Art. 58. Rozstrzygnięcia w wyroku orzekającym rozwód

Kodeks rodzinny i opiekuńczy

§ 1. W wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Sąd uwzględnia pisemne porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.

§ 1a. W braku porozumienia, o którym mowa w § 1, sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia.

§ 1b. Na zgodny wniosek stron sąd nie orzeka o utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem.

§ 2. Jeżeli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie, sąd w wyroku rozwodowym orzeka także o sposobie korzystania z tego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków. W wypadkach wyjątkowych, gdy jeden z małżonków swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, sąd może nakazać jego eksmisję na żądanie drugiego małżonka. Na zgodny wniosek stron sąd może w wyroku orzekającym rozwód orzec również o podziale wspólnego mieszkania albo o przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków, jeżeli drugi małżonek wyraża zgodę na jego opuszczenie bez dostarczenia lokalu zamiennego i pomieszczenia zastępczego, o ile podział bądź jego przyznanie jednemu z małżonków są możliwe.

§ 3. Na wniosek jednego z małżonków sąd może w wyroku orzekającym rozwód dokonać podziału majątku wspólnego, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu.

§ 4. Orzekając o wspólnym mieszkaniu małżonków sąd uwzględnia przede wszystkim potrzeby dzieci i małżonka, któremu powierza wykonywanie władzy rodzicielskiej.

Komentarze orzeczniczeAnalizy

Jacek Ignaczewskisędzia Sądu Rejonowego w Olsztynie, twórca StandardówPrawa.pl., autor wielu publikacji z zakresu prawa rodzinnego i cywilnego.: Prokonstytucyjne powierzenie wykonywania władzy rodzicielskiej

Analiza na tle stosowania art. 58 § 1a i art. 107 § 2 k.r.o.

Kiedy rozłąka rodziców, przy zbliżonych kwalifikacjach wychowawczych, które nie zagrażają dobru dziecka, jest wyłącznym powodem ograniczenia władzy rodzicielskiej temu z rodziców, któremu sąd nie powierzył wykonywania władzy rodzicielskiej, wówczas mamy do czynienia z dowolną i arbitralną ingerencją władzy publicznej. W takiej sytuacji rozważenia wymaga powierzenie wykonywania władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców z pozostawieniem drugiemu określonego zakresu praw i obowiązków w stosunku do dziecka.

Z art. 48 ust. 2 Konstytucji wynika, że zarówno ograniczenie, jak i pozbawienie praw rodzicielskich, może nastąpić jedynie w przypadkach określonych w ustawie, a ponadto tylko na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu. Konstytucja nie wskazuje zarazem przesłanek ograniczenia lub zniesienia praw rodzicielskich, odsyłając w tym zakresie do ustawodawstwa zwykłego.

Ingerencja we władzę rodzicielską może prowadzić aż do zniesienia, stąd też przyjmuje się w doktrynie, że nie znajduje w takich sytuacjach zastosowania art. 31 ust. 3 Konstytucji. Nie oznacza to jednak dowolności, ponieważ ingerencja we władzę rodzicielską nie może opierać się na przesłankach arbitralnych, niesprawiedliwych lub dyskryminujących jedno z rodziców, gdyż byłoby to naruszenie innych norm zawartych w Konstytucji (por. Wyrok TK z dnia 21 stycznia 2014 r., SK 5/12). Celem art. 48 ust. 2 Konstytucji jest "zapewnienie ochrony konstytucyjnej praw rodziców przed dowolną, arbitralną ingerencją władzy publicznej" (wyrok TK z 28 kwietnia 2003 r., K 18/02). Z taką właśnie ingerencją mamy do czynienia, gdy rozłąka rodziców, przy zbliżonych kwalifikacjach wychowawczych, jest wyłącznym powodem ograniczenia władzy rodzicielskiej temu z rodziców, któremu sąd nie powierzył wykonywania władzy rodzicielskiej. Zakaz nadmiernej ingerencji może być wywodzony wówczas z zasady demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji). Zgodnie z tą zasadą nadmierna ingerencja zachodzi, gdy z punktu widzenia zasad racjonalności jest nadmierna w stosunku do założonych celów. Stosowanie tej zasady nie wymaga odnoszenia się do wartości wskazanych w art. 31

Dostęp do pełnej treści jest płatny. Przejdź do premium

Reklama