Art. 4585. Prekluzja materiału procesowego
Kodeks postępowania cywilnego
§ 1. Powód jest obowiązany powołać wszystkie twierdzenia i dowody w pozwie, a pozwany – w odpowiedzi na pozew.
§ 2. Doręczając pouczenia, o których mowa w art. 4584 § 1, przewodniczący wzywa stronę, by w wyznaczonym terminie, nie krótszym niż tydzień, powołała wszystkie twierdzenia i dowody.
§ 3. Stosownie do okoliczności sprawy przewodniczący może określić inny termin do powołania przez stronę twierdzeń i dowodów.
§ 4. Twierdzenia i dowody powołane z naruszeniem § 1–3 podlegają pominięciu, chyba że strona uprawdopodobni, że ich powołanie nie było możliwe albo że potrzeba ich powołania wynikła później. W takim przypadku dalsze twierdzenia i dowody na ich poparcie powinny być powołane w terminie dwóch tygodni od dnia, w którym ich powołanie stało się możliwe lub wynikła potrzeba ich powołania.
- Zasada koncentracji - prekluzja dowodowa - dyskrecjonalna władza sędziego
- Prekluzja materiału procesowego w sprawach gospodarczych (art. 458[5] § 4 k.p.c.)
- Dopuszczenie dowodu z urzędu w razie prekluzji dowodowej
- Wniosek o powołanie biegłego w trakcie postępowania sprawach gospodarczych w celu wykazania wysokości szkody
- Wyłączenie zastosowania art. 322 k.p.c. z uwagi na prekluzję dowodową
Komentarz redakcyjny
opracowano przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI)
1. Część ogólna
Art. 458[5] k.p.c. reguluje prekluzję dowodową w ramach postępowania w sprawach gospodarczych, stanowiąc instrument realizacji zasady koncentracji materiału procesowego (art. 6 § 2 k.p.c.) oraz zasady szybkości postępowania. Przepis ten wprowadza obowiązek powołania wszystkich twierdzeń i dowodów już w pierwszych pismach procesowych (pozew – powód, odpowiedź na pozew – pozwany), a dla stron niezastępowanych przez zawodowego pełnomocnika – w terminie wyznaczonym przez przewodniczącego. Prekluzja działa z mocy prawa, co oznacza, że sąd z urzędu pomija twierdzenia i dowody zgłoszone po upływie przewidzianych terminów, chyba że zostanie spełniona przesłanka z § 4.
System ten odzwierciedla zwiększone wymagania wobec profesjonalnych uczestników obrotu gospodarczego, których obowiązuje wyższy standard staranności (por. art. 355 § 2 k.c.). Nie może on jednak prowadzić do formalistycznego rozstrzygania spraw, które zagrażałoby prawu do rzetelnego procesu.
2. Kontekst systemowy
Art. 458[5] k.p.c. stanowi lex specialis wobec ogólnych przepisów o koncentracji materiału procesowego (art. 205[3], 205[12], 235[2] k.p.c.). Jako przepis postępowania odrębnego ma pierwszeństwo w stosowaniu w sprawach gospodarczych, które charakteryzują się zwiększoną złożonością i wymogiem efektywności. Nie koliduje on z możliwością wyznaczenia posiedzenia przygotowawczego (art. 205[4] § 1 k.p.c.), ale takie wyznaczenie nie otwiera ponownie możliwości swobodnego powoływania twierdzeń i dowodów.
W systematyce k.p.c. art. 458[5] łączy funkcje porządkowe i gwarancyjne: dyscyplinuje strony, ale również zapewnia, że prekluzja nie narusza prawa do obrony dzięki wyjątkowi przewidzianemu w § 4. Jego zastosowanie koresponduje z art. 6 k.p.c., art. 232 oraz art. 162 § 1–2 k.p.c., a także z konstrukcją ciężaru dowodu (art. 6 k.c.).
3. Zakres zastosowania przepisu
Komentowany przepis znajduje zastosowanie wyłącznie w postępowaniu w sprawach gospodarczych, tj. w sprawach rozpoznawanych według działu IVG tytułu VII księgi pierwszej k.p.c. Dotyczy on powoda i pozwanego, a jego zakres przedmiotowy obejmuje „twierdzenia” i „dowody”, rozumiane jako fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy