Art. 130^1a. Braki formalne pism wnoszonych przez profesjonalnych pełnomocników

Kodeks postępowania cywilnego

§ 1. Jeżeli pismo procesowe wniesione przez adwokata, radcę prawnego, rzecznika patentowego lub Prokuratorię
Generalną Rzeczypospolitej Polskiej nie może otrzymać prawidłowego biegu wskutek niezachowania warunków
formalnych, przewodniczący zwraca pismo bez wezwania do jego poprawienia lub uzupełnienia. Mylne oznaczenie pisma procesowego lub inne oczywiste niedokładności nie stanowią przeszkody do nadania pismu biegu i rozpoznania go w trybie właściwym.

§ 2. W zarządzeniu o zwrocie pisma wskazuje się braki, które stanowią podstawę zwrotu.

§ 3. W terminie tygodnia od dnia doręczenia zarządzenia o zwrocie pisma strona może je wnieść ponownie. Jeżeli pismo to nie jest dotknięte brakami, wywołuje skutek od daty pierwotnego wniesienia. Skutek ten nie następuje w przypadku kolejnego zwrotu pisma, chyba że zwrot nastąpił na skutek braków uprzednio niewskazanych.

§ 4. Zarządzenie o zwrocie pisma może wydać także referendarz sądowy. (uchylony z dniem 1 lipca 2023 Dz.U. 2023.614 - patrz art. 130[5] k.p.c.)

Komentarze orzeczniczeKomentarz redakcyjny Analizy

Jacek Ignaczewskisędzia Sądu Rejonowego w Olsztynie, twórca StandardówPrawa.pl., autor wielu publikacji z zakresu prawa rodzinnego i cywilnego.: Skutki błędnego zastosowania przez sąd wezwania do usunięcia braków formalnych zamiast zwrotu pisma

opracowano przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI)

1. Wprowadzenie

Przepis art. 130[1a] § 1 k.p.c. przewiduje obligatoryjny zwrot pisma procesowego wniesionego przez profesjonalnego pełnomocnika (adwokata, radcę prawnego, rzecznika patentowego, Prokuratorię Generalną RP), jeżeli pismo to zawiera braki formalne uniemożliwiające jego rozpoznanie. Odmiennie niż w przypadku art. 130 § 1 k.p.c., ustawodawca wyłączył możliwość wcześniejszego wezwania do uzupełnienia tych braków.

W praktyce zdarza się, że sądy błędnie kierują do pełnomocników zawodowych wezwanie na podstawie art. 130 § 1 k.p.c., co prowadzi do istotnych konsekwencji procesowych i systemowych.

2. Charakter naruszenia

Błędne zastosowanie art. 130 § 1 k.p.c. w miejsce art. 130[1a] § 1 k.p.c. stanowi naruszenie przepisu bezwzględnie obowiązującego i uchybienie zasadzie formalizmu procesowego. Przepis ten ma charakter szczególny i nie pozostawia sądowi luzu decyzyjnego – jego zastosowanie ma charakter automatyczny w przypadku wystąpienia wskazanych w nim przesłanek.

3. Skutki procesowe błędnego wezwania

3.1. Zniekształcenie procedury sanacyjnej

Zgodnie z art. 130[1a] § 3 k.p.c., tylko w przypadku formalnego zwrotu pisma strona może skorzystać z przywileju ponownego jego wniesienia w terminie 7 dni i zachowania skutków od daty pierwotnego wniesienia. Gdy sąd zamiast tego wystosuje wezwanie na podstawie art. 130 § 1 k.p.c., mechanizm ten w ogóle się nie uruchamia.

3.2. Utrata ochrony terminu

Jeśli po bezskutecznym wezwaniu sąd zarządzi zwrot, pismo może być już traktowane jako złożone po terminie, a strona traci ochronę wynikającą z art. 130[1a] § 3 k.p.c. Dotyczy to szczególnie sytuacji, gdy termin do wniesienia pisma (np. środka odwoławczego) ma charakter prekluzyjny.

3.3. Naruszenie prawa strony do sądu

Nieprawidłowa procedura zwrotu, niepozwalająca stronie skorzystać z przewidzianych przez ustawodawcę form naprawczych, może stanowić naruszenie konstytucyjnego prawa do sądu, o którym mowa w art. 45 ust. 1 Konstytucji RP.

4. Możliwość zaskarżenia

Zarządzenie o zwrocie wydane po błędnym wezwaniu może być zaskarżone zażaleniem (art. 394 § 1 pkt 2 k.p.c.).

Art. 1301a. Braki formalne pism wnoszonych przez profesjonalnych pełnomocników