Art. 458⁵. Prekluzja materiału procesowego

Kodeks postępowania cywilnego

§ 1. Powód jest obowiązany powołać wszystkie twierdzenia i dowody w pozwie, a pozwany – w odpowiedzi na pozew.

§ 2. Doręczając pouczenia, o których mowa w art. 458⁴ § 1, przewodniczący wzywa stronę, by w wyznaczonym terminie, nie krótszym niż tydzień, powołała wszystkie twierdzenia i dowody.

§ 3. Stosownie do okoliczności sprawy przewodniczący może określić inny termin do powołania przez stronę twierdzeń i dowodów.

§ 4. Twierdzenia i dowody powołane z naruszeniem § 1–3 podlegają pominięciu, chyba że strona uprawdopodobni, że ich powołanie nie było możliwe albo że potrzeba ich powołania wynikła później. W takim przypadku dalsze twierdzenia i dowody na ich poparcie powinny być powołane w terminie dwóch tygodni od dnia, w którym ich powołanie stało się możliwe lub wynikła potrzeba ich powołania.

Komentarze orzeczniczeKomentarz redakcyjny Analizy

SP (AI)opracował Jacek Ignaczewski przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI): Analiza porównawcza art. 205[3] i 205[12] k.p.c. i art. 458[5] k.p.c.

1. Część ogólna

Artykuły 205[3] i 205[12] k.p.c. regulują zasady koncentracji materiału procesowego w postępowaniu zwykłym, w szczególności w kontekście posiedzenia przygotowawczego i planu rozprawy. Stanowią one część systemu elastycznej koncentracji dowodowej, który zasadniczo różni się od modelu prekluzji znanego z postępowania w sprawach gospodarczych (art. 458[5] k.p.c.). W modelu ogólnym sąd dysponuje władzą dyskrecjonalną w zakresie wyznaczania granic czasowych przedstawiania materiału procesowego. W postępowaniu gospodarczym granice te wynikają wprost z ustawy.

2. Kontekst systemowy

Art. 205[3] k.p.c. (system dyskrecjonalny): przewodniczący może zobowiązać strony do złożenia pism przygotowawczych w określonym terminie, a ich treść (twierdzenia, zarzuty, wnioski dowodowe) wyznacza granice późniejszego prowadzenia postępowania dowodowego.
Art. 205[12] k.p.c. (system mieszany): po zatwierdzeniu planu rozprawy możliwość zgłaszania nowych twierdzeń i dowodów zostaje ograniczona – możliwe jest ich zgłoszenie tylko w przypadkach wyjątkowych (np. gdy strona wykaże, że nie mogła wcześniej ich wskazać).
Art. 458[5] k.p.c. (system prekluzji): strony mają obowiązek powołać twierdzenia i dowody w pierwszym piśmie procesowym (pozew/odpowiedź na pozew), a ich spóźnione powołanie co do zasady skutkuje ich pominięciem przez sąd.

3. Porównanie modeli koncentracji materiału procesowego

Kategoria	Art. 205[3] k.p.c.	Art. 205[12] k.p.c.	Art. 458[5] k.p.c.
Rodzaj systemu	Dyskrecjonalny	Mieszany	Prekluzja ustawowa
Źródło terminu koncentracji	Zarządzenie sędziego	Plan rozprawy (zatwierdzony)	Ustawa (pozew/odp. na pozew lub zarządzenie)
Możliwość zgłaszania nowych twierdzeń/dowodów	Tak – do wyznaczenia przez sąd	Tylko wyjątkowo, po zatwierdzeniu planu	Tylko wyjątkowo – po spełnieniu przesłanki z § 4
Charakter rygoru	Miękki	Umiarkowany	Surowy – obowiązek pominięcia
Działanie sądu	Elastyczne zarządzanie procesem	Strukturalne prowadzenie sprawy	Z góry określone cezury procesowe
Ochrona prawa do sądu	Wysoka (możliwość reakcji sądu)	Umiarkowana	Niższa, ale z zachowaniem wyjątków

4. Rozbieżności interpretacyjne

Wątpliwości budzi, czy systemy 205[12] i 458[5] mogą współistnieć. Dominuje pogląd, że art. 458[5] jako lex specialis wyłącza stosowanie planu rozprawy w sprawach gospodarczych – ale niektórzy dopuszczają pomocnicze stosowanie

Dostęp do pełnej treści jest płatny. Przejdź do premium

Reklama

Art. 4585. Prekluzja materiału procesowego