzez udostępnienie informacji publicznej skarżącemu, albo w drodze decyzji administracyjnej o odmowie udostępnienia informacji publicznej w rozumieniu art. 16 u.d.i.p., co uzasadnia wniosek, że Prezes Sądu Rejonowego w K. w dalszym ciągu pozostaje w bezczynności w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej. W tym stanie rzeczy sąd zobowiązał organ do załatwienia wniosku skarżącego z dnia [...] czerwca 2014 r. o udzielenie informacji publicznej w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się wyroku. O powyższym sąd orzekł w punkcie pierwszym sentencji wyroku na podstawie art. 149 § 1 zd. 1 p.p.s.a.

W punkcie drugim sentencji wyroku sąd w trybie art. 149 § 1 zd. 2 p.p.s.a. stwierdził, że bezczynność organu nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa, ponieważ w rozpoznawanej sprawie spór pomiędzy stronami postępowania dotyczył wykładni pojęcia "informacja publiczna". Prezes Sądu Rejonowego w K. będąc w błędnym przekonaniu, że informacje, których udostępnienia domaga się skarżący nie są informacją publiczną, w ustawowym terminie ustosunkował się do jego wniosku z dnia [...] czerwca 2014 r., przesyłając mu pisemną informację w tym przedmiocie.

O kosztach postępowania należnych stronie skarżącej od organu orzeczono w punkcie trzecim sentencji wyroku na podstawie art. 200 i art. 205 § 2 p.p.s.a.

LS