Wyrok z dnia 2022-03-31 sygn. II AKa 253/21

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 253/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 19 marca 2021r., sygn. III K 145/19

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ obrońca

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

obraza przepisów postępowania mająca istotny wpływ na treść wyroku, tj.: art. 7 k.p.k. w zw. z art. 5 par.2 k.p.k. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i jej dokonanie z naruszeniem zasad prawidłowego rozumowania, wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego poprzez uznanie za wiarygodne zeznań świadka W. B., mimo, iż są one nielogiczne, a oceniane zgodnie z zasadami doświadczenia życiowego niewiarygodne, w związku z czym niedające się usunąć wątpliwości co do sprawstwa oskarżonej w zakresie czynów z pkt 6 i 7 części wstępnej wyroku winny być rozstrzygnięte na jej korzyść, a to z kolei winno skutkować uniewinnieniem jej od popełnienia przypisanych w tym zakresie czynów

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Obrońca oskarżonej ma o tyle rację, że wiarygodność zeznań W. B. jest mocno wątpliwa, jeśli zważy się na fakt, że - mimo jak to obecnie zeznał świadek nie dojścia do skutku zlecenia - wystawił fakturę i zapłacił podatek VAT od realizacji umowy widniejącej w fakturze. W trakcie przesłuchania w dniu 3.02.2020r. W. B. zeznał, że okazana faktura na k. 06407 z załącznika nr 1 i dowód wpłaty na k. 06409 z tego samego załącznika stanowiły właśnie te dokumenty, o których wcześniej zeznawał. Tyle, że z dowodów tych wynikało, że cała usługa została zrealizowana, a należność odebrał w formie gotówki. Rację ma obrońca podnosząc, że z racji zaangażowania W. B. przez J. S. (1), z którym był gospodarczo powiązany i uwzględniając fakt wielokrotnego skazania tego ostatniego, w tym co ważące w tej sprawie - także za składanie fałszywych zeznań, zaistniał stan, w którym należało uznać, że doszło do zrealizowania tej transakcji, a co najmniej istnieją tak silne wątpliwości, których nie da się usunąć, iż nie można było uznać tych zeznań za wiarygodny dowód świadczący przeciwko A. G..

Tyle, że podstawą skazania za czyny opisane w punktach 6 i 7 były faktury VAT i dowody wpłat opiewające na kwoty 4 razy po 50.000 zł, 2 razy po 58.500 zł oraz raz na 19.680 zł. To one budowały przekonanie o rzekomym zakresie działalności gospodarczej (...) sp. z o.o. i miały znaczenie dla zaciągnięcia umowy kredytowej na kwotę 470.000 złotych, podobnie jak i użyła do doprowadzenia urzędu skarbowego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem na kwotę 61.806 złotych. Obie faktury wystawione na rzecz W. B. opiewały na 51,20 zł i 102,72 zł podatku, czym nie wpłynęły na ocenę prawną i kwalifikację.

Wniosek

o uchylenie rozstrzygnięcia o karze łącznej pozbawienia wolności, uniewinnienie oskarżonej od popełnienia czynów opisanych w pkt 6 i 7 części wstępnej wyroku i wymierzenie jej kary łagodniejszej w stosunku do kary wymierzonej zaskarżonym wyrokiem

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z uwagi na niezasadność zarzutu, brak było podstaw do uwzględnienia wniosku apelacyjnego.

3.2.

rażąca niewspółmierna łagodność orzeczonej względem oskarżonej kary pozbawienia wolności orzeczonej w stosunku do czynów wskazanych w punktach I, II, III, IV i V części wstępnej wyroku w sytuacji kiedy zarówno społeczna szkodliwość czynu, jak i stopień winy oskarżonej były wysokie, a okoliczności łagodzące nie dominowały nad okolicznościami obciążającymi

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wbrew twierdzeniom apelacji, Sąd I instancji dobrał wyważoną reakcję karną, uwzględniającą z jednej strony karygodność czynów, których dopuściła się oskarżona, a z drugiej - fakt wywierania na nią wpływu przez J. S. (1) i jego żonę, osoby wówczas faktycznie bliskie z uwagi na związek łączący oskarżoną z ich synem. To, co wynika z dokumentów i wyjaśnień oskarżonej daje podstawę do uznania, że orzeczone kary są uzasadnione, natomiast do zeznań J. S. (1) Sąd podszedł z właściwym dystansem. Tym samym prokurator budując na ich podstawie przekonanie o tym, że orzeczone kary są rażąco łagodne nie przekonał Sądu odwoławczego do swoich racji.

Wniosek

zmiana wyroku poprzez: podwyższenie kary pozbawienia wolności wymierzonej wobec oskarżonej za ciąg przestępstw obejmujący czyny I, II, III i V części wstępnej wyroku i orzeczenie jej w wymiarze 1 roku i 10 miesięcy pozbawienia wolności,

- podwyższenie kary pozbawienia wolności wymierzonej wobec oskarżonej za czyn IV części wstępnej wyroku i orzeczenie jej w wymiarze 1 roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności,

- orzeczenie kary łącznej pozbawienia wolności w wymiarze 3 lat,

- uchylenie rozstrzygnięć w zakresie warunkowego zawieszenia kary pozbawienia wolności,

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z uwagi na niezasadność zarzutu, brak było podstaw do uwzględnienia wniosku apelacyjnego.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Pismo A. G. zatytułowane apelacja nie stanowiło środka odwoławczego, gdyż wniesienie apelacji od wyroku Sądu Okręgowego objęte jest przymusem adwokackim lub radcowskim. Nie wywoływało zatem konieczności odnoszenia się do przedstawionej tam argumentacji, jednak dla zachowania lojalności procesowej, krótko należało wskazać przyczyny, dla których stanowisko prezentowane przez oskarżoną w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego funkcjonującego od roku 2000 stało się niezasadne.

Od wyroku Sądu Najwyższego z dnia 30 sierpnia 2000r., V KKN 267/00, OSNKW 2000/9-10/75 wskazuje się, że „Ustawowe znamię, stanowiące skutek przestępstwa oszustwa, określonego w art. 286 §1 k.k., wypełnione zostaje wtedy, gdy sprawca, działając w sposób opisany w tym przepisie, doprowadza inną osobę do rozporządzenia mieniem, które jest niekorzystne z punktu widzenia interesów tej osoby lub innej osoby pokrzywdzonej. Powstanie szkody w mieniu nie jest koniecznym warunkiem do przyjęcia, że doszło do tak pojmowanego niekorzystnego rozporządzenia”.

W późniejszym orzecznictwie wielokrotnie podkreślano, że powstanie szkody w ogóle nie jest znamieniem ustawowym czynu zabronionego i nie jest warunkiem koniecznym do przyjęcia, że doszło do niekorzystnego rozporządzenia mieniem (postanowienie SN z 27.06.2001r., V KKN 96/99, LEX nr 51672), dla przestępstwa oszustwa nie ma potrzeby wykazywania, że w chwili zawierania umowy sprawca nie miał zamiaru zapłacić za uzyskane świadczenia (wyrok SN z 2.10.2015r., III KK 148/15, LEX nr 1816561), ale wystarczające jest „ustalenie, że pokrzywdzony nie zawarłby umowy, gdyby wiedział o okolicznościach, które były przedmiotem wprowadzenia go w błąd przez sprawcę. Do wprowadzenia w błąd skutkującego niekorzystnym rozporządzeniem mieniem wystarczające jest więc wywołanie błędnego wyobrażenia o okolicznościach decydujących o rozporządzeniu lub sposobie rozporządzenia”.

Dokonując wykładni art. 286 §1 k.k. w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego należało zwrócić uwagę na fakt, że „Niekorzystnym rozporządzeniem mieniem przy zawarciu umowy kredytowej nie musi być powstanie rzeczywistej straty w sensie materialnym, lecz np. już sam fakt przyznania takiego kredytu bez odpowiedniego zabezpieczenia, z ryzykiem utraty wpłaconych środków i nieuzyskania odsetek” (wyrok Sądu Najwyższego z 5 stycznia 2006r., III KK 198/05, OSNKW 2006/4/40), czy „Korzyść majątkowa w rozumieniu art. 286 §1 k.k. jest niewątpliwie pojęciem szerszym niż przywłaszczenie, zagarnięcie mienia, stanowiące cel działania sprawcy (animus rem sibi habendi). Dlatego też do realizacji znamienia działania w celu osiągnięcie korzyści majątkowej, sprawca bynajmniej nie musi dążyć do przywłaszczenia mienia stanowiącego przedmiot oszukańczych zabiegów, wystarczy, że zamierza osiągnąć korzyść majątkową wynikającą z niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez osobę czy inny podmiot wprowadzone w błąd” (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 2004r., II KK 381/03).

Rozpatrując okoliczności zaistniałe w przedmiotowej sprawie Sąd odwoławczy doszedł do przekonania, że Sąd I instancji nie popełnił błędu czyniąc ustalenia faktyczne, ani też, żeby dokonać miał oceny dowodów z naruszeniem zasady wyrażonej w art. 7 k.p.k. Przestępstwo oszustwa stypizowane w art. 286 §1 k.k. „kończy się z chwilą dokonania przez pokrzywdzonego rozporządzenia mieniem, a nie z momentem jego realizacji” (wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 24 stycznia 2019r., IV KK 465/17, LEX nr 2620293, z dnia 9 maja 2018r., V KK 421/17, LEX nr 2488976). „Ponadto, zatajanie faktycznego stanu finansowego sprawcy, jest kreowaniem mylnego wyobrażenia o możliwościach spłaty zobowiązania w umówionym terminie, a nie w ogóle w czasie bliżej nieoznaczonym, prowadzące do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Dla realizacji natomiast znamienia działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, sprawca wcale nie musi dążyć do przywłaszczenia mienia stanowiącego przedmiot oszukańczych zabiegów. Może on nawet zakładać zwrot mienia pokrzywdzonemu, zamierzając jednak osiągnąć korzyść majątkową płynącą z rozporządzenia mieniem przez pokrzywdzonego, przejawiającą się w jakiejkolwiek postaci” (por. wyrok SN z 24.01.2019r., IV KK 465/17 przywołany powyżej).

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.5.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Całość wyroku

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Z uwagi na niezasadność zarzutów i wniosków apelacyjnych oraz brak przesłanek podlegających uwzględnieniu z urzędu

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Z uwagi na niezasadność zarzutów apelacyjnych Sąd obciążył oskarżoną i Skarb Państwa po połowie wydatków postępowania odwoławczego, stosując art. 633 i 636 § 1 k.p.k.

7.  PODPIS

Janusz Jaromin Andrzej Wiśniewski Piotr Brodniak

1.6.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonej

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

skazanie za czyny obejmujące pkt 6 i 7

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

1.7.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wymiar kary

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana