Art. 1301a. Braki formalne pism wnoszonych przez profesjonalnych pełnomocników
Kodeks postępowania cywilnego
§ 1. Jeżeli pismo procesowe wniesione przez adwokata, radcę prawnego, rzecznika patentowego lub Prokuratorię
Generalną Rzeczypospolitej Polskiej nie może otrzymać prawidłowego biegu wskutek niezachowania warunków
formalnych, przewodniczący zwraca pismo bez wezwania do jego poprawienia lub uzupełnienia. Mylne oznaczenie pisma procesowego lub inne oczywiste niedokładności nie stanowią przeszkody do nadania pismu biegu i rozpoznania go w trybie właściwym.
§ 2. W zarządzeniu o zwrocie pisma wskazuje się braki, które stanowią podstawę zwrotu.
§ 3. W terminie tygodnia od dnia doręczenia zarządzenia o zwrocie pisma strona może je wnieść ponownie. Jeżeli pismo to nie jest dotknięte brakami, wywołuje skutek od daty pierwotnego wniesienia. Skutek ten nie następuje w przypadku kolejnego zwrotu pisma, chyba że zwrot nastąpił na skutek braków uprzednio niewskazanych.
§ 4. Zarządzenie o zwrocie pisma może wydać także referendarz sądowy. (uchylony z dniem 1 lipca 2023 Dz.U. 2023.614 - patrz art. 130[5] k.p.c.)
- Braki formalne pisma wnoszonego przez profesjonalnego pełnomocnika
- Doręczenie zarządzenia wydanego na podstawie art. 130[1a] § 1 i 2 k.p.c. i bieg terminu do zażalenia
- Konieczność złożenia wniosku o uzasadnienie w razie wytknięcia uchybień w postanowieniu (art. 130[1a] § 2 k.p.c.)
- Nieokreślenie przez zawodowego pełnomocnika zakresu w jakim ma zostać sporządzone uzasadnienie
Komentarz redakcyjny
opracowano przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI)
1. Część ogólna
Cel i ratio legis przepisu
Art. 130[1a] k.p.c. został wprowadzony w celu uproszczenia postępowania w zakresie oceny formalnej pism wnoszonych przez profesjonalnych pełnomocników. Ustawodawca przyjął założenie, że osoby te – jako funkcjonujące zawodowo w obrocie prawnym – powinny znać i stosować formalne wymogi procesowe w sposób poprawny i samodzielny. Dlatego uznano, że niezasadne jest udzielanie im dodatkowego czasu na uzupełnianie braków formalnych – pismo powinno zostać zwrócone z urzędu.
Przepis ten wpisuje się w szerszy nurt zaostrzenia wymagań wobec zawodowych uczestników postępowania cywilnego. Podobne podejście widać m.in. w art. 398[6] § 2 k.p.c. (wymogi skargi kasacyjnej) czy art. 187 § 1 pkt 3 k.p.c. (uzasadnienie pozwu). Celem ustawodawcy jest zwiększenie efektywności postępowania oraz ograniczenie obciążeń sądów, które nie powinny instruować profesjonalnych pełnomocników co do elementarnych wymogów formalnych.
2. Zakres zastosowania przepisu
2.1. Zakres podmiotowy
Przepis art. 130[1a] § 1 k.p.c. odnosi się wyłącznie do pism składanych przez:
– adwokatów,
– radców prawnych,
– rzeczników patentowych,
– Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej.
Nie dotyczy natomiast:
– pełnomocników niewykonujących zawodu profesjonalnego,
– kuratorów procesowych,
– osób działających jako członkowie organów osób prawnych,
– stron występujących osobiście, nawet jeśli są np. adwokatami „prywatnie”.
Pojawia się w tym zakresie problem roli, w jakiej występuje osoba posiadająca uprawnienia zawodowe – istotne jest, by działała jako pełnomocnik procesowy innej osoby, nie we własnym imieniu.
2.2. Zakres przedmiotowy
Przepis obejmuje wszystkie pisma procesowe, których braki uniemożliwiają nadanie biegu. Nie chodzi zatem o jakiekolwiek uchybienia, ale takie, które uniemożliwiają formalną ocenę pisma lub przypisanie mu skutku procesowego (np. brak podpisu, brak oznaczenia stron, brak załączników wymaganych przepisami).
Nie obejmuje natomiast:
– błędów oczywistych (np. mylne oznaczenie sygnatury, pisma zatytułowanego „odwołanie” zamiast „apelacja”),
– braków fiskalnych (art. 130[2] k.p.c.),
Przepis nie znajduje również zastosowania do niektórych postępowań szczególnych, jak