Warunki formalne wniosku o udzielenie informacji publicznej

We wszystkich przypadkach , w których ma dojść do podjęcia przez organ aktu administracyjnego, w tym zwłaszcza kwalifikowanego, jakim jest decyzja administracyjna (odmowna oraz o umorzeniu postępowania), bezwzględnie wymagać należy własnoręcznego podpisu wnioskodawcy bądź podpisu elektronicznego na wniosku o udostępnienie informacji publicznej, a jego brak powinien być usuwany w postępowaniu naprawczym, regulowanym w art. 64 § 2 k.p.a.

Postępowanie w sprawie udzielenia informacji publicznej jest postępowaniem odformalizowanym i uproszczonym. Tym samym wniosek o udzielenie informacji publicznej może przybrać każdą formę, o ile wynika z niego w sposób jasny co jest jego przedmiotem. Z przepisów ustawy dostępowej nie wynika bowiem konieczność pełnego zidentyfikowania wnioskodawcy, a to z tego względu, że żądając udostępnienia informacji publicznej nie musi się on wykazać jakimkolwiek interesem prawnym lub faktycznym, aby informację taką otrzymać. Dlatego dopuszczalne jest złożenie wniosku za pośrednictwem poczty elektronicznej i to nawet w sytuacji, w której do autoryzacji tego zapytania nie zostanie użyty bezpieczny podpis elektroniczny. Brak bowiem autoryzowanego podpisu na wniosku o udostępnienie informacji publicznej nie stanowi jego braku formalnego (por. wyroki NSA z dnia: 16 marca 2009 r., I OSK 1277/08, 30 listopada 2012 r., I OSK 1991/12, 14 grudnia 2012 r., I OSK 1013/12).

Należy zatem przyjąć, że jeżeli organ (lub inny podmiot zobowiązany) dysponuje żądaną informacją publiczną i istnieje podstawa do jej udostępnienia, to w postępowaniu tym nie mają w ogóle zastosowania przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, ponieważ informacja publiczna jest wtedy po prostu udostępniana, co przybiera postać czynności materialno-technicznej. Dla wszczęcia takiego postępowania wystarczy nawet wniosek ustny, bądź złożony w innej niesformalizowanej formie, który nie musi być poparty żadnym uzasadnieniem ani wskazaniem interesu prawnego.

Natomiast inaczej przedstawia się sytuacja , gdy organ zamierza wydać trybie art. 16 ust. 1 u.d.i.p. decyzję o odmowie udostępnienia wnioskowanej informacji publicznej bądź też zamierza umorzyć postępowanie na podstawie art. 14 ust. 2 u.d.i.p. lub też wydać jakikolwiek inny akt administracyjny, który wiązałby się z ustaleniem podmiotu, od którego pochodzi wniosek. Wówczas podmiot zobowiązany winien - w trybie art. 64 § 2 k.p.a. - wymagać od podmiotu informacyjnie zainteresowanego usunięcia braków formalnych wniosku, w tym między innymi podpisu, jeśli podanie zostało wniesione drogą elektroniczną, bez bezpiecznego, weryfikowanego podpisu.

Wypada w tym miejscu przypomnieć ,że stosownie do art. 63 § 3 k.p.a. podanie wniesione pisemnie albo ustnie do protokołu powinno być podpisane przez wnoszącego, a protokół ponadto przez pracownika, który go sporządził. Natomiast jeżeli podanie nie czyni zadość innym wymaganiom ustalonym w przepisach prawa, należy wezwać wnoszącego do usunięcia braków w terminie siedmiu dni z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje pozostawienie podania bez rozpoznania (art. 64 § 2 K.p.a.). Z powyższego wynika, że wniosek o udzielenie informacji publicznej zawierający brak formalny (taki jak brak podpisu), który nie został uzupełniony w trybie art. 64 § 2 K.p.a., podlega pozostawieniu bez rozpoznania. W takim przypadku niedopuszczalne jest merytoryczne rozpoznanie wniosku obarczonego brakiem formalnym.

Innymi słowy , Kodeks postępowania administracyjnego ma zastosowanie do całego procesu wydawania decyzji, a więc także do kwestii usuwania braków formalnych wniosku o dostęp do informacji publicznej, o ile zobowiązany organ zmierza do wydania takiej decyzji. Tym samym podjęcie decyzji administracyjnej w sytuacji niepodpisania wniosku wykazuje cechy działania organu z urzędu ( por. wyrok NSA z dnia 16 grudnia 2009 r., I OSK 1002/09).

Wyrok WSA z dnia 5 grudnia 2023 r., IV SA/Wr 537/23

Standard: 74998 (pełna treść orzeczenia)

Prawo do informacji dotyczy informacji o sprawie publicznej, a więc informacji o czymś, a nie udostępnienia zbioru materiałów jako takich. 

Jeżeli wnioskodawca nie doprecyzował, udostępnienia których dokumentów żąda, zarówno organ jak i tut. Sąd, nie wiedząc o jakie konkretnie dokumenty chodzi stronie, są pozbawieni możliwości ich weryfikacji przez pryzmat ustawy o dostępie do informacji publicznej. W takim więc wypadku, skoro nie sposób uznać tego, by wniosek dotyczył udostępnienia informacji publicznej, to oczywistym jest że pytany organ nie mógł dopuścić się bezczynności w udostępnieniu właśnie informacji o tym charakterze.

Wyrok WSA z dnia 11 kwietnia 2022 r., II SAB/Wa 621/21

Standard: 74836 (pełna treść orzeczenia)