Art. 309. Pzeprowadzenie dowodu innymi środkami dowodowymi
Kodeks postępowania cywilnego
Sposób przeprowadzenia dowodu innymi środkami dowodowymi niż wymienione w artykułach poprzedzających określi sąd zgodnie z ich charakterem, stosując odpowiednio przepisy o dowodach.
- Przeprowadzenie dowodu innymi środkami dowodowymi
- Zobowiązanie przez sąd osoby trzeciej do sporządzenia informacji w oparciu o dane, którymi dysponuje
- Kserokopia dokumentu jako dowód; kopia niepoświadczona podpisem strony lub jej pełnomocnika
- Wydruk historii rachunku bankowego
- Artykuł prasowy jako "inny środek dowodowy" w rozumieniu art. 309 k.p.c.
- Dowód z opinii biegłego połączony z badaniem osoby (art. 309 k.p.c.)
- Odpowiednie zastosowanie art. 306 k.p.c. badań kodu genetycznego DNA
- Przeprowadzenie dowodów z dokumentacji medycznej (art. 309 k.p.c.)
- Przeprowadzenie dowodu z akt innej sprawy; dowód z dokumentów znajdujących się w aktach (art. 235, art. 243[2] k.p.c. i art. 309 k.p.).
- Informacje pozyskane przez komornika (art. 761 § 1[1] k.p.c.) jako inny środek dowodowy w rozumieniu art. 309 k.p.c.
Komentarz redakcyjny
opracowano przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI)
1. Część ogólna
Art. 309 k.p.c. wprowadza otwarty katalog środków dowodowych, stanowiąc, że fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy mogą być udowodnione za pomocą "innych środków dowodowych" niż te wymienione w art. 244–308. Przepis ten odzwierciedla zasadę swobodnego doboru środków dowodowych oraz ich oceny przez sąd (art. 233 § 1 k.p.c.). Jest wyrazem elastyczności procesu cywilnego, umożliwiając sądowi uwzględnianie postępu technologicznego i nietypowych form pozyskiwania informacji.
2. Zakres zastosowania
Art. 309 k.p.c. ma charakter subsydiarny i znajduje zastosowanie tylko wtedy, gdy dany środek dowodowy nie mieści się w ramach przewidzianych przepisami szczególnymi (np. dokumenty, zeznania świadków, opinia biegłego, oględziny, przesłuchanie stron, dokumenty elektroniczne).
Do przykładów "innych środków dowodowych" zalicza się:
-
nagrania z kamer monitoringu,
-
dane z inteligentnych urządzeń (IoT),
-
dowody z blockchain,
-
logi systemowe niebędące dokumentem,
-
ślady GPS nieutrwalone w strukturze dokumentowej,
-
dane z sensorów, czujników, smart home,
-
dokumentację techniczną generowaną automatycznie przez maszyny.
3. Różnica między art. 308 a 309 k.p.c.
| Kwestia | Art. 308 k.p.c. | Art. 309 k.p.c. |
|---|---|---|
| Rodzaj dowodu | Dokument elektroniczny | Każdy inny środek niebędący dokumentem |
| Wymogi formalne | Musi mieć strukturę dokumentu (treść, utrwalenie) | Brak formalnych wymogów |
| Przykłady | PDF, e-mail, plik, zrzut ekranu | Nagranie z kamery, dane z czujnika, pomiar temperatury |
| Podstawa kwalifikacji | Dokument sensu largo | Materiał faktyczny, który można uznać za dowód |
| Potrzeba wykazania autentyczności | Wysoka – charakter dokumentu | Również istotna, ale oparta na dowodach uzupełniających |
W praktyce, jeśli materiał dowodowy nie daje się zakwalifikować jako dokument (np. brak oświadczenia woli, brak struktury tekstowej), ale zawiera relewantne informacje – będzie oceniany na podstawie art. 309 k.p.c.
4. Weryfikacja i ocena sądowa
Środki dowodowe z art. 309 k.p.c. podlegają ocenie zgodnie z art. 233 § 1 k.p.c., co oznacza, że sąd:
-
samodzielnie ocenia ich przydatność,
-
analizuje ich autentyczność i wiarygodność,
-
może je zestawić z innymi dowodami,
-
może zażądać opinii biegłego (np. informatyka,
Dostęp do pełnej treści jest płatny. Przejdź do premium
