Wyrok z dnia 2013-03-27 sygn. I CSK 518/12

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I CSK 518/12

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 marca 2013 r.

Nie ma podstaw to twierdzenia, że wydawca tabloidu, ze względu na charakter tego pisma, poruszaną w nim problematykę i sposób jej prezentowania, nie korzysta z ochrony przewidzianej w art. 23 i 24 w związku z art. 43 k.c.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Barbara Myszka (przewodniczący)

SSN Dariusz Zawistowski

SSN Agnieszka Piotrowska (sprawozdawca)

w sprawie z powództwa M. S.A. w W.

przeciwko X.Y.. i M. S.

o ochronę dóbr osobistych,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej

w dniu 27 marca 2013 r.,

skarg kasacyjnych pozwanych X.Y.. i M. S.

od wyroku Sądu Apelacyjnego w (…)

z dnia 21 grudnia 2011 r., sygn. akt VI ACa (…),

uchyla zaskarżony wyrok w części uwzględniającej powództwo (punkt I pkt 1,2,3,4 i 6) oraz w części orzekającej o kosztach postępowania za drugą instancję (pkt III) i w tym zakresie przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu w (…) do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

W pozwie skierowanym przeciwko pozwanym X.Y.. i M. S. strona powodowa M. S. A. z siedzibą w W. (dalej jako Spółka), wydawca dziennika „S.”, domagała się nakazania każdej z pozwanych opublikowania na stronie internetowej X.Y.., w „S.” i „F.” oświadczeń przepraszających powoda za naruszenie jego dóbr osobistych przez pomówienie o zamieszczenie w wydaniu dziennika „S.” z dnia 6.02.2008 roku przerobionego za pomocą fotomontażu zdjęcia pozwanej X.Y.. wykonanego w dniu 5.02.2008 roku na rozdaniu nagród T. ilustrującego artykuły pod tytułem „X.” i w dniu 19.02.2008 roku pod tytułem „X.1” Strona powodowa wniosła także o upoważnienie jej do opublikowania tych oświadczeń na koszt pozwanych, gdyby pozwane nie wykonały dobrowolnie powyższych czynności oraz o zasądzenie od pozwanych na cel społeczny (C. w W.) kwoty 50.000 złotych.

Sąd Okręgowy w W. wyrokiem z dnia 21.04.2011 roku oddalił powyższe powództwo w całości, czyniąc w sprawie ustalenia faktyczne, z których wynika, że w dniu 6 lutego 2008 roku w dzienniku „S.”, którego wydawcą jest powodowa Spółka, ukazał się artykuł „X.” opatrzony zdjęciem pozwanej X.Y.. w długiej wieczorowej sukni z rozcięciem, wykonanym w dniu 5.02.2008 roku na rozdaniu nagród T. i wykadrowanym w sposób sugerujący, że nie ma ona na sobie bielizny. W odpowiedzi na ten artykuł X.Y.. i M. S. (jej ówczesna menadżerka) zamieściły na stronie internetowej pozwanej X.Y.. oświadczenie podpisane „M.”, w którym stwierdziły, że zdjęcie zostało z premedytacją przerobione, zaś artykuł został określony jako „buracki, naciągany, i nafaszerowany kłamstwami” oraz jako „maniakalno zboczone wypociny”. W kolejnym oświadczeniu opublikowanym w internecie X.Y.. określiła „twórców […] artykułu” jako „małych zboczusiów – kłamczusiów” i poradziła im poddanie się leczeniu w klinice zajmującej się leczeniem dewiacji na tle seksualnym.

Według dalszych ustaleń Sądu I instancji po ukazaniu się wskazanych publikacji X.Y.. wystąpiła z pozwem przeciwko wydawcy „S.” o ochronę dóbr osobistych. Sąd Okręgowy w W. wyrokiem z dnia 24.02.2008 roku w sprawie II C (…) nakazał M. S.A. w W. przeproszenie powódki za naruszenie jej dóbr osobistych przez publikację nieprawdziwych i naruszających dobra osobiste informacji o jej stroju na imprezie z okazji rozdania nagród „T.” oraz zasądził na jej rzecz zadośćuczynienie w kwocie 25.000 złotych, oddalając powództwo w pozostałej części. Po rozpoznaniu apelacji Spółki od tego orzeczenia, Sąd Apelacyjny w (…) zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że oddalił powództwo X.Y.. o zapłatę zadośćuczynienia, w pozostałej zaś części apelację M. S.A. oddalił, aprobując rozstrzygnięcie Sądu I instancji.

Sąd Okręgowy ustalił dalej, że zdjęcie X.Y.. zamieszczone w opisanych wyżej publikacjach z 6.02.2008 roku i 19.02.2008 roku nie zostało poddane zmianom ani ingerencji, było autentyczne.

Uwzględniając powyższe ustalenia faktyczne Sąd I instancji doszedł do przekonania, że powództwo M. S. A. nie zasługuje na uwzględnienie mimo, że obiektywnie rzecz ujmując, zamieszczone na stronie internetowej X.Y.. oświadczenie pozwanych o sfałszowaniu zdjęcia było nieprawdziwe. Sąd podniósł, że do naruszenia dóbr osobistych osoby prawnej (powoda) w postaci dobrego imienia rozumianego jako marka czy ugruntowana pozycja poprzez nieprawdziwą wypowiedź dochodzi w przypadku następczej utraty zaufania potrzebnego do prawidłowego funkcjonowania danego podmiotu. Sąd nie dał wiary zeznaniom świadków- dziennikarzy zatrudnionych przez powoda, że w wyniku zamieszczenia oświadczenia pozwanych w internecie doszło do spadku nakładu gazety i utraty zaufania czytelników z uwagi na to, że świadkowie ci pozostawali zainteresowani korzystnym dla powoda rozstrzygnięciem sprawy. Sąd Okręgowy podniósł ponadto, że „S.” jest tabloidem zamieszczającym krótkie artykuły o sprawach banalnych, niskich, i na granicy stosowności, zatem musi się liczyć z ostrymi i krytycznymi reakcjami osób, których takie artykuły dotyczą. Wskazał, że kwestionowane oświadczenie pozwanych, aczkolwiek obiektywnie nieprawdziwe, zostało sformułowane przez pozwane „na gorąco”, w reakcji na bezzasadne pomówienie X.Y.. o brak bielizny na publicznej imprezie, pozwane działały w usprawiedliwionym okolicznościami przekonaniu, że zdjęcie zostało jednak zmanipulowane, a ich wypowiedzi, aczkolwiek ujęte w mało kulturalną formę, mieszczą się w „poetyce” wydawcy „S.”. Sąd wskazał ponadto, że skoro Spółka naruszyła dobra osobiste X.Y.., co stwierdzone zostało prawomocnym wyrokiem sądowym, to powoływanie się aktualnie na emocjonalną wypowiedź X.Y.. jako naruszającą dobra osobiste powoda ocenić należy jako nadużycie prawa podmiotowego (art. 5 k.c.).

We wniesionej od powyższego wyroku apelacji powód zarzucił naruszenie przepisów prawa procesowego - art. 233 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, pominięcie wskazanych w apelacji dowodów oraz naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 23, 24 i 448 k.c., przez oddalenie powództwa mimo wykazania przez powoda, że pozwane bezprawnie naruszyły jego dobra osobiste, wyrządzając krzywdę, podważając wiarygodność gazety i godząc w interesy wydawcy.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 21.12.2011 roku Sąd Apelacyjny w (…) zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że nakazał pozwanym, aby każda z nich zamieściła oddzielnie, na własny koszt, na stronie 16 dziennika „S.” czarną czcionką, pogrubioną Arial 14 w ramce o wymiarach 16 na 14 centymetrów w terminie 14 dni od daty uprawomocnienia się wyroku, oświadczenia o następującej treści: „Przepraszam wydawnictwo M. S.A. w W. za naruszenie jego dóbr osobistych polegające na niezgodnym z prawdą oskarżeniu o przerobienie za pomocą fotomontażu mojego wizerunku wykonanego w dniu 5 lutego 2008 roku w trakcie imprezy z okazji rozdania naród T. a opublikowanym w „S.” w dniu 6 lutego 2008 roku w artykule „X.” i w dniu 19.02.2008 roku pod tytułem „X1. […])”. Upoważnił także powoda do wykonania za pozwanych wskazanych wyżej czynności na ich koszt, oddalił powództwo i apelację w pozostałej części i orzekł co do kosztów postępowania.

W uzasadnieniu wyroku Sąd Apelacyjny wskazał, że istotą rozpatrywanego sporu nie jest aktualnie, czy pozwana X.Y.. miała na sobie bieliznę podczas rozdania nagród T. w dniu 5.02.2008 roku (bo zostało już przesądzone prawomocnie, że miała), lecz czy zamieszczona przez „S.”, jako ilustracja wspomnianych artykułów, jej fotografia została sfałszowana, a więc czy prawdziwy był zarzut pozwanych opublikowany przez nie na stronie internetowej X.Y.., że zdjęcie to zostało z premedytacją przerobione. Sąd I instancji ustalił, że zdjęcie było autentyczne, ale z ustalenia tego wyprowadził, w ocenie Sąd Odwoławczego, nieprawidłowe wnioski skutkujące wydaniem błędnego orzeczenia.

Sąd Apelacyjny nie zgodził się z tezą Sądu I instancji, że skoro „S.” jest tabloidem, operującym swoistą „poetyką”, to zarzut posługiwania się zmanipulowanymi fotografiami nie narusza dóbr osobistych wydawcy, tak jak miałoby to miejsce w przypadku sformułowania podobnych zarzutów wobec opiniotwórczych tytułów prasowych. Odmiennie niż Sąd I instancji, Sąd Apelacyjny uznał także, że zeznania świadków zaoferowanych przez powoda dały podstawy do przyjęcia, że zarzuty pozwanych wywołały w środowisku dziennikarskim negatywne dla powoda skutki wpływające na wiarygodność „S.”, godziły w interesy powodowej Spółki oraz doprowadziły do odmowy współpracy z gazetą osób, z którymi miała ona przeprowadzić wywiady.

Sąd II instancji uznał, że rozmiar krzywdy powoda nie był wielki, a jego zachowanie w stosunku do pozwanej X.Y.. w znacznym stopniu niewłaściwe, stąd oddalił roszczenie o zadośćuczynienie dochodzone na podstawie art. 448 k.c. Uznał ponadto, że właściwym sposobem usunięcia skutków naruszenia dóbr osobistych wydawcy będzie nakazanie pozwanym publikacji stosownych przeprosin w „S.”, a nie w internecie, albowiem oświadczenie pozwanych nie było wydarzeniem tak doniosłym, by wracać do niego po upływie trzech lat zarówno w internecie, jak i w dzienniku „F.”, jak tego żądał powód.

Od powyższego wyroku skargę kasacyjną wywiodły obie pozwane. Pozwana X.Y.. zarzuciła naruszenie prawa materialnego, to jest art. 24 § 1 k.c. w związku z art. 23 k.c. i 24 k.c. w związku z art. 5 k.c. poprzez błędną interpretację polegające na przyjęciu, że pozwana naruszyła dobra osobiste powoda w sytuacji, gdy formułując zarzut dotyczący przerobienia zdjęcia działała w usprawiedliwionym okolicznościami przekonaniu, że jest on prawdziwy, a nadto stanowił on reakcję obronną na naruszenie dóbr osobistych pozwanej, co wyłączyło bezprawność jej postępowania. Zarzuciła, że Sąd Apelacyjny nie wskazał, jakie konkretnie dobro powoda zostało naruszone, zastosował formę przeproszenia wtórnie naruszającą dobra osobiste pozwanej, bo nawiązującą bezpośrednio do tytułów publikacji zarzucających pozwanej brak bielizny. Zakwestionowała ponadto nakazanie zamieszczenia przeprosin na łamach „S.”, skoro do naruszenia dóbr osobistych doszło przez publikacje jej oświadczenia na stronie internetowej pozwanej a nadto wskazała, że Sąd Apelacyjny naruszył art. 23 i 24 k.c. przez udzielenie ochrony prawnej tabloidowi. W ramach drugiej podstawy kasacyjnej pozwana X.Y.. zarzuciła naruszenie przepisów prawa procesowego tj. art. 382 k.p.c. poprzez zmianę ustaleń faktycznych stanowiących podstawę wydania zaskarżonego wyroku bez przeprowadzania postepowania dowodowego oraz naruszenie art. 328 § 2 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. poprzez pominięcie w uzasadnieniu wszystkich koniecznych elementów.

Pozwana M. S. zaskarżając wyrok w części nakazującej jej opublikowanie oświadczenia zarzuciła naruszenie prawa materialnego, to jest art. 24 § 1 w związku z art. 23 k.c. i art. 5 k.c. przez jego błędną wykładnię polegającą na uznaniu, że narusza dobra osobiste osoba pozostającą w błędnym, ale usprawiedliwionym przekonaniu o prawdziwości formułowanego zarzutu, stanowiącego reakcję na bezprawne zachowanie powoda, tożsame z retoryką stosowaną przez pokrzywdzonego oraz naruszenie prawa materialnego, o jest art. 24 § 1 w związku z art. 23 k.c. przez jego błędne zastosowanie polegające na przyznaniu ochrony prawnej nieistniejącym dobrom osobistym powoda. Obie pozwane domagały się uchylenia zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania oraz rozstrzygnięcia o kosztach postępowania.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Obie skargi kasacyjne zasługują na uwzględnienie. Zawierają podobne, a niekiedy tożsame zarzuty naruszenia prawa materialnego, stąd też zostaną niżej omówione łącznie z zastrzeżeniem, że część tych zarzutów jest pozbawiona uzasadnionych podstaw.

Nie zasługuje na uwzględnienie sformułowany w skardze kasacyjnej X.Y.. w ramach drugiej podstawy kasacyjnej, zarzut naruszenia art. 382 k.p.c. polegający na zmianie przez Sąd II instancji ustaleń faktycznych stanowiących podstawę zaskarżonego wyroku bez przeprowadzenia postępowania dowodowego uzasadniającego te odmienne ustalenia. Za ugruntowane bowiem należy uznać stanowisko, zgodnie z którym sąd II instancji może zmienić ustalenia faktyczne stanowiące podstawę wydania wyroku bez przeprowadzenia postępowania dowodowego uzasadniającego odmienne ustalenia chyba, że szczególne okoliczności wymagają ponowienia lub uzupełnienia tego postępowania (uchwała składu 7 Sędziów SN z dnia 23.03.1999 roku, III CZP 59/98, OSNC 1999, nr 7-8, poz.124). Pozwana nie wskazała szczególnych okoliczności powodujących konieczność przeprowadzenia przez Sąd Odwoławczy postępowania dowodowego jak również argumentów uzasadniających tezę, że Sąd Apelacyjny nie mógł poczynić odmiennych ustaleń faktycznych bazując na materiale zgromadzonym w postępowaniu przez Sądem Okręgowym.

Podzielić należy natomiast częściowo drugi zarzut procesowy odnoszący się do istotnie nazbyt lakonicznego uzasadnienia Sądu Apelacyjnego, który kwestionując ocenę przeprowadzonych przez Sąd I instancji dowodów z zeznań świadków S. J., S. K., E. F. i Ł. Z. nie odniósł się bliżej do argumentacji Sądu I instancji, zawartej w uzasadnieniu wyroku Sądu Okręgowego, nie wyszczególnił, na czym polegały błędy Sądu I instancji popełnione przy ocenie tych dowodów oraz nie wskazał przyczyn ich własnej odmiennej oceny, poprzestając jedynie na ogólnikowym stwierdzeniu, iż dowody z zeznań świadków dają podstawy do przyjęcia, że oświadczenie pozwanych o przerobieniu fotografii wywołało negatywne dla powoda skutki wpływające na wiarygodność gazety, spadek nakładu i w konsekwencji interesy powoda. Mimo tych mankamentów uzasadnienia wyrok Sądu Apelacyjnego podaje się kontroli kasacyjnej.

Przechodząc do oceny sformułowanych w obu skargach kasacyjnych zarzutów naruszenia przepisów prawa materialnego, wskazać należy w pierwszym rzędzie, że nie sposób podzielić zarzutu skargi kasacyjnej M. S., że Sąd II instancji orzekając reformatoryjnie naruszył art. 24 § 1 k.c. w związku z art. 23 k.c. albowiem udzielił ochrony nieistniejącym dobrom osobistym powoda z uwagi na zakres i sposób prowadzenia działalności gospodarczej, polegającej na wydawaniu tytułu prasowego stanowiącego tabloid, jakim jest „S.”. Zarzut ten współgra z zarzutem drugiej pozwanej X.Y.. sprowadzającym się do naruszenia przez Sąd Apelacyjny art. 24 § 1 k.c. w związku z art. 23 k.c. poprzez przyznanie ochrony prawnej tabloidowi. Skarżące odwołały się przy tym do pojęcia tabloidu jako gazety nastawionej na sensacje z życia prywatnego osób znanych publicznie, gazety bulwarowej, brukowej, skierowanej do mało wymagającego odbiorcy, koncentrującej się na przekazywaniu informacji o charakterze plotek, opatrzonych dużymi fotografiami, wielkimi krzykliwymi nagłówkami i krótkimi tekstami pisanymi nieskomplikowanym, czasem dosadnym językiem.

Oba te zarzuty są co do zasady nieusprawiedliwione, albowiem brak jest podstaw do przyjęcia, że wydawca tabloidu, niejako z definicji, z uwagi na sam charakter wydawanego pisma, poruszaną w nim problematykę i sposób jej prezentowania, nie zasługuje na ochronę prawną w przypadku naruszenia jego dóbr osobistych jako osoby prawnej publicznie sformułowanym nieprawdziwym zarzutem odnoszącym się do nierzetelności (przerobienia, sfałszowania) zamieszczanych w dzienniku fotografii. Takie uogólnienie uznać należy za zbyt daleko idące i pozostające w sprzeczności z konstytucyjnym standardem równości wszystkich osób fizycznych i prawnych wobec prawa (art. 32 Konstytucji RP).

Nie jest także trafny zarzut skargi kasacyjnej X.Y.., że Sąd Apelacyjny, orzekając reformatoryjnie, udzielił ochrony prawnej dobrom osobistym wydawcy, nie określając przy tym, o jakie dobra chodzi. Istotnie, w tym zakresie uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego jest nadmiernie lakoniczne, jednakże treść pozwu, odpowiedzi obu pozwanych na pozew, treść uzasadnienia wyroku Sądu Okręgowego oraz całokształt materiału sprawy w powiązaniu z rozstrzygnięciem Sądu Apelacyjnego nie pozostawiają wątpliwości, że pozew zmierzał do ochrony takich dóbr osobistych przysługujących powodowi jako osobie prawnej na podstawie art. 43 w związku z 23 i 24 § 1 k.c., jak dobre imię, reputacja czy renoma, a więc wartości niemajątkowych, dzięki którym osoba prawna może funkcjonować w zakresie realizowanych przez nią zadań (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 14 listopada 1986 r., II CR 295/86, OSNC 1988, nr 2-3, poz. 40, z dnia 28 maja 1999 r., I CKN 16/98, OSNC 2000, nr 2, poz. 25). Dobre imię osoby prawnej naruszają natomiast takie wypowiedzi, które obiektywnie oceniając, przypisują osobie prawnej niewłaściwe postępowanie mogące spowodować utratę do niej zaufania potrzebnego do realizacji zamierzonych przez nią celów w ramach prowadzonej działalności.

Oceniając zebrany w sprawie materiał dowodowy Sąd Apelacyjny uznał, że obie pozwane publikując na stronie internetowej X.Y.. nieprawdziwy zarzut posłużenia się przez powoda zmanipulowaną fotografią X.Y.., naruszyły wyżej opisane dobra osobiste powoda i w konsekwencji nakazał obu pozwanym zamieszczenie na łamach „S.” oświadczeń o treści wskazanej w zaskarżonym orzeczeniu.

Zawarte w skardze kasacyjnej X.Y.. wywody o braku bezprawności działania pozwanych z uwagi na ich subiektywne przekonanie o prawdziwości zarzutu nie są trafne z uwagi na to, że sformułowanie nieprawdziwego obiektywnie zarzutu godzącego w cudze dobra osobiste jest zawsze bezprawne (por. wyroki SN z dnia 22.12.1997 r., II CKN 546/97, OSNC 1998, nr 7-8, poz. 119, z dnia 10.09.1999 r., III CKN 939/98, OSNC 2000, nr 3, poz. 56, z dnia 19.01.2000 r., II CKN 670/98 nie publ., z dnia 5.04.2002 r., II CKN 1095/99, OSNC 2003, nr 3, poz. 42, z dnia 7.11.2002 r., II CKN 1293/00, OSNC 2004, nr 2, poz. 27).

Przytoczona przez skarżącą uchwała 7 Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 2005 roku (III CZP 53/04, OSNC 2005/7-8/114), w której wyrażono pogląd, że wykazanie przez dziennikarza, iż przy zbieraniu i wykorzystaniu materiałów prasowych działał w obronie społecznie uzasadnionego interesu oraz wypełnił obowiązek zachowania szczególnej staranności i rzetelności uchyla bezprawność działania dziennikarza, natomiast jeżeli zarzut okaże się nieprawdziwy dziennikarz jest zobowiązany do jego odwołania, jest całkowicie nieadekwatna do okoliczności faktycznych niniejszej sprawy, stąd nie znajdują zastosowania zawarte w niej rozważania oraz argumenty.

Przyznanie wydawcy tabloidu co do zasady ochrony prawnej w przypadku naruszenia jego dóbr osobistych nie oznacza automatycznego uwzględnienia dochodzonych roszczeń, skoro podlegają one ocenie także z tego punktu widzenia, czy z uwagi na konkretne okoliczności nie zachodzi przypadek nadużycia przez wydawcę przysługującego mu prawa (art. 5 k.c.).

W tym miejscu podzielić należy sformułowany obu skargach kasacyjnych zarzut nie dość wnikliwego rozważenia przez Sąd Apelacyjny, czy w realiach niniejszej sprawy dochodzenie przez wydawcę „S.” roszczeń niemajątkowych w procesie przeciwko pozwanym nie jest istotnie sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (art. 5 k.c.).

Zasadniczą podstawę twierdzenia o wystąpieniu nadużycia prawa podmiotowego stanowić powinna analiza zachowania uprawnionego. Jego negatywna ocena może wynikać na przykład z faktu, że zajście zostało przez niego sprowokowane, a druga strona formułując określone zarzuty działała w subiektywnym, usprawiedliwionym okolicznościami, przekonaniu, że jest on prawdziwy. Wprawdzie, jak to już wyżej wskazano, obie pozwane publikując w internecie obiektywnie nieprawdziwy zarzut posłużenia się zmanipulowaną fotografią działały bezprawnie, ale nie pozostaje bez wpływu na ocenę całokształtu niniejszej sprawy jednak fakt, że działały one w reakcji na treść artykułu „S.”, pod wpływem emocji, „na gorąco”, będąc subiektywnie przekonane, że zdjęcie ukazujące X.Y.. bez bielizny i opatrzone podpisem jednoznacznie to sugerującym, jest przerobione, skoro pozwana na sobie bieliznę tego wieczoru miała.

Niezależnie od powyższych uwag trzeba wskazać, że w kontekście przyjętej przez Sąd Apelacyjny koncepcji rozstrzygnięcia sporu, trafny jest ponadto zarzut X.Y.., że nakazana przez Sąd II instancji treść oświadczenia o przeproszeniu powoda, wtórnie narusza jej dobra osobiste i zbędnie stygmatyzuje ją poprzez przytoczenie tytułów artykułów, których ilustrację stanowiło przedmiotowe zdjęcie pozwanej. Dla osiągnięcia celu, jakim jest danie satysfakcji stronie powodowej przez przeproszenie za sformułowanie nieprawdziwego zarzutu dotyczącego zmanipulowania zdjęcia, nie było konieczne zamieszczenie w oświadczeniu pozwanych tytułów publikacji przypominających po raz kolejny nieuprawnione sugestie gazety pod adresem pozwanej X.Y.., że nie miała na sobie bielizny. Wystarczyło wskazanie, że chodzi o zdjęcie pozwanej wykonane w dniu 5.02.2008 roku na rozdaniu nagród T., opublikowane w „S.” z dnia 6.02.2008 roku i z dnia 19.02.2008 roku.

Nie jest także pozbawiony uzasadnionych podstaw zarzut pozwanej X.Y.., że nakazanie opublikowania na łamach „S.” oświadczenia przepraszającego powoda za pomówienie o posługiwanie się zmanipulowanym zdjęciem pozwanej jest sposobem usunięcia skutków naruszenia dóbr osobistych powoda nieadekwatnym do sposobu, w jaki doszło do naruszenia tych dóbr.

Skoro kwestionowane przez powoda oświadczenie zostało zamieszczone na stronie internetowej X.Y.. należało rozważyć, czy oświadczenie przepraszające powoda nie powinno być także opublikowane na stronie internetowej pozwanej. W doktrynie i judykaturze ugruntowany jest pogląd, zgodnie z którym przyjęty przez Sąd orzekający w sprawie o naruszenie dóbr osobistych środek o charakterze niemajątkowym, zmierzający do usunięcia skutków naruszenia dobra osobistego, powinien być dostosowany do sposobu, w jaki doszło do tego naruszenia. Chodzi w szczególności o to, by oświadczenie sprawcy mające na celu usunięcie skutków naruszenia dobra osobistego pokrzywdzonego dotarło do grona tych osób, które zapoznały się z zarzutem naruszającym te dobra (por. wyrok SN z dnia 10.09.2009 roku, V CSK 64/09, Lex nr 585910, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 lutego 2008 r., I CSK 345/07, Lex nr 347069). Nie ulega wątpliwości, że nieprawdziwy zarzut przerobienia fotografii został opublikowany na stronie internetowej X.Y.., tak więc zapoznały się z nim osoby stronę tę odwiedzające, a nie czytelnicy „S.”. Skoro sam powód postulował publikację przeproszenia na stronie internetowej pozwanej X.Y.., rozważenia wymagało zastosowanie właśnie tego sposobu usunięcia skutków naruszenia dóbr osobistych powoda.

Ze wskazanych wyżej względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 398¹⁵ § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji.