Postanowienie z dnia 2000-05-05 sygn. II CKN 765/00

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt II CKN 765/00

Postanowienie

Sądu Najwyższego

z dnia 5 maja 2000 r.

Przewodniczący: SSN Gerard Bieniek.

Sędziowie SN: Marian Kocon (spraw.), Hubert Wrzeszcz.

Protokolant: Elżbieta Chojnacka.

Uzasadnienie

Sąd Okręgowy w Poznaniu postanowieniem z dnia 13 kwietnia 1999 r. oddalił apelację uczestników postępowania Apolonii K. i Zbigniewa K. od postanowienia Sądu Rejonowego w Poznaniu z dnia 23 września 1998 r., którym tenże Sąd nakazał tym uczestnikom postępowania wydanie przebywającej u nich małoletniej Klaudii Pauliny J., urodzonej dnia 5 maja 1987 roku, wnioskodawczyni Izabeli J., matce małoletniej. Sąd ten ustalił, że małoletnia Klaudia Paulina J. wprawdzie przebywa u uczestników postępowania od urodzenia, jednakże ten długoletni pobyt nie spowodował zaniku uczuć rodzinnych w stosunku do wnioskodawczyni, jak i obecnie zamieszkałego z nią brata Zbigniewa.

Kasacja uczestników postępowania - oparta na podstawie drugiej z art. 393¹ k.p.c. - zawiera zarzut naruszenia art. 3, 217, 227, 232, 233 § 1, 240, 278 § 1, 292, 328 § 2 i 382 k.p.c., i zmierza do uchylenia zaskarżonego postanowienia oraz przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

Uzasadnienie

Rozpoznając sprawę w przytoczonych granicach kasacji (art. 393¹¹ k.p.c.), Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego jest prawidłowe, gdyż sytuacja prawna, której ono dotyczy, uzasadnia wysunięte przez tenże Sąd wnioski.

Rodzice sprawują pieczę nad osobą i majątkiem dzieci (art. 95 § 1 k.r. i op.), obowiązani są troszczyć się o ich fizyczny i duchowy rozwój (art. 96 k.r. i op.). Do nich należy też kierowanie dziećmi, reprezentowanie (art. 98 § 1 k.r. i op.) i zarząd ich majątkiem (art. 101 § 1 k.r. i op.). Powierzenie tych funkcji rodzicom leży w interesie dziecka. Wymaga to zapewnienia im możności prawidłowego wykonywania włożonych na nich obowiązków i związanych z tym uprawnień i usuwania występujących w tym zakresie przeszkód. Przebywanie dziecka u osoby trzeciej i przeciwstawienie się przez nią woli rodziców odebrania dziecka uzasadniają roszczenie o jego wydanie. Stosownie do art. 100 po średniku k.r. i op. każde z rodziców może się zwrócić do sądu opiekuńczego o odebranie dziecka zatrzymanego przez osobę nieuprawnioną.

Gdyby zaś przyjąć rozwiązanie, za jakim opowiadają się skarżący, doprowadzić by to mogło do sprzecznych z założeniami prawa rodzinnego skutków, a mianowicie do usunięcia dziecka spod władzy rodzicielskiej i powierzenia pieczy nad jego osobą i majątkiem osobie trzeciej, mimo że rodzice chcą i mają po temu niezbędne kwalifikacje, by władzę rodzicielską sprawować. Zamiast więc zapewnienia rodzicom możności wykonywania władzy rodzicielskiej, nastąpiłoby usankcjonowanie poczynań niweczących bezprawnie tę władzę. Zauważyć tu trzeba, że wprawdzie podstawowym założeniem naszego prawa rodzinnego jest dążenie do realizacji w każdej sprawie dobra małoletniego dziecka, na które powołują się skarżący, ale założenia tego nie można rozumieć w ten sposób, że eliminuje ono całkowicie, jako jedną z przesłanek rozstrzygania spraw z zakresu stosunków między rodzicami a dziećmi, interes rodziców. Założenie to oznacza tylko, że interes rodziców nie może być decydujący dla rozstrzygnięcia sprawy w takiej sytuacji, gdy nieuwzględnienie tego interesu jest warunkiem sine qua non zapewnienia ochrony interesu małoletniego dziecka. Jeżeli natomiast ochrona dobra dziecka da się pogodzić - nawet przy założeniu, że rozstrzygnięcie spowoduje pewne przejściowe ujemne skutki dla dziecka - z interesem rodziców, to sąd nie może tego ostatniego interesu nie wziąć pod uwagę.

Skarżący kwestionują rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego, gdyż w ich ocenie za pozostawieniem u nich małoletniej Klaudii Pauliny J. przemawia wzgląd na jej dobro. Skarżący jednakże pomijają, że z opinii biegłych psychologów i pedagogów z dwóch niezależnych Ośrodków Diagnostyczno-Konsultacyjnych (P. k. 46-49, L. k. 146-147, 159160) nie wynika, aby wzgląd na dobro tej małoletniej przemawiał za takim pożądanym przez nich rozstrzygnięciem. Wręcz przeciwnie, biegli z tych Ośrodków w sposób jednoznaczny opowiedzieli się za wydaniem małoletniej matce. Za nieuzasadnione zaś należy uznać stanowisko skarżących, do którego sprowadza się istota kasacji, według którego Sądowi Okręgowemu nie wolno było zaniechać przeprowadzenia dowodu z dalszych biegłych tylko dlatego, że dotychczasowe opinie biegłych są sprzeczne z mającą charakter twierdzenia strony prywatną opinią psychologiczną Marka K. Okoliczność, iż opinie dwu kompetentnych pod względem fachowym zespołów biegłych są sprzeczne z twierdzeniem strony, choćby opartym na prywatnej opinii specjalisty z danej dziedziny, sama przez się nie uzasadniała przeprowadzenia dowodu z opinii dalszych biegłych. Odmienne stanowisko oznaczałoby bowiem przyjęcie poglądu, że samo niezadowolenie strony z opinii biegłego uzasadnia powołanie innego biegłego.

Z tych względów Sąd Najwyższy orzekł na podstawie art. 393¹² k.p.c. jak w sentencji postanowienia.