Uchwała z dnia 2022-04-13 sygn. III CZP 85/22

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt III CZP 85/22

UCHWAŁA

Dnia 13 kwietnia 2022 r.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Monika Koba (przewodniczący, sprawozdawca)
‎SSN Grzegorz Misiurek
‎SSN Marta Romańska

w sprawie ze skargi M. K. i K. K.

na czynność komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w K.
‎z udziałem wierzycielki S. G. i dłużnika A. G.
‎po rozstrzygnięciu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
‎w dniu 13 kwietnia 2022 r.,
‎zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd Rejonowy w K.
‎postanowieniem z dnia 1 czerwca 2021 r., sygn. akt I Cz […],

„Czy uczestnik postępowania egzekucyjnego, któremu sąd doręczył z urzędu odpis orzeczenia wraz ze sporządzonym już uzasadnieniem (art. 766¹ § 1 k.p.c.), powinien w celu skutecznego wywiedzenia środka odwoławczego, ponownie domagać się doręczenia odpisu orzeczenia wraz z uzasadnieniem (art. 357 § 2 i § 2¹ k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.)".

podjął uchwałę:

Złożenie wniosku o sporządzenie uzasadnienia i doręczenie postanowienia z uzasadnieniem nie stanowi przesłanki dopuszczalności zażalenia na postanowienie, o którym mowa w art. 766¹ § 1 k.p.c.

UZASADNIENIE

Zagadnienie prawne przedstawione Sądowi Najwyższemu wyłoniło się w  sprawie, w której postanowieniem z dnia 16 grudnia 2020 r. Sąd Rejonowy w  K. oddalił skargę trzeciodłużników M. K. i K. K. na czynność komornika o ukaraniu ich grzywną. W dniu 16 lutego 2021 r. Sąd ten działając jako sąd drugiej instancji, odrzucił zażalenie wniesione przez skarżących wskazując, że nie wystąpili z wnioskiem o sporządzenie uzasadnienia tego postanowienia oraz jego doręczenie wraz z uzasadnieniem, co jest warunkiem dopuszczalności zażalenia (art. 331 § 2 w zw. z art. 361 i art. 13 § 2 k.p.c.). Skarżący w zażaleniu zakwestionowali to stanowisko argumentując, że skoro otrzymali postanowienie z uzasadnieniem sporządzonym zgodnie z art. 766¹ § 1 k.p.c. z urzędu, to w celu skutecznego wywiedzenia zażalenia nie byli już zobowiązani do dodatkowego występowania o uzasadnienie.

Podczas rozpoznawania zażalenia Sąd Rejonowy w K., działający jako sąd drugiej instancji, powziął poważne wątpliwości, którym dał wyraz w  zagadnieniu prawnym przedstawionym Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia na podstawie art. 390 § 1 w zw. z art. 397 § 3 i 13 § 2 k.p.c.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Problem przedstawiony przez Sąd Rejonowy dotyczy tego czy uczestnik postępowania egzekucyjnego, któremu sąd doręczył z urzędu odpis postanowienia wraz ze sporządzonym już uzasadnieniem (art. 766¹ § 1 k.p.c.), powinien dla dopuszczalności zażalenia, ponownie domagać się doręczenia odpisu tego postanowienia wraz z uzasadnieniem (art. 357 § 2 i 2¹ w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.)

W orzecznictwie i doktrynie dominuje pogląd, że w postępowaniu rozpoznawczym – w stanie prawnym ukształtowanym ustawą z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r., poz. 1469 z późn. zm. – dalej: „ustawa z dnia 4 lipca 2019 r.” lub „ustawa nowelizująca”) warunkiem dopuszczalności środka odwoławczego (apelacji, zażalenia) jest uprzednie złożenie wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia, także wtedy, gdy sąd wbrew przepisom ustawy sporządzi uzasadnienie i doręczy je stronie.

Zarówno w przypadku apelacji jak i zażalenia przyjęto, że termin do wniesienia tych środków odwoławczych otwiera się od doręczenia wyroku lub postanowienia z uzasadnieniem, z wyjątkiem dotyczącym sytuacji odstąpienia przez sąd od uzasadnienia postanowienia podlegającego zaskarżeniu zażaleniem (art. 369 § 1 i 394 § 2 k.p.c.). Z treści art. 328 § 1 k.p.c. i art. 357 § 2¹ k.p.c. jednoznacznie bowiem wynika, że sąd nie sporządza uzasadnienia z urzędu, a  czyni to jedynie na żądanie strony. Doszło w ten sposób do zrównania sposobu sporządzania i doręczania uzasadnień postanowień ogłoszonych na posiedzeniu jawnym i wydanych na posiedzeniu niejawnym. Przepisy te są integralną częścią wprowadzonych przez ustawę z dnia 4 lipca 2019 r. zmian, których celem było wyłączenie – co do zasady - możliwości wnoszenia środków odwoławczych bezpośrednio, bez uprzedniego wniosku o uzasadnienie, co powiązano z  przywróceniem opłaty stałej od tego wniosku (art. 25 b ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, jedn. tekst: Dz.U. z 2021 r., poz. 2257, ze zm. – dalej: „u.k.s.c.”). Zażalenie niepoprzedzone złożonym skutecznie wnioskiem o sporządzenie uzasadnienia postanowienia podlega odrzuceniu jako niedopuszczalne „z innych przyczyn” (art. 373 w zw. z art. 397 § 3 k.p.c.), także wtedy, gdy zostanie wniesione w terminie tygodniowym od daty doręczenia postanowienia. Nie ma także podstaw normatywnych aby uznać, że termin do wniesienia zażalenia otwiera się w razie błędnego doręczenia stronie postanowienia z uzasadnieniem, mimo nie zgłoszenia wniosku w tym przedmiocie (por. uchwały Sądu Najwyższego z dnia 28 maja 2021 r., III CZP 26/20, OSNC 2021, nr 11, poz. 71, z dnia 2 lipca 2021 r., III CZP 38/20, OSNC 2021, nr 12, poz. 80, z dnia 20 sierpnia 2021 r., III CZP 59/20, OSNC 2022, nr 2, poz. 13 oraz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 2020 r., II CZ 53/20, niepubl.).

Stanowisko to jest łagodzone przez przyjęcie, że jeżeli strona nie jest reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, a wniesie pismo procesowe, z którego wynika, że nie zgadza się z orzeczeniem, a w świetle okoliczności sprawy nie ma pewności, czy stanowi ono apelację (zażalenie) czy też wniosek o  doręczenie wyroku (postanowienia) z uzasadnieniem, sąd powinien zwrócić się do strony o wyjaśnienie, czy jej pismo należy traktować jako niedopuszczalną apelację (zażalenie), które będzie podlegać odrzuceniu, czy też stanowi w istocie wniosek o doręczenie wyroku (postanowienia) z uzasadnieniem po otrzymaniu, którego zacznie biec dopiero termin do wywiedzenia apelacji (zażalenia) (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 29 września 2020 r., II UZP 2/20, OSNP 2021, nr 2, poz. 17).

Kluczowa dla rozstrzygnięcia zagadnienia prawnego jest zatem odpowiedź na pytanie, czy wyżej opisane reguły dotyczące sporządzania i doręczania uzasadnień postanowień wydanych na posiedzeniu niejawnym w postępowaniu rozpoznawczym, a co za tym idzie ich zaskarżalność, zostały uregulowane odmiennie w postępowaniu egzekucyjnym.

Na mocy ustawy nowelizującej z dnia 4 lipca 2019 r. dodano bowiem art. 766¹ § 1 k.p.c., zgodnie z którym, postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym na posiedzeniu niejawnym sąd uzasadnia z urzędu, gdy stronie przysługuje środek zaskarżenia, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Stanowi on lex specialis do art. 357 § 2¹ zd. 1 k.p.c., opiera się bowiem na odrębnej regule niż obowiązująca w postępowaniu rozpoznawczym, gdzie sporządza się uzasadnienie wyłącznie na wniosek. Artykuł 766¹ § 1 k.p.c. nie obejmuje natomiast uzasadnień postanowień wydanych w postępowaniu egzekucyjnym na posiedzeniach jawnych (art. 357 § 1 w związku z art. 13 § 2 k.p.c.), które sąd sporządza na wniosek.

Postanowienie wydane w postępowaniu egzekucyjnym na posiedzeniu niejawnym – zgodnie z regułami obowiązującymi w procesie - należy doręczyć wszystkim uczestnikom postępowania egzekucyjnego (art. 357 § 2 w związku z art. 13 § 2 k.p.c.). Wątpliwości jednak budzi, czy doręczenie to powinno nastąpić wraz z  uzasadnieniem, w tych wszystkich przypadkach, w których sąd ma je obowiązek sporządzić z urzędu. Z odpowiedniego stosowania art. 357 § 2 k.p.c. wynikałoby bowiem, że postanowienie wraz z uzasadnieniem można doręczyć tylko stronie, która zgłosiła wniosek w tym przedmiocie, a art. 766¹ k.p.c. nie przewiduje sporządzenia uzasadnienia na wniosek.

Przedstawione zagadnienie – powstałe na gruncie nowego stanu prawnego - nie było dotąd przedmiotem wypowiedzi Sądu Najwyższego.

W literaturze przedmiotu wyrażono natomiast pogląd, że wobec nowej treści art. 766¹ i art. 767⁴ k.p.c. w postępowaniu egzekucyjnym możliwość wniesienia zażalenia na postanowienie sądu nie jest uzależniona od złożenia wniosku o  doręczenie jego uzasadnienia. Na jego poparcie wskazuje się, że skoro w  postępowaniu egzekucyjnym organ egzekucyjny sporządza uzasadnienie postanowienia wydanego na posiedzeniu niejawnym z urzędu, albo nie sporządza go wcale, a jednocześnie art. 357 § 2 k.p.c. in principio przewiduje obowiązek doręczenia z urzędu postanowienia wydanego na posiedzeniu niejawnym, to najbardziej racjonalne wydaje się rozwiązanie, że w przypadkach, w których jest on zobligowany sporządzić uzasadnienie z urzędu doręcza zarówno odpis postanowienia jak i jego uzasadnienie.

Stanowisko to należy zaaprobować i przyjąć, że złożenie wniosku o  sporządzenie uzasadnienia i doręczenie postanowienia z uzasadnieniem nie stanowi przesłanki dopuszczalności zażalenia na postanowienie, o którym mowa w  art. 766¹ k.p.c., a przepis ten jest wyjątkiem w stosunku do całego art. 357 § 2¹ k.p.c, a  nie tylko jego zdania pierwszego.

Przyczyną wprowadzenia art. 766¹§ 1 k.p.c. była zmiana art. 357 k.p.c. i  ustanowienie w nim zasady sporządzania uzasadnienia postanowienia wydanego na posiedzeniu niejawnym jedynie na wniosek, a nawet możliwości odstąpienia od sporządzenia uzasadnienia. Takie zróżnicowanie zasad sporządzania uzasadnień między postępowaniem rozpoznawczym, a  egzekucyjnym jest w doktrynie krytykowane. Nie zmienia to jednak oceny, że unormowanie to wskazuje, na dążenie ustawpdawcy ustawodawca przez jej wprowadzenie dążył do pozostawienia kwestii uzasadniania postanowień wydanych w postępowaniu egzekucyjnym na takich samych zasadach, jak to miało miejsce przed wejściem w życie ustawy nowelizującej z dnia 4 lipca 2019 r.

Skoro celem tej regulacji było spowodowanie, aby każde zaskarżalne postanowienie wydane na posiedzeniu niejawnym było uzasadniane z urzędu, to brak racjonalnego uzasadnienia z jakich przyczyn nie miałoby ono podlegać doręczeniu z urzędu wraz z postanowieniem. Sporządzenie uzasadnienia do „akt” nie realizuje bowiem żadnych funkcji, a pozostaje w sprzeczności z koniecznością zapewnienia sprawnego przebiegu spraw egzekucyjnych.

Oceny tej nie zmienia treść art. 331§ 2 k.p.c. w myśl, której sporządzenie pisemnego uzasadnienia wyroku z urzędu nie zwalnia strony od obowiązku zgłoszenia wniosku o doręczenie wyroku z uzasadnieniem, jeżeli chce ona zainicjować kontrolę takiego orzeczenia. Znajduje on bowiem zastosowanie do postępowania egzekucyjnego poprzez podwójne odesłanie za pośrednictwem norm art. 361 k.p.c. i 13 § 2 k.p.c. Stosowanie art. 331 § 2 k.p.c. powinno zatem uwzględniać po pierwsze, specyfikę postanowień formalnych, a po wtóre postępowania egzekucyjnego. W postępowaniu rozpoznawczym sytuacje, w  których sąd sporządza uzasadnienie orzeczenia z urzędu są nieliczne i dotyczą przede wszystkim wyroków (postanowień, co do istoty sprawy) sądu drugiej instancji. Artykuł 331§ 2 k.p.c. akcentuje zatem, że również w tych sytuacjach regułą jest żądanie w terminie tygodniowym doręczenia orzeczenia z  uzasadnieniem dla możliwości jego zaskarżenia.

W postępowaniu egzekucyjnym sąd ma natomiast obowiązek sporządzić z  urzędu uzasadnienie każdego zaskarżalnego postanowienia wydanego na posiedzeniu niejawnym (art. 766¹§ 1 k.p.c.), a także doręczyć z urzędu takie postanowienie (art. 357§ 2 zd. pierwsze w związku z art. 13§ 2 k.p.c.). Odwołując się zatem do specyfiki zasad sporządzania uzasadnień w postępowaniu egzekucyjnym odrzucić należy wykładnię, że za pośrednictwem klauzuli odpowiedniego stosowania (art. 13§ 2 k.p.c.) należy zastosować art. 331§ 2 k.p.c. i  przyjąć, że doręczenie sporządzonego z urzędu uzasadnienia powinno się odbyć dopiero na wniosek. Przyjąć należy, że art. 766¹ § 1 k.p.c. jest wyjątkiem od art. 357§ 2¹ k.p.c. także w zakresie jego zdania drugiego przewidującego obowiązek doręczenia postanowienia z uzasadnieniem jedynie tej stronie, która tego zażądała.

Za rozwiązaniem takim przemawiają także istotne względy pragmatyczne. Zasadniczym celem egzekucji, jest bowiem jej skuteczność osiągana w sprawnym i  szybkim działaniu organu egzekucyjnego. Bezcelowe jest zatem obciążanie sądu i uczestników postępowania egzekucyjnego zbędnymi z perspektywy funkcji tego postępowania czynnościami. Taki efekt powodowałoby uznanie, że sąd mimo sporządzenia uzasadnienia z urzędu doręcza stronie tylko postanowienie, a strona po jego doręczeniu może dopiero złożyć wniosek o doręczenie postanowienia wraz z uzasadnieniem.

Przy przyjęciu natomiast, że na gruncie art. 766¹§ 1 k.p.c. sąd ma obowiązek nie tylko sporządzić uzasadnienie, ale także - jak wynika z argumentacji wyżej przytoczonej – doręczyć je wraz z uzasadnieniem, nakładanie na stronę obowiązku, aby przed wniesieniem środka zaskarżenia ponownie żądała doręczenia tego orzeczenia z uzasadnieniem, by sąd mógł powielić już dokonaną czynność, byłoby skrajnym formalizmem.

Do przeciwnych wniosków nie prowadzi stanowisko zajęte przez Sąd Najwyższy na gruncie postępowania rozpoznawczego, że wadliwe doręczenie stronie przez sąd z urzędu odpisu postanowienia wraz z uzasadnieniem nie sanuje braku obligatoryjnego wniosku o sporządzenie uzasadnienia i doręczenie odpisu postanowienia z uzasadnieniem, a zatem nie otwiera stronie tygodniowego terminu do złożenia zażalenia (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 20 sierpnia 2021 r., III CZP 59/20). Dotyczy ono bowiem sytuacji, gdy do doręczenia stronie postanowienia z uzasadnieniem doszło wbrew przepisom ustawy, a więc odmiennie niż na gruncie art. 766¹§ 1 k.p.c., gdzie sąd powinien z urzędu doręczyć stronie postanowienie ze sporządzonym uzasadnieniem.

Przeciwskazań do przyjętej wykładni nie dostarczają także kwestie fiskalne związane z nałożeniem na strony obowiązku uiszczenia opłaty sądowej od wniosku o doręczenie orzeczenia z uzasadnieniem zgłoszonego w terminie tygodnia od dnia ogłoszenia albo doręczenia tego orzeczenia (art. 25 b ust. 1 u.k.s.c.). Deklarowanym celem wprowadzenia tej opłaty było bowiem zwiększenie sprawności postępowania i odciążenie sędziów od obowiązku sporządzania uzasadnień, w tych wszystkich przypadkach, w których strona nie zamierza wnieść środka zaskarżenia (por. uzasadnienie rządowego projektu ustawy – o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, druk sejmowy nr 3137, Sejm VIII kadencji). Na gruncie art. 766¹§ 1 k.p.c., cel ten nie może być jednak zrealizowany, skoro sąd ma obowiązek sporządzić uzasadnienie z urzędu, niezależnie od tego czy strona zdecyduje się na wywiedzenie środka zaskarżenia.

Dostrzeżenia także wymaga, że ustawodawca nie rozwiązuje kwestii sporządzania i doręczania uzasadnień postanowień zaskarżalnych zażaleniem w  sposób jednolity w innych postępowaniach niż proces, co jest wynikiem nie dostrzeżenia wszystkich konsekwencji wejścia w życie ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. dla tych postępowań, w których sporządzano uzasadnienie z urzędu. Przykładem tego jest brak wyraźnego uregulowania czy doręczenie uzasadnienia powinno nastąpić z urzędu, czy jedynie na wniosek w art. 694⁶ § 2 k.p.c. dotyczącym postępowania rejestrowego czy też w art. 41 ust. 3 ustawy z dnia 6 grudnia 1996 r. o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów (jedn. tekst: Dz.U. z 2018 r., poz. 2017, ze zm.)

Z kolei w art. 220 ust. 2 i 2 a ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (jedn. tekst: Dz.U. z 2020 r., poz. 1228, ze zm. – dalej: „Pr.u.”), a  także w art. 197 ust. 1 ustawy z dnia 15 maja 2015 r. Prawo restrukturyzacyjne (jedn. tekst: Dz.U. z 2021 r., poz. 1588, ze zm. – dalej: „Pr. r.”) przewidziano nie tylko obowiązek uzasadnienia przez sąd swojego postanowienia podlegającego zaskarżeniu, ale także jego doręczenia wraz z uzasadnieniem. Celem takiej regulacji było zabezpieczenie praw wszystkich uczestników tych postępowań do zapoznania się z treścią uzasadnienia, bez względu na to czy korzystają z systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe (por. rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych oraz niektórych innych ustaw, druk sejmowy nr 1016, Sejm IX kadencji). Rozwiązanie takie podyktowane specyfiką elektronicznego postępowania upominawczego przewiduje także art. 505²⁹§ 2 k.p.c. Z użycia przez ustawodawcę w tym zakresie odmiennego zabiegu legislacyjnego nie można jednak na zasadzie a contrario wywodzić, że w innych postępowaniach cywilnych doręczenie sporządzonych z urzędu uzasadnień nie może następować także z urzędu, skoro nie na tam norm identycznych z art. 220 § 2 Pr.u., art. 197 ust. 1 Pr.r. czy art. 505²⁹§ 2 k.p.c.

Stanowisko to znajduje także potwierdzenie w pracach legislacyjnych nad zmianą treści art. 766¹ k.p.c. W rządowym projekcie ustawy z dnia 26 sierpnia 2021 r. o  zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (nr UD 156, str. 18 i 76), proponuje się nadanie art. 766¹§ 1 k.p.c. brzmienia: „Postanowienie wydane na posiedzeniu niejawnym sąd uzasadnia z urzędu i  doręcza wraz z uzasadnieniem, gdy stronie przysługuje środek zaskarżenia, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej”. W uzasadnieniu projektu ustawy wskazano, natomiast, że projektowana zmiana art. 766¹§ 1 k.p.c. ma charakter porządkujący i uściślający przez jednoznaczne wskazanie, że intencją ustawodawcy od początku było, aby w postępowaniu egzekucyjnym doręczenie postanowienia wraz z uzasadnieniem następowało z urzędu. Obecne brzmienie tego przepisu może bowiem nasuwać wątpliwości, czy pomimo sporządzenia uzasadnienia z urzędu sąd także z urzędu doręcza postanowienie wraz z  uzasadnieniem, czy też konieczny jest wniosek strony o doręczenie postanowienia wraz z uzasadnieniem poprzez odpowiednie stosowanie art. 357 § 2  ¹ k.p.c.

Z tych względów Sąd Najwyższy orzekł, jak na wstępie.

Biuletyn Izby Cywilnej SN nr 07-08/2024

Złożenie wniosku o sporządzenie uzasadnienia i doręczenie postanowienia z uzasadnieniem nie stanowi przesłanki dopuszczalności zażalenia na postanowienie, o którym mowa w art. 766[1] § 1 k.p.c.

(uchwała z  13  kwietnia 2022  r., III CZP 85/22, M.  Koba, G.  Misiurek, M. Romańska, OSNC 2022, nr 11, poz. 108; BSN 2022, nr 3–4, s. 14)

Glosa

Bartłomieja Dziedzica, Państwo i Prawo 2024, nr 4, s. 169

Glosa ma zasadniczo charakter aprobujący.

Autor we wstępnych rozważaniach zwrócił uwagę, że asumptem do podjęcia komentowanej uchwały były wątpliwości dotyczące zasad doręczenia uzasadnień postanowień wydawanych w postępowaniu egzekucyjnym na posiedzeniu niejawnym (art. 766[1] § 1 k.p.c.). Według obowiązującego w  postępowaniu rozpoznawczym art.  357 §  21 k.p.c. sąd
uzasadnia i  doręcza postanowienie wraz z  uzasadnieniem wyłącznie, gdy podlega ono zaskarżeniu i tylko na żądanie tej strony, która uprzednio wystąpiła z  żądaniem sporządzenia uzasadnienia postanowienia i jego doręczenia wraz z uzasadnieniem. Zgodnie natomiast z obowiązującym w postępowaniu egzekucyjnym art. 766[1] § 1 k.p.c. postanowienie wydane na posiedzeniu niejawnym sąd uzasadnia z urzędu, gdy stronie przysługuje środek zaskarżenia, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Zdaniem komentatora porównanie przedstawionych regulacji skutkowało powstaniem wątpliwości dotyczących tego, jak kształtuje się kwestia doręczenia postanowień wraz z  uzasadnieniem wydawanych w postępowaniu egzekucyjnym na posiedzeniu niejawnym. 

Komentator podzielił pogląd Sądu Najwyższego, że art. 766[1]  § 1 k.p.c. – ze względu na cel zawartej w nim regulacji – ma charakter szczególny wobec art. 357 § 2[1] zd. 2 k.p.c. W konsekwencji doręczenie przez sąd postanowienia, o którym mowa w art. 766[1]  § 1 k.p.c., powinno nastąpić z urzędu wraz z uzasadnieniem, bez konieczności uprzedniego złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia i doręczenie postanowienia z uzasadnieniem.

W  ocenie autora trafne jest również przyjęcie przez Sąd Najwyższy braku podstaw do zastosowania w postępowaniu egzekucyjnym art. 331 § 2 k.p.c., gdyż wyklucza to specyfika tego postępowania. Autor szczególną uwagę zwrócił na poruszone w uzasadnieniu komentowanej uchwały „zagadnienie formalizmu procesowego”.

Komentator zaaprobował tezę, że wobec przyjęcia, iż na gruncie art. 766[1] § 1 k.p.c. sąd ma obowiązek nie tylko sporządzić uzasadnienie, ale także doręczyć je wraz z postanowieniem, skrajnym formalizmem byłoby nakładanie na stronę obowiązku, aby przed wniesieniem środka zaskarżenia ponownie żądała doręczenia tego orzeczenia z  uzasadnieniem. W  ocenie komentatora odstąpienie od nakładania na stronę tego obowiązku nie powinno jednak ograniczać się wyłącznie do postępowania egzekucyjnego.

Argumentacja Sądu Najwyższego wyrażona w uzasadnieniu omawianej uchwały nie spotkała się jednak z pełną aprobatą autora glosy. Krytycznie ocenił bowiem podtrzymany przez Sąd Najwyższy pogląd – wyrażony m.in. w uzasadnieniu uchwały z 20 sierpnia 2021 r., III CZP 59/20 (OSNC 2022, nr 2, poz. 13) – że „nie ma (…) podstaw normatywnych, aby uznać, że termin do wniesienia zażalenia otwiera się w razie błędnego doręczenia stronie postanowienia z uzasadnieniem, mimo niezgłoszenia wniosku w tym przedmiocie”.

Komentator zauważył także, że stanowisko wyrażone przez Sąd Najwyższy w omawianej uchwale zostało uwzględnione przez ustawodawcę w  ustawie nowelizującej Kodeks postępowania cywilnego z 9 marca 2023 r., obejmującej m.in. zmianę brzmienia art. 7661 § 1 k.p.c., polegającą na wprowadzeniu obowiązku doręczenia przez sąd z urzędu postanowienia wraz z uzasadnieniem.

Glosę do komentowanej uchwały opracował również S. Cieślak (Gdańskie Studia Prawnicze 2023, nr 1, s. 167).

(opracował Wojciech Radkiewicz)