Obywatelstwo dziecka urodzonego przez nieznaną matkę zastępczą

Naczelny Sąd Administracyjny nie kwestionuje, że w polskim prawie rodzinnym nie istnieje instytucja: "umów o zastępcze macierzyństwo", (czyli umów między dawcami komórki jajowej i nasienia a kobietą, która godzi się urodzić im dziecko). Na gruncie prawa polskiego przyjmuje się, że umowa o zastępcze macierzyństwo jest nieważna, albowiem jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego, ponieważ człowiek traktowany jest w niej, jako przedmiot (por. wyrok NSA z dnia 6 maja 2015 r., sygn. akt II OSK 2372/13). W okolicznościach rozpoznawanej sprawy trzeba mieć jednak na uwadze, że odmowa potwierdzenia posiadania polskiego obywatelstwa po ojcu, ma wpływ na status prawny dziecka w kraju, którego obywatelem jest ojciec. Dobro dziecka jest wartością nadrzędną, a każda decyzja właściwego organu czy sądu powinna być podejmowana w zgodzie z tą wartością (art. 3 ust. 1 Konwencji o prawach dziecka). Dla statusu prawnego dziecka, w tym możliwości potwierdzenia posiadania polskiego obywatelstwa w oparciu o art. 4 ustawy z 1962 r., nie ma znaczenia, czy urodziła je matka zastępcza, ale o to, że rodzi się istota ludzka obdarzona przyrodzoną i niezbywalną godnością, która ma prawo do obywatelstwa, jeśli jedno z rodziców jest polskim obywatelem.

Wyrok NSA z dnia 30 października 2018 r., II OSK 1868/16

Standard: 80055 (pełna treść orzeczenia)