Art. 65. Stałe źródło dochodu, działanie w zorganizowanej grupie albo związku, przestępstwa o charakterze terrorystycznym. (art. 65 k.k.)

Kodeks karny

§ 1. Przepisy dotyczące wymiaru kary, środków karnych oraz środków związanych z poddaniem sprawcy próbie, przewidziane wobec sprawcy określonego w art. 64 § 2, stosuje się także do sprawcy, który z popełnienia przestępstwa uczynił sobie stałe źródło dochodu lub popełnia przestępstwo działając w zorganizowanej grupie albo związku mających na celu popełnienie przestępstwa oraz wobec sprawcy przestępstwa o charakterze terrorystycznym.

§ 2. Do sprawcy przestępstwa z art. 258 mają odpowiednie zastosowanie przepisy dotyczące sprawcy określonego w art. 64 § 2, z wyjątkiem przewidzianego w tym przepisie zaostrzenia kary.

Komentarze orzeczniczeAnalizy

Konrad Lipiński: Czy sprawca, o którym mowa w art. 65 k.k., (wciąż) może odbyć karę pozbawienia wolności

Konrad LipińskiAutor jest adiunktem w Katedrze Prawa Karnego Materialnego Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, adwokatem (ORA we Wrocławiu).: Czy sprawca, o którym mowa w art. 65 k.k., (wciąż) może odbyć karę pozbawienia wolności

w systemie dozoru elektronicznego?

Streszczenie opracowano przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI)

Tezy artykułu - Palestra 04/2025

Zakres nowelizacji art. 43la § 1 pkt 1 k.k.w. z 1.10.2023 r. został źle zredagowany, a jego rzeczywiste „pole rażenia” jest znacznie węższe niż się powszechnie sądzi.
Negatywna przesłanka udzielenia SDE dotyczy wyłącznie tych sprawców, którzy jednocześnie popełnili przestępstwo kwalifikowane z art. 65 § 1 k.k. i zostali skazani za czyn z art. 65 § 2 k.k.
Wciąż możliwe jest orzekanie dozoru elektronicznego wobec sprawców, wobec których zaktualizowała się tylko jedna z przesłanek z art. 65 k.k.

Uzasadnienie

Wykładnia językowo-logiczna przepisu (spójnik „i” zamiast „lub”) wskazuje na konieczność łącznego ziszczenia się warunków z art. 65 § 1 i § 2 k.k.
Porównanie z art. 43lla k.k.w. (gdzie użyto spójnika „lub”) potwierdza, że różnicowanie spójników w obrębie tej samej ustawy nowelizującej nie jest przypadkowe.
Niespójność legislacyjna – ustawodawca nie uzupełnił analogicznie art. 43la § 6 k.k.w. oraz pominął przestępstwa skarbowe w grupie przestępczej.
Charakter materialnoprawny przesłanek SDE (ze względu na ich wpływ na dolegliwość kary) powoduje konieczność stosowania zasady lex severior retro non agit (art. 4 § 1 k.k.), nawet mimo przepisu przejściowego.

Wnioski de lege ferenda

Potrzeba jednoznacznej redakcji przesłanek negatywnych SDE oraz ujednolicenia spójników logicznych w przepisach.
Rozważenie wprowadzenia możliwości orzekania SDE już w wyroku skazującym, np. poprzez nowelizację art. 62 k.k., skoro sądy i tak kierują się tą intencją przy wymiarze kary.
Doprecyzowanie przepisów intertemporalnych, by uniknąć kolizji pomiędzy zasadą lex mitior a przepisami proceduralnymi.

Wniosek końcowy

W praktyce, mimo nowelizacji, sprawca, o którym mowa w art. 65 § 1 lub § 2 k.k., nadal może odbyć karę pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, o ile nie zachodzą kumulatywnie obie przesłanki. Zakres nowej przesłanki negatywnej jest bardzo ograniczony, a jej stosowanie wobec czynów popełnionych przed 1.10.2023 r.