Wyrok z dnia 2024-07-17 sygn. I OSK 1400/23
Numer BOS: 2227187
Data orzeczenia: 2024-07-17
Rodzaj organu orzekającego: Naczelny Sąd Administracyjny
Najważniejsze fragmenty orzeczenia w Standardach:
- Zasada odpłatności pobytu w domu pomocy społecznej
- Obowiązek zstępnych i wstępnych pokrywania kosztów pobytu w domu pomocy społecznej
- Wymóg skonkretyzowania i zindywidualizowania wysokości i osoby w zakresie ponoszenia opłat za pobyt w DPS
- Obowiązek gminy zastępczego ponoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej (art. 61 ust. 3 i art. art. 104 ust. 3 u.p.s.)
- Materialnoprawne i formalnoprawne podstawy zwrotu wydatków lub nienależnie pobranych świadczeń
- Zakres regulacji art. 104 u.p.s.
- Decyzja administracyjna wydana na podstawie art. 104 ust. 3 u.p.s.
- Wysokość opłat za pobyt w domu pomocy społecznej (art. 61 ust. 2 u.p.s.)
I OSK 1400/23 - Wyrok NSA
|
|
|||
|
2023-06-14 | |||
|
Naczelny Sąd Administracyjny | |||
|
Joanna Skiba Karol Kiczka /przewodniczący sprawozdawca/ Marek Stojanowski |
|||
|
6322 Usługi opiekuńcze, w tym skierowanie do domu pomocy społecznej | |||
|
Nieruchomości | |||
|
IV SA/Wr 586/22 - Wyrok WSA we Wrocławiu z 2023-03-07 | |||
|
Samorządowe Kolegium Odwoławcze | |||
|
Oddalono skargę kasacyjną | |||
|
Dz.U. 2022 poz 2000 art 81 § 1 art. 7 art 77 § 1 Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego - t.j. |
|||
Sentencja
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Karol Kiczka (spr.) Sędziowie: sędzia NSA Marek Stojanowski sędzia del. WSA Joanna Skiba po rozpoznaniu w dniu 17 lipca 2024 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 7 marca 2023 r. sygn. akt IV SA/Wr 586/22 w sprawie ze skargi [...] na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego we Wrocławiu z dnia 14 lutego 2022 r. nr SKO 4310/20/22 w przedmiocie ustalenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej oddala skargę kasacyjną. |
||||
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 7 marca 2023 r., sygn. akt IV SA/Wr 586/22 Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu oddalił skargę [...] na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego we Wrocławiu z dnia 14 lutego 2022 r. nr SKO 4310/20/22 w przedmiocie ustalenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej. Wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym. Zaskarżoną do Sądu decyzją Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy decyzję Prezydenta Wrocławia z dnia 13 grudnia 2021 r. o ustaleniu [...] opłaty za pobyt [...] w Domu Pomocy Społecznej dla osób przewlekle somatycznie chorych we Wrocławiu (dalej: DPS) w następujący sposób: od dnia 1 marca 2018 r. do dnia 31 marca 2018 r. w wysokości 333,02 zł, od dnia 1 kwietnia 2018 r. do dnia 31 marca 2019 r. w wysokości 340,67 zł miesięcznie, od dnia 1 kwietnia 2019 r. do dnia 31 października 2019 r. w wysokości 406,01 zł miesięcznie, od dnia 1 listopada 2019 r. do dnia 31 marca 2020 r. w wysokości 399,64 zł miesięcznie, od dnia 1 kwietnia 2020 r. do dnia 30 kwietnia 2020 r. w wysokości 399,60 zł miesięcznie, od dnia 1 maja 2020 r. do dnia 30 listopada 2020 r. w wysokości 399,76 zł miesięcznie, od dnia 1 grudnia 2020 r. do dnia 31 marca 2021 r. w wysokości 449,73 zł miesięcznie, od dnia 1 kwietnia 2021 r. w wysokości 453,59 zł miesięcznie. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ wskazał, że wobec niepodpisania przez [...] umowy dotyczącej odpłatności za pobyt [...] w domu pomocy społecznej organ pierwszej instancji zasadnie wszczął postępowanie w sprawie ustalenia tej odpłatności, skarżący jako zstępny podopiecznej znajduje się w kręgu osób ustawowo zobowiązanych do ponoszenia odpłatności, a jego sytuacja dochodowa pozwala na ponoszenie tej odpłatności w określonej wysokości, wynikającej zarówno z wysokości jego dochodu jak i odpłatności ponoszonej przez inne osoby. Organ I instancji prawidłowo ustalił dochód strony, a jednocześnie w aktach sprawy utrwalono dokumenty to potwierdzające. Z kolei strona nie przedstawiła żadnych dowodów przeciwnych, tj. takich, które wskazywałyby, że w dacie wydania decyzji jego sytuacja dochodowa kształtowała się w sposób mniej korzystny niż ustalono w postępowaniu pierwszoinstancyjnym, tzn. że miesięczny dochód jest niższy od trzykrotności kryterium dochodowego powiększonego o kwotę 453,59 zł. Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu na powyższą decyzję wniósł [...]. Sąd I instancji uznał, że skarga jest nieuzasadniona. W ocenie Sądu, rzeczą organu jest ustalenie wysokości kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy średnim miesięcznym kosztem utrzymania mieszkańca i wnoszoną przez niego opłatą, stanowiącą nie więcej niż 70% jego dochodów. Następnie organ winien ustalić krąg osób zobowiązanych do wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej i podjąć działania zmierzające do ustalenia ich sytuacji dochodowej i w konsekwencji wysokości opłaty. Na skarżącym jako wnuku podopiecznej ciąży obowiązek ponoszenia opłat za jej pobyt w DPS, albowiem ponoszona przez nią opłata nie pokrywa całości kosztów jej zamieszkania. Organy dokonały prawidłowych obliczeń kosztów opłat obciążających skarżącego za poszczególne okresy i działania te uzasadniły. Skargę kasacyjną od tego wyroku wywiódł [...] zaskarżając wyrok w całości i zarzucając: 1. naruszenie przepisów prawa materialnego, a w szczególności: a) art. 61 ust. 1 pkt 2 i ust. 2, pkt 2a ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, polegające na uznaniu, że Skarżący kasacyjnie jako zstępny zobowiązany jest do ponoszenia opłaty za pobyt [...] w Domu Pomocy Społecznej z uwagi na przekroczenie przez Skarżącego trzykrotności kryterium dochodowego, podczas gdy prawidłowo ustalona sytuacja finansowa Skarżącego kasacyjnie wprost wskazuje, że nie jest on w stanie partycypować nawet w części w kosztach pobytu babki w DPS; 2. naruszenie przepisów postępowania, a w szczególności: a) art. 7 kpa poprzez niewyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy w postępowaniu administracyjnym oraz naruszenie zasad tego postępowania określonych w tym przepisie, albowiem organ wydał decyzję uznając, że Skarżący kasacyjnie jako zstępny (wnuk) [...] zobowiązany jest do odpłatności za pobyt babki w Domu Pomocy Społecznej z uwagi na osiągane zarobki, pomijając wszystkie inne wskazane przez Skarżącego okoliczności w tym dotychczasowe kontakty z babka, podczas gdy relacje i więzi rodzinne również powinny zostać uwzględnione, a organ powinien także wziąć pod uwagę sytuację finansową reszty zobowiązanych oraz wstępnej; b) art. 7 w zw. z art. 77 § 1 kpa mających istotny wpływ na rozstrzygnięcie sprawy tj. poprzez brak wyjaśnienia stanu faktycznego przedmiotowej sprawy oraz brak wyczerpującego zebrania i błędnego rozpatrzenia całości zgromadzonego materiału dowodowego przez organ co skutkowało nieprawidłowym ustaleniem, że Skarżący spełnia kryterium dochodowe wskazane w przepisie, podczas gdy zgodnie z ustawą o pomocy społecznej zstępny obowiązany jest jedynie do ponoszenia opłaty za dom pomocy społecznej jeżeli osiąga odpowiednio wysoki dochód; c) art. 81 § 1 kpa poprzez nierozstrzygnięcie przez organ wątpliwości na korzyść Skarżącego. Wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, zasądzenie kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego oraz zrzeczono się rozprawy. Odpowiedzi na skargę kasacyjną nie wniesiono. Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje: Skarga kasacyjna została rozpoznana na posiedzeniu niejawnym stosownie do art. 182 § 2 p.p.s.a., zgodnie z którym Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje skargę kasacyjną na posiedzeniu niejawnym, gdy strona, która ją wniosła, zrzekła się rozprawy, a pozostałe strony, w terminie czternastu dni od dnia doręczenia skargi kasacyjnej, nie zażądały przeprowadzenia rozprawy. W myśl art. 183 § 1 p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak pod rozwagę nieważność postępowania. W niniejszej sprawie nie zachodzą jednak okoliczności skutkujące nieważnością postępowania, określone w art. 183 § 2 pkt 1 - 6 p.p.s.a., należy zatem ograniczyć się do zagadnień wynikających z zarzutów zawartych w podstawach skargi kasacyjnej. Rozpoznając skargę kasacyjną wniesioną w tej sprawie należy stwierdzić, iż jest ona niezasadna. W skardze kasacyjnej wskazano na naruszenie przepisów postępowania tj. art. 7 k.p.a., art. 77 § 1 k.p.a. oraz art. 81 § 1 k.p.a. oraz naruszenie prawa materialnego art. 61 ust. 1 pkt 2 i ust. 2, pkt 2a ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Z uwagi na sposób sformułowania zarzutów zarówno naruszenia przepisów postępowania, jak i zarzutu materialnego przypomnieć należy, że wskazane jako naruszone przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego są stosowane przez organ administracji publicznej, a nie sąd administracyjny, który prowadzi postępowanie w oparciu o przepisy ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Adresatem zarzutu przepisów postępowania może być tylko Sąd pierwszej instancji. W postępowaniu kasacyjnym przedmiotem kontroli jest zaś wyrok sądu, a nie decyzja administracyjna. W przypadku, gdy skarżący kasacyjnie wskazuje, że Sąd pierwszej instancji nie dostrzegł naruszenia przez organ administracji przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, czyli sam naruszył przepisy zobowiązujące go do kontroli legalności działalności administracji publicznej - jako podstawę kasacyjną należy wskazać przepisy ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w powiązaniu z przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego, których naruszenia sąd nie dostrzegł. W rozpoznawanej skardze kasacyjnej żaden z zarzutów nie został powiązany z przepisami ustawy procesowej - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Ponadto wyjaśnienia wymaga, że o skuteczności postawionego w skardze kasacyjnej zarzutu, który został oparty na podstawie określonej w art.174 pkt 2 p.p.s.a., nie decyduje każde uchybienie przepisów postępowania, lecz tylko i wyłącznie takie, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Przez "wpływ", o którym mowa w powołanym przepisie, należy rozumieć istnienie związku przyczynowego pomiędzy uchybieniem procesowym stanowiącym przedmiot zarzutu skargi kasacyjnej a wydanym w sprawie zaskarżonym wyrokiem sądu administracyjnego pierwszej instancji, który to związek przyczynowy, jakkolwiek nie musi być realny, to jednak musi uzasadniać istnienie hipotetycznej możliwości odmiennego wyniku sprawy. Żadna z tych sytuacji nie miała miejsca w rozpoznawanej sprawie. Sąd kasacyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej nie jest m. in. uprawniony do formułowania czy doprecyzowywania (konkretyzowania) zarzutów kasacyjnych. Przykładowo przywołane niedociągnięcia (nieprawidłowości) są niewątpliwymi mankamentami środka odwoławczego. Odmówić słuszności należy zarzutowi naruszenia art. 61 ust. 1 pkt 2 i ust 2, pkt 2a ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej przez jego niewłaściwe zastosowanie. Art. 60 ust. 1 u.p.s. wprowadza generalną zasadę odpłatności za pobyt w DPS do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania mieszkańca, a nadto określa podmioty obowiązane do wnoszenia opłaty za pobyt w DPS oraz kolejność, w jakiej obowiązek ten na nich spoczywa. Na gruncie przepisów u.p.s. istnieje zatem ustawowy obowiązek ponoszenia opłat za pobyt w DPS. Powstaje on z chwilą umieszczenia osoby uprawnionej w DPS i obciąża określony w u.p.s. krąg osób. Zakres tego obowiązku, a więc w istocie wysokość ponoszonej opłaty zależna jest od kosztów miesięcznego utrzymania w DPS i sytuacji dochodowej osoby objętej ustawowym obowiązkiem ponoszenia opłaty. Obowiązek ten spoczywa przede wszystkim na mieszkańcu DPS. Jeżeli mieszkaniec nie jest w stanie samodzielnie ponosić kosztów pobytu w placówce, obowiązek ten spoczywa na jego małżonku oraz zstępnych przed wstępnymi. Obowiązek zstępnych wywodzący się z art. 61 ust. 1 pkt 2 u.p.s. nie jest obowiązkiem alimentacyjnym, lecz publicznoprawnym ciężarem powstającym z chwilą przyjęcia mieszkańca do DPS. Poniesienie tego obowiązku ma na celu pokrycie określanych w trybie administracyjnym kosztów utrzymania mieszkańca w DPS (vide: uchwała siedmiu sędziów NSA z dnia 11 czerwca 2018 r., I OPS 7/17). Uchwałą 7 Sędziów z 11 czerwca 2011 r. I OPS 7/17, ONSAiWSA 2018/5/77 (dalej uchwała I OPS 7/17), Naczelny Sąd Administracyjny wyjaśnił, że obowiązek wnoszenia, przez osoby wskazane w art. 61 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2017 r. poz. 1769 z późn. zm.), opłat za pobyt w domu pomocy społecznej umieszczonej w nim osoby, a w konsekwencji wydanie decyzji o zwrocie kosztów poniesionych zastępczo przez gminę na podstawie art. 104 ust. 3 w związku z art. 61 ust. 3 tej ustawy, wymaga uprzedniego skonkretyzowania i zindywidualizowania tego obowiązku począwszy od dnia jego powstania w stosunku do każdej ze zobowiązanych osób w decyzji administracyjnej o ustaleniu opłaty wydanej na podstawie art. 59 ust. 1 w związku z art. 61 ust. 1 i 2 tej ustawy lub w drodze umowy zawartej na podstawie art. 103 ust. 2 w związku z art. 61 ust. 1 i 2 oraz art. 64 ustawy o pomocy społecznej. W uzasadnieniu tej uchwały (I OPS 7/17) NSA wskazał, że wydanie decyzji o zwrocie wydatków poniesionych zastępczo przez gminę na podstawie art. 104 ust. 3 w związku z art. 61 ust. 3 u.p.s. wymaga uprzedniego wydania decyzji na podstawie art. 59 ust. 1 w związku z art. 61 ust. 1 i 2 u.p.s. w sprawie ustalenia opłaty lub zawarcia umowy na podstawie art. 103 ust. 2 w związku z art. 61 ust. 1 i 2 u.p.s., w której zostanie ustalona wysokość opłaty. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego w składzie siedmiu sędziów, ustawa o pomocy społecznej w art. 60 ust. 1 wprowadza generalną zasadę, zgodnie z którą pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania mieszkańca. Art. 61 ust. 1 u.p.s. określa podmioty obowiązane do wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej oraz kolejność w jakiej ten obowiązek na nich spoczywa, zaś w ust. 2 określone zostały zasady ustalania wysokości opłaty w zależności od sytuacji dochodowej osoby obowiązanej do wnoszenia opłaty. Bezsporne jest istnienie ustawowego obowiązku ponoszenia opłat za pobyt w domu pomocy społecznej, obowiązek ten powstaje od chwili umieszczenia osoby uprawnionej w domu pomocy społecznej (in casu - 2 lutego 2012 r.), obowiązek ten nałożony został na określony w ustawie krąg osób, a wysokość ponoszonej opłaty zależna jest od kosztów miesięcznego utrzymania w domu pomocy społecznej i sytuacji dochodowej osoby objętej ustawowym obowiązkiem ponoszenia opłaty. Wynikający z mocy ustawy obowiązek ponoszenia opłaty za osobę przebywającą w domu pomocy społecznej, ciążący z mocy prawa na określonych podmiotach, wymaga swego skonkretyzowania i zindywidualizowania zarówno co do wysokości, jak i osoby nim obciążonej. W art. 61 ust. 1 u.p.s. przedstawiono katalog podmiotów zobowiązanych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie te osoby równolegle, z własnej woli, bez udziału właściwego organu, będą: po pierwsze świadome swego obowiązku, a po drugie jego wysokości. Muszą zatem zostać wskazane, jako zobowiązane, a ich odpłatność, zgodnie z regułami określanymi w treści art. 61 ust. 2 u.p.s., musi zostać ustalona albo w drodze umowy zaakceptowanej przez organ, albo w drodze decyzji wydanej na podstawie art. 59 ust. 1 u.p.s. przez właściwy organ administracji. Ustawowy obowiązek ponoszenia opłaty za pobyt osoby uprawnionej w domu pomocy społecznej przez indywidualny akt stosowania prawa musi zostać przekształcony w zobowiązanie do ponoszenia opłaty i dopiero w przypadku niewywiązywania się z tego zobowiązania, opłaty te zastępczo ponosi gmina, której przysługuje prawo dochodzenia zwrotu poniesionych na ten cel wydatków. Powyższe uwagi wyraźnie wskazują, że skarżący kasacyjnie, będąc zstępnym umieszczonej w DPS babci, na mocy art. 61 ust. 1 pkt 2 u.p.s. pozostaje obarczony obowiązkiem pokrywania kosztów jej utrzymania, jako mieszkańca DPS. Skonkretyzowanie tego obowiązku następuje w trybie umowy (gdy zobowiązani zgadzają się na dobrowolne ponoszenie kosztów) lub decyzji administracyjnej (art. 61 ust. 2e u.p.s.). Konkretyzacja taka (decyzją) nastąpiła w okolicznościach niniejszej sprawy. Materialnoprawna podstawa wystąpienia przez gminę z żądaniem zwrotu poniesionych wydatków z tytułu uiszczonych zastępczo opłat zawarta w art. 61 ust. 3 u.p.s. znajduje formalnoprawną podstawę w art. 104 ust. 3 u.p.s., zgodnie z którym wysokość należności, o których mowa w ust. 1, podlegających zwrotowi oraz terminy ich zwrotu ustala się w decyzji administracyjnej. Z art. 104 ust. 1 u.p.s. wynika, że należności z tytułu wydatków na świadczenia z pomocy społecznej z tytułu opłat określonych przepisami ustawy oraz z tytułu nienależnie pobranych świadczeń podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, dalsze zaś ustępy art. 104 u.p.s. regulują m.in.: możliwość odstąpienia od żądania zwrotu, umorzenia kwoty nienależnie pobranych świadczeń w całości lub w części, odroczenia terminu płatności, rozłożenia na raty (ust. 4), kwestię przedawnienia należności, przerwy w biegu przedawnienia (ust. 5 i 6), termin, po upływie którego nie wydaje się decyzji o zwrocie należności (ust. 7). Regulacja zawarta w art. 104 ups ma charakter ogólny, bowiem - jak wynika z zakresu przedmiotowego określonego w ust. 1 - dotyczy różnych należności, opłat czy też nienależnie pobranych świadczeń określonych w u.p.s., które podlegają zwrotowi. O tym, czy dane należności, opłaty podlegają zwrotowi czy też pobrane świadczenie jest nienależne, rozstrzygają stosowne przepisy materialnoprawne, to w tych przepisach zawarta jest materialnoprawna podstawa zwrotu. Formalnoprawną podstawą tego zwrotu jest decyzja administracyjna, o której mowa w art. 104 ust. 3 u.p.s. Realizacja tego zwrotu będzie następowała w trybie przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Tym samym decyzja wydana w oparciu o art. 104 ust. 3 u.p.s. jest podstawą do prowadzenia egzekucji administracyjnej. Decyzja administracyjna wydana na podstawie art. 104 ust. 3 u.p.s., tak jak każda decyzja administracyjna, musi wskazywać adresata decyzji, którym w tym przypadku jest osoba zobowiązana do zwrotu określonych należności w określonej wysokości. Krąg osób zobowiązanych do zwrotu określonych należności, czyli potencjalni adresaci decyzji wydanej na podstawie art. 104 ust. 3 u.p.s., determinowany jest art. 104 ust. 1 u.p.s. i mogą do niego należeć osoby zobowiązane do zwrotu należności: z tytułu wydatków na świadczenia z pomocy społecznej (art. 98 u.p.s.); z tytułu opłat określonych przepisami ustawy (np. art. 61 ust. 1, art. 97 u.p.s.); czy też z tytułu nienależnie pobranych świadczeń (art. 98 u.p.s.). Organ, wydając decyzję na podstawie art. 104 ust. 3 u.p.s., ustala kwotę należności podlegającą zwrotowi, a nie wysokość opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej. Problematyka zwrotu świadczeń z pomocy społecznej nie jest tożsama z odpłatnością za świadczenia z pomocy społecznej. Z kolei, zgodnie z art. 61 ust. 2 u.p.s. opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej wnoszą: mieszkaniec domu, nie więcej jednak niż 70% swojego dochodu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka, nie więcej niż 70% tego dochodu (art. 61 ust. 2 pkt 1 u.p.s.); małżonek, zstępni przed wstępnymi - zgodnie z umową zawartą w trybie art. 103 ust. 2, w przypadku osoby samotnie gospodarującej, jeżeli dochód jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, jednak kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% tego kryterium (art. 61 ust. 2 pkt 2 lit. a) u.p.s.), zaś w przypadku osoby w rodzinie, jeżeli posiadany dochód na osobę jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, z tym, że kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie (art. 61 ust. 2 pkt 2 lit. b) u.p.s.); gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej - w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania w domu pomocy społecznej, a opłatami wnoszonymi przez osoby, o których mowa w pkt 1 i 2 (art. 61 ust. 2 pkt 3 u.p.s.). Przywołany przepis art. 61 ust. 2 u.p.s. określa sytuacje, w jakich osoby w nim wymienione będą zobowiązane do partycypowania w kosztach utrzymania osoby umieszczonej w domu pomocy społecznej. Określa też gwarancje dla osoby zobowiązanej, że dochód pozostający na osobę w rodzinie po ustaleniu jej zobowiązania na rzecz mieszkańca domu pomocy społecznej nie będzie niższy niż 300% kryterium dochodowego. W sytuacji, kiedy dochody mieszkańca domu pomocy nie są wystarczające do pokrycia całości kosztów pobytu, należy obciążyć dalsze osoby zobowiązane, jak w przypadku niniejszej sprawy. Prawidłowy sposób ustalenia przedmiotowej opłaty winien polegać na obliczeniu wysokości dochodu na osobę w rodzinie podmiotu zobowiązanego w sposób określony w art. 6 pkt 3 u.p.s., to jest poprzez podzielenie sumy dochodów członków rodziny przez ilość członków rodziny, a następnie odjęciu od tej kwoty sumy odpowiadającej 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie. Wynik powyższego działania matematycznego (o ile stanowi liczbę dodatnią) stanowić będzie górną granicę opłaty, jaką obciążyć można daną osobę zobowiązaną. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, w sprawie prawidłowo dokonano obliczeń kosztów opłat obciążających Skarżącego kasacyjnie (dalej skarżącego) za poszczególne okresy i działania te zostały prawidłowo uzasadnione. Odpłatność dla Skarżącego ustalono na okres od dnia 1 marca 2018 r., wskazując przy tym jej wysokość, która jest zmienna w zależności od miesiąca, za który winna być wnoszona. Analiza sytuacji osobistej rodzinnej, dochodowej i majątkowej oraz budżetu prowadzonego gospodarstwa domowego, wykazała, że Skarżący mieszka wspólnie z żoną. Prowadzi wspólne gospodarstwo domowe. Utrzymują się z wynagrodzenia za pracę. Dochód stanowi 4 808,45 zł miesięcznie (wynagrodzenie skarżącego za pracę w wysokości 3 603,19 zł + wynagrodzenie żony skarżącego w wysokości 3 205,26 zł po pomniejszeniu o kwotę 2 000,00 zł stanowiącą dobrowolne alimenty świadczone na rzecz syna 4 808,45 zł : 2 osoby, tj. ilość osób we wspólnym gospodarstwie domowym = 2 404,23 zł, 2 404,23 zł - 1 584,00 zł (300% x 528,00 zł - kryterium dochodowe dla osoby wspólnie gospodarującej) = 820,23 zł, co pozwala na żądanie opłaty za pobyt członka rodziny w domu pomocy społecznej zgodnie z art. 61 ust. 2 pkt. 2. Poszczególne kwoty odpłatności wyliczono dzieląc przez liczbę osób obowiązanych do ponoszenia odpłatności (9 osób) kwotę stanowiącą różnicę między średnim kosztem utrzymania w DPS, a opłatą wnoszoną przez mieszkańca (przez co jest ona niższa niż wskazana pełna miesięczna opłata). Dodać w tym miejscu należy, że powyższych ustaleń Skarżący w żaden sposób nie podważył, gdyż nie przedstawił żadnych dowodów przeciwnych, z których wynikałoby, że w dacie wydania decyzji jego sytuacja dochodowa kształtowała się w sposób mniej korzystny tudzież po prostu inaczej niż ustalono. W związku z powyższym nie ma żadnych podstaw do kwestionowania powyższych ustaleń. Tym samym zarzut naruszenia prawa materialnego również należy uznać za niezasadny. Reasumując, przeprowadzona przez Sąd odwoławczy sądowoadministracyjna kontrola instancyjna zaskarżonego wyroku prowadzi do wniosku, że wszystkie zarzuty skargi kasacyjnej są nieuprawnione. Mając powyższe na uwadze, Naczelny Sąd Administracyjny uznał skargę kasacyjną za pozbawioną usprawiedliwionych podstaw, co skutkowało jej oddaleniem na podstawie art. 184 w zw. z art. 182 § 2 p.p.s.a. |
Treść orzeczenia pochodzi z Centralnej Bazy Orzeczeń Sądów Administracyjnych (nsa.gov.pl).