Art. 619. Macierzyństwo
Kodeks rodzinny i opiekuńczy
Komentarz redakcyjny
Urodzenie dziecka jest zdarzeniem prawnym, który nie tylko że tworzy stosunek prawnorodzinny matki i dziecka, ale także bezpośrednio wywiera skutki na ustalenie ojcostwa. Można więc powiedzieć, że macierzyństwo w stosunku do ojcostwa ma pierwotny charakter. Innymi słowy, macierzyństwo jest materialnoprawną przesłanką ojcostwa. Zaprzeczenie macierzyństwa podważa ustalone uprzednio ojcostwo.
Możliwości współczesnej medycyny, pozwalające na zapłodnienie i poczęcie dziecka z pominięciem obcowania cielesnego pary ludzkiej, a w szczególności przez zapłodnienie poza organizmem kobiety i donoszenie ciąży przez inną kobietę niż dawczyni gamet użytych w medycznym zabiegu zapłodnienia (tzw. macierzyństwo zastępcze), podawżyły pewnośc stsunku macierzyństwa według reguły mater semper certa est).
Art. 61[9] k.r.o.usuwa dylet prawny, ale i moralny, która z kobiet jest matką – dawczyni komórki jajowej, czy kobieta która urodziła dziecko, expressis verbis wskazując na kobietę, która urodziła dziecko.
Nie bez znaczenia dla przyjętego rozwiązania miała ratyfikowana przez Polskę Europejska konwencja o statusie prawnym dziecka pozamałżeńskiego z 1975 r., która w art. 2 wyraźnie stanowi, że pochodzenie dziecka pozamałżeńskiego od matki ustala się wyłącznie na podstawie faktu urodzenia (Dz.U. 1999 r. Nr 79, poz. 888). Wprawdzie akt ten odnosi się do dzieci pozamałżeńskich, trudno jednak wyobrazić sobie różnicowanie pozycji dzieci pochodzących z małżeństwa i ze związków pozamałżeńskich i to tak w fundamentalnej kwestii jak macierzyństwo dziecka.
