Uchwała z dnia 1980-06-25 sygn. VII KZP 48/78

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt VII KZP 48/78

Uchwała Izba Karna z dnia 25 czerwca 1980 r.

Sąd Najwyższy na posiedzeniu Izby Karnej w składzie:

przewodniczący: Prezes Sądu Najwyższego dr B. Dzięcioł; Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego prof. dr. W. Berutowicz, Prezes Sądu Najwyższego J. Żak; sędziowie; Z Bartnik, J. Borodej, dr J. Bratoszewski, J. Cieślak, S. Fornalik, J. Gaj, dr S. Godlewski, R. Góral, Z. Halota, L. Jax, W. Komorniczak, S. Kotowski, F. Kozłowski, Z. Kwiecień (sprawozdawca), C. Łukaszewicz, dr T. Majewski, J. Mikos, S. Mirski, K. Mochtak (sprawozdawca), J. Nożyński, W. Ochman, doc dr hab. S. Pawela, S. Pawelec, dr T. Rybicki, W. Sikorski, R. Staszkiewicz, dr J. Szamrej (sprawozdawca), M. Szczepański, H. Szwaczkowski, W. Sutkowski, J. Tobera, J. Wieczorek, Z. Ziemba, W. Żebrowski (sprawozdawca); protokolanci: K. Czerwoniec i E. Prębski,

z udziałem Zastępcy Prokuratora Generalnego PRL R. Stężewskiego i Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości M. Regent-Lechowicz,

Po rozpoznaniu w dniach 28 maja i 25 czerwca 1980 r. wniosku Ministra Sprawiedliwości z dnia 31 października 1978 r. o ustalenie wytycznych wymiaru sprawiedliwości i praktyki sądowej w sprawie odpowiedzialności karnej za przestępstwa określone w art. 208 k.k. i po wysłuchaniu wniosków Zastępcy Prokuratora Generalnego PRL i Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości

zważywszy, że:

- w orzecznictwie sądowym występują rozbieżności w zakresie wykładni pojęć kradzieży szczególnie zuchwałej i kradzieży z włamaniem,

- konsekwencją niejednolitego rozumienia tych pojęć jest rozbieżne kwalifikowanie (z art. 208 lub art. 199 albo art. 203, a nawet art. 210 § 1 k.k.) przestępstw kradzieży popełnianych w identyczny lub podobny sposób oraz kształtowanie się niejednolitej polityki karania sprawców przestępstw kradzieży popełnionych w sposób szczególnie zuchwały i kradzieży z włamaniem,

- niejednolitość polityki karania sprawców przestępstw określonych w art. 208 k.k. wynika też z niedoceniania lub przeceniania niektórych okoliczności mających wpływ na wymiar kary

- na podstawie art. 24 lit. c i art. 28 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o Sądzie Najwyższym (Dz. U. Nr 11, poz. 54 z późn. zm.)

uchwalił, co następuje:

 Wytyczne wymiaru sprawiedliwości i praktyki sądowej w sprawie odpowiedzialności karnej za przestępstwa określone w art. 208 k.k.

Kradzież szczególnie zuchwała zachodzi wtedy, gdy jej sprawca - zabierając mienie w celu przywłaszczenia - swoim jawnym zachowaniem wykazuje podstawę lekceważącą lub wyzwającą wobec posiadacza rzeczy lub otoczenia, obilczoną na zaskoczenie lub zastraszenie, a w szczególności wtedy, gdy stosuje przemoc w postaci nie stanowiącej jednak gwałtu na osobie.

Przestępstwo określone w pierwszym zdaniu art. 208 k.k. jest kwalifikowanym typem kradzieży ze względu na szczególnie zuchwały sposób jej popełnienia. Do znamion strony przedmiotowej tego przestępstwa należy zabór mienia społecznego, indywidualnego lub osobistego w sposób szczególnie zuchwały, a do bezpośredniego, zabarwionego chęcią przywłaszczenia przedmiotu zaboru i będącego wyrazem świadomej realizacji przez sprawcę wskazanych znamion strony przedmiotowej.

Ogólne określenie w art. 208 k.k. przestępstwa kradzieży szczególnie zuchwałej obejmuje takie formy jej popełnienia, które nie mają charakteru kradzieży z włamaniem określonej w tym samym przepisie i nie mieszczą się - ze względu na szczególnie zuchwały sposób popełniania - z jednej strony w określeniu w art. 199 i 203 k.k. przestępstw zwykłych kradzieży mienia społecznego lub cudzego, a z drugiej - w określeniu w art. 210 § k.k. przestępstwa rozboju. Znamienny jest przy tym fakt, że określenie w art. 210 § 1 k.k. przestępstwa rozboju przewiduje - jako jedną z form popełnienia tego przestępstwa - użycie gwałtu na osobie przez sprawcę zaboru, które nie jest równoznacznie z użyciem wszelkiej przemocy wobec osoby, i że określenie w art. 208 k.k. przestępstwa kradzieży szczególnie zuchwałej nie uzależnia jego bytu od zachowania się sprawcy, które polega na użyciu w jakiejkolwiek formie przemocy wobec osoby. Z tego właśnie faktu należy wyprowadzić wniosek, że szczególnie zuchwały sposób popełnienia kradzieży może przejawić się w działaniach zarówno bez zastosowania przemocy, jak i z zastosowaniem przemocy w takiej postaci, która nie stanowi gwałtu na osobie w rozumieniu art. 210 § 1 k.k.

Skoro kradzież popełniona w sposób szczególnie zuchwały z zastosowaniem wspomnianej przemocy charakteryzuje się zawsze jawnością działania sprawcy, wykazującego tym samym lekceważącą lub wyzywającą postawę wobec posiadacza rzeczy i niekiedy otoczenia, obliczoną na ich zaskoczenie lub zastraszenie, to przyjąć należy, że tymi samymi cechami charakteryzuje się również kradzież popełniona w sposób szczególnie zuchwały bez zastosowania przemocy. Za trafnością tego wniosku przemawia ponadto okoliczność, że kradzież jawna, której sprawca swym zachowaniem wykazuje lekceważącą lub wyzywającą postawę wobec posiadacza rzeczy lub otoczenia, obliczona na ich zaskoczenie lub zastraszenie, stwarza znacznie większy stan zagrożenia społecznego niż kradzież skryta. Dlatego kradzież popełniona w takich warunkach bez zastosowania przemocy - podobnie jak i kradzież popełniona z zastosowaniem przemocy nie stanowiącej jednak gwałtu na osobie w rozumieniu art. 210 § 1 k.k. - przedstawia się - zarówno w ocenie obiektywnej, jak i w subiektywnym przekonaniu sprawcy - jako kradzież popełniona w sposób szczególnie zuchwały.

Przepis art. 210 § 1 k.k. przewiduje obok użycia przez sprawcę zaboru gwałtu na osobie (groźby natychmiastowego użycia takiego gwałtu) jeszcze inne formy popełnienia rozboju, a mianowicie doprowadzenie człowieka do stanu nieprzytomności lub bezbronności. Odrębność, a zarazem równorzędność wymienionych znamion przestępstwa rozboju upoważnia do wniosku, że przez pojęcie "użycie gwałtu na osobie" w myśl art. 210 § 1 k.k. należy rozumieć takie oddziaływanie sprawcy siłą fizyczną bezpośrednio na posiadacza rzeczy (lub inną osobę), które - stwarzając niebezpieczeństwo dla zdrowia lub życia - osobę tą obezwładnia w takim stopniu, że pozbawia ją możności lub woli przeciwstawienia się zaborowi mienia.

Gwałt na osobie rozumiany w ten sposób polega zwłaszcza na zadaniu fizycznej dolegliwości przez spowodowanie jakiegokolwiek rodzaju uszkodzenia ciała lub poważniejszych następstw aż do śmierci pokrzywdzonego włącznie albo na groźbie zadania takiej dolegliwości.

Natomiast naruszenie nietykalności cielesnej (art. 182 § 1 k.k.) nie jest z reguły gwałtem na osobie w rozumieniu art. 210 § 1 k.k., gdyż ani nie ogranicza, ani też nie pozbawia pokrzywdzonego możności lub woli przeciwstawienia się zaborowi mienia. Tego rodzaju zachowanie się świadczy jedynie o stosowaniu przez sprawcę takiej postaci przemocy, która nie stanowi niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia, i dlatego nie jest gwałtem na osobie. Wyjątkowo tylko może się zdażyć, że naruszenie nietykalności cielesnej przybiera rozmiary pozwalające uznać je za gwałt na osobie (np. wielokrotne bicie po twarzy, które prowadzi do obezwładnienia pokrzywdzonego w stopniu i zakresie wyżej przytoczonym).

A zatem działanie polegające na zaborze w celu przywłaszczenia mienia z użyciem przemocy w takiej postaci naruszenia nietykalności cielesnej, która nie prowadzi do wspomnianego obezwładnienia pokrzywdzonego, może być rozważane w ramach stanu faktycznego przestępstwa kradzieży szczególnie zuchwałej przewidzianego w art. 208 k.k.; w ramach stanu faktycznego tego przestępstwa może być również rozważane działanie polegające na zaborze w celu przywłaszczenia mienia z zastosowaniem groźby przemocy, nie stanowiącej jednak groźby natychmiastowego użycia gwałtu na osobie i nie prowadzącej do takiego obezwładnienia pokrzywdzonego. Groźba taka charakteryzuje podmiotowy (subiektywny) stosunek sprawcy do czynu oraz wyraża lekceważącą lub wyzywającą postawę wobec posiadacza rzeczy lub otoczenia, obliczoną na ich zaskoczenie lub zastraszenie, i dlatego kwalifikuje kradzież jako popełnioną w sposób szczególnie zuchwały, niezależnie od tego, czy wzbudza w pokrzywdzonym uzasadnioną obawę, że zostanie spełniona.

Szczególnie zuchwały sposób popełnienia kradzieży polega więc przede wszystkim na takim jawnym zachowaniu się sprawcy kradzieży, którym wykazuje on postawę lekceważącą lub wyzywającą wobec posiadacza rzeczy lub otoczenia, obliczoną na takie ich zaskoczenie lub zastraszenie, że nie będą oni mogli kradzieży zapobiec lub ująć sprawcy. Przykładami popełnienia kradzieży w taki sposób mogą być: jawne pochwycenie rzeczy i ucieczka z nią, demonstracyjne stworzenie tzw. sztucznego tłoku i wykorzystanie tego dla dokonania kradzieży itp.

Postacią kradzieży popełnionej w sposób szczególnie zuchwały jest również kradzież z użyciem przemocy, polegającej jednak nie na "gwałcie na osobie" w rozumieniu przedstawionym (np. zabór rzeczy połączony z odepchnięciem od niej posiadacza, wyrwanie torby z ręki, uderzenie w rękę i zabranie trzymanej w niej rzeczy), a także z zastosowaniem groźby użycia przemocy nie będącej jednak groźbą natychmiastowego użycia gwałtu na osobie w myśl art. 210 § 1 k.k.

Jawność działania sprawcy kradzieży popełnionej w sposób szczególnie zuchwały zachodzi zarówno wtedy, gdy sam akt zaboru mienia jest wyraźnie dostrzegalny lub wyczuwalny przez pokrzywdzonego lub otoczenie, jak i wtedy, gdy niedostrzegalny akt zaboru mienia jest - w danej sytuacji - w takim stopniu ogólnie wyczuwalny przez pokrzywdzonego lub otoczenie, że nie ma wątpliwości, iż mógł on zaistnieć i w rzeczywistości istnieje. Jeżeli dana kradzież nie charakteryzuje się tak rozumianą jawnością zachowania się sprawcy i wiążącą się z tym lekceważącą lub wyzywającą postawą wobec posiadacza rzeczy lub otoczenia, to nie jest ona kradzieżą szczególnie zuchwałą, jeżeli nawet została popełniona między innymi: w miejscu publicznym (np. w autobusie), w czasie klęsk żywiołowych (np. pożaru), na szkodę osoby niedojrzałej wiekiem - upośledzonej fizycznie lub pozostającej w stanie nieprzytomności (np. z powodu odurzenia alkoholowego), w następstwie w stanie nieprzytomności(np. z powodu odurzenia alkoholowego), w następstwie naruszenia miru domowego (np. bezprawnego wdarcia do cudzego mieszkania).

Popełnienie kradzieży w wymienionych przykładowo okolicznościach dotyczących miejsca, czasu, właściwości osób oraz sposobu działania, które same przez się nie uzasadniają uznania jej za kradzież szczególnie zuchwałą, może jednak ujemnie charakteryzować osobowość sprawcy (np. świadczyć o jego nikczemności lub stopniu demoralizacji) i powinno być uwzględnione przy wymiarze kary w ramach sankcji karnych przewidzianych za przestępstwa zwykłych kradzieży.

Kradzież z włamaniem zachodzi wtedy, gdy jej sprawca zabiera mienie w celu przywłaszczenia w następstwie usunięcia przeszkody materialnej, będącej częścią konstrukcji pomieszczenia zamkniętego lub specjalnym zamknięciem tego pomieszczenia, utrudniającym dostęp do jego wnętrza.

Kwalifikowanym typem kradzieży ze względu na szczególny sposób jej popełnienia jest również przestępstwo kradzieży z włamaniem określone w drugim zdaniu art. 208 k.k. Do znamion strony przedmiotowej tego przestępstwa należy zabór mienia społecznego, indywidualnego lub osobistego w następstwie dokonania włamania, a do znamion strony podmiotowej - umyślność w postaci zamiaru bezpośredniego, zabarwionego chęcią przywłaszczenia przedmiotu zaboru i będącego wyrazem świadomej realizacji przez sprawcę wskazanych znamion strony przedmiotowej.

Z istoty włamania wynika, że jego obiektem może być tylko pomieszczenie zamknięte. Do zakresu zaś pojęcia włamania, które ma na względzie art. 208 k.k., wchodzi nie tylko zniszczenie lub uszkodzenie przeszkody materialnej będącej częścią konstrukcji lub specjalnym zamknięciem pomieszczenia, utrudniającym dostęp do wnętrza tego pomieszczenia, ale również i wszelkie usunięcie takiej przeszkody przez fizycznie oddziaływanie na nią w jakikolwiek sposób.

Określenie w art. 208 k.k. przestępstwa kradzieży z włamaniem nie uzależnia jego bytu ani od ustalenia, że zamiar zaboru mienia powstał przed dokonaniem włamania, ani też od ustalenia, że włamanie wyprzedza w czasie zabór mienia. Dlatego kradzież z włamaniem zachodzi zarówno wtedy, gdy sprawca zabiera mienie w celu przywłaszczenia w następstwie - uwarunkowanego przyczynowym powiązaniem i jednością czasową wykonywanych czynności - włamania się do pomieszczenia bez powziętego z góry zamiaru zaboru mienia lub z innym zamiarem niż zabór mienia, jak i np. wtedy, gdy sprawca, realizując zamiar zaboru mienia w celu przywłaszczenia, rozmyślnie doprowadza do zamknięcia go w określonym pomieszczeniu, z którego wyprowadza mienie, usuwając przeszkodę materialną będącą częścią konstrukcji lub zamknięciem tego pomieszczenia, utrudniającym dostęp do jego wnętrza z zewnątrz.

Kradzież z włamaniem zachodzi więc wtedy, gdy jej sprawca zabiera mienie w celu przywłaszczenia w następstwie jakiegokolwiek fizycznego oddziaływania i usunięcia w ten sposób przeszkody materialnej będącej częścią konstrukcji pomieszczenia zamkniętego lub specjalnym zamknięciem tego pomieszczenia, utrudniającym dostęp do jego wnętrza.

Za pomieszczenie zamknięte można uznać między innymi: wszelkiego rodzaju budynki, skarbce, schowki (np. kasy pancerne, kasetki, szafy, biurka), specjalne środki transportu (np. kolejowe wagony, samochody: chłodnie, cysterny, warsztaty) i inne środki służące do transportu ludzi lub mienia oraz wszelkiego rodzaju zbiorniki i pojemniki służące do przechowywania, przekazywania lub przesyłania mienia do obrotu towarowego, transportu.

Warunkiem uznania któregokolwiek z wymienionych przykładowo pomieszczeń za zamknięte, tj. za takie, które może być obiektem włamania w rozumieniu art. 208 k.k., jest ustalenie nie tylko okoliczności, że powierzchnię zamkniętą tworzy jego zwykła konstrukcja, ale również i okoliczność, że jego otwory poza zwykłym zamknięciem (np. zamknięcie drzwi na zwykłą klamkę, haczyk, zewnętrzną zasuwkę; zbiornika lub pojemnika - zwykłą pokrywą) - były zaopatrzone w specjalne przeszkody materialne (zamknięcie) utrudniające dostęp do wnętrza pomieszczenia. Takimi przeszkodami materialnymi mogą być w zależności od konstrukcji, rodzaju lub przeznaczenia pomieszczenia - np. różnego rodzaju kłódki czy plomby.

Bezprawne sforsowanie wymienionych przykładowo przeszkód materialnych - podobnie jak bezprawne sforsowanie przeszkód materialnych będących stałymi elementami konstrukcji pomieszczeń (np. w postaci ścian, okien, drzwi, krat, wszelkiego rodzaju zamków, automatów zatrzaskowych) za pomocą fizycznego oddziaływania na nie w jakikolwiek sposób - stanowi włamanie w rozumieniu art. 208 k.k.

Sposób pokonania przeszkody materialnej przez sprawcę jest - dla bytu przestępstwa kradzieży z włamaniem - obojętny. Pokonanie takiej przeszkody może być wynikiem działania zarówno za pomocą narzędzi precyzyjnych, skonstruowanych specjalnie dla celów przestępczych, jak i narzędzi prymitywnych, a nawet bez pomocy narzędzi.

A zatem postacią kradzieży z włamaniem jest zabór mienia społecznego, indywidualnego lub osobistego w celu przywłaszczenia z wszelkiego rodzaju budynków i innych wskazanych wyżej przykładowo pomieszczeń zamkniętych specjalnych, między innymi w następstwie: -dokonania wyłomu w ścianach, dachach, sufitach, podłogach, wszelkiego rodzaju zamków, kłódek, automatów zatrzaskowych,

- otwarcie zamków kłódek lub automatów zatrzaskowych za pomocą materiałów wybuchowych, środków chemicznych, wytrychów lub przygotowanych odpowiednio drucików, służących do wyczucia i odchylenia zastawek zamka, albo za pomocą odpowiedniego ustawienia tarczy zamka na właściwy szyfr, a nawet za pomocą oryginalnych kluczy skradzionych lub znalezionych, czy też - skradzionych lub znalezionych haseł szyfrowych,

- zerwania plomb i usunięcia związanych z nimi zabezpieczeń umieszczonych na drzwiach wagonów, samochodów specjalnych, pokrywach lub na kranach cystern i innych zbiornikach oraz pojemnikach służących do przechowywania, przekazywania lub przesyłania mienia do obrotu towarowego, transportu itp.

Postacią kradzieży z włamaniem jest również zabór schowka wraz z zawartością mienia (np. zamkniętej kasetki z zawartością pieniędzy) z pomieszczenia nie zamkniętego i zabór z niego mienia w następstwie rozbicia lub otwarcia poza miejscem zaboru. Zabór samochodu w celu przywłaszczenia z przestrzeni otwartej jest kradzieżą z włamaniem, jeżeli został dokonany w następstwie przedostania się do jego wnętrza w sposób odpowiadający wyjaśnionemu już wyżej pojęciu włamania. Kradzieżą z włamaniem jest także zabór mienia z zamkniętego samochodu zarówno w następstwie dokonania włamania z zamiarem zaboru w celu przywłaszczenia również samochodu, jak i w następstwie dokonania włamania bez zamiaru zaboru w celu przywłaszczenia samego samochodu lub z zamiarem jego zaboru tylko w celu krótkotrwałego użycia.

Natomiast kradzieżą zwykłą, a nie kradzieżą z włamaniem, jest zabór mienia w celu przywłaszczenia z wszelkiego rodzaju pomieszczeń w następstwie wdarcia się do ich wnętrza dokonanego przez wykorzystanie:

- otworów przeznaczonych do normalnego wkraczania do wnętrza (np. drzwi, bramy), lecz nie zamkniętych,

- otworów, które nie są przeznaczone do normalnego wkraczania do wnętrza (np. otworów okiennych, przewodów kominowych, wentylacyjnych) i nie są zamknięte,

- wymienionych przykładowo otworów zamkniętych, np. na pozostawiony w zamku klucz, zwykły haczyk, klamkę zewnętrzną, zasuwkę itp. urządzenia.

Kradzieżą zwykłą, a nie kradzieżą z włamaniem, jest też np. zabór w celu przywłaszczenia samochodu w następstwie wejścia do jego wnętrza bez włamania i zerwania zamknięcia urządzeń blokujących kierownicę, gdyż w takim wypadku brak znamiennego dla włamania "przeniknięcia" do pomieszczenia zamkniętego.

Potrzeba zapewnienia prawidłowego i jednolitego orzecznictwa w sprawach o przestępstwa kradzieży szczególnie zuchwałej oraz kradzieży z włamaniem wymaga nie tylko właściwego ich kwalifikowania, ale również i orzekania za nie kar z uwzględnieniem - w ramach ustawowych dyrektyw wymiaru kary - wszystkich okoliczności przedmiotowych mających wpływ na ocenę stopnia społecznego niebezpieczeństwa tych przestępstw, w szczególności ich aktualnego nasilenia, wysoce ujemnych społecznie skutków oraz takich okoliczności charakteryzujących ujemne osobowość sprawców i mających wpływ na wymiar kary, jak np, pasożytniczy tryb życia, powrót do przestępstwa i alkoholizm.

Analiza orzecznictwa w sprawach o przestępstwa kradzieży szczególnie zuchwałej oraz kradzieży z włamaniem wykazuje, że sądy nie zawsze orzekają za te przestępstwa takie kary, które spełniają wymagania ustawowych dyrektyw wymiaru kary. Wynika to zwłaszcza z faktu, że - mimo znacznie surowszego ustawowego zagrożenia wymienionych przestępstw niż przestępstw zwykłych kradzieży i znacznego ich nasilenia oraz częstego występowania wysoce ujemnych społecznie skutków tych przestępstw - sądy orzekają za nie kary pozbawienia wolności z reguły w dolnym wymiarze ustawowego zagrożenia lub nawet poniżej minimum ustawowego zagrożenia, a ponadto często z warunkowym zawieszeniem wykonania. Również kary grzywny - mimo pewnego zaostrzenia w ostatnim czasie - w znacznej części oscylują nadal w dolnej granicy ustawowego zagrożenia. Ten stan rzeczy powoduje, że represja karna za te kwalifikowane postacie kradzieży niewiele różni się od represji za kradzieże typu podstawowego.

Główną przyczyną wskazanego stanu rzeczy jest częste niedocenianie, przecenienie lub pomijane niektórych - występujących w określonych sprawach - okoliczności mających wpływ na wymiar kary.

Do okoliczności, którym sądy często bezpodstawnie przypisują nadmierne znaczenie przy wymiarze kar za przestępstwa kradzieży szczególnie zuchwałej oraz kradzieży z włamaniem, należą przede wszystkim młodociany wiek sprawcy, niska wartość skradzionego mienia i wyrównanie szkody.

Jeżeli więc przestępstwo określone w art. 208 k.k. popełnione jest przez młodocianego, który nie uczy się i nie pracuje, a nawet wykazuje cechy daleko posuniętej demoralizacji, wzgląd na indywidualne wychowawcze oddziaływanie kary (art. 51 k.k.) nabiera szczególnego znaczenia i nie może być rozumiany jednostronnie. Często bowiem w odniesieniu do takich sprawców konieczne jest długotrwałe oddziaływanie wychowawcze w warunkach pozbawienia wolności, by osiągnąć cele kary wskazane w wymienionym przepisie.

Niska wartość przedmiotów przestępstwa kradzieży szczególnie zuchwałej oraz kradzieży z włamaniem nie powinna mieć decydującego znaczenia przy wymiarze kary, zwłaszcza wtedy, gdy jest wynikiem splotu obiektywnych okoliczności, które nie pozwoliły sprawcy na dokonanie zaboru mienia większej wartości.

Jeżeli wyrównanie szkody wyrządzonej przez sprawcę przestępstwa kradzieży szczególnie zuchwałej lub kradzieży z włamaniem następuje w wyniku odzyskania mienia przez osoby prowadzące postępowanie przygotowawcze, a więc z przyczyn niezależnych od sprawcy, to okoliczność ta nie może mieć istotnego znaczenia przy wymiarze kary.

Przy wymiarze kar za przestępstwa kradzieży z włamaniem sądy z reguły pomijają okoliczność, że ich sprawcy - niezależnie od wartości przedmiotów zaboru - powodują dalsze straty materialne wynikające często z dokonania w sposób drastyczny uszkodzeń lub zniszczeń - niekiedy skomplikowanych i wartościowych - urządzeń zabezpieczających albo i innych przedmiotów znajdujących się w obiektach włamań, a w wypadkach włamań do obiektów uspołecznionych - także straty materialne będące różnymi skutkami pozostawienia bez zamknięcia wspomnianych obiektów lub wynikające ze spowodowania przerwy w działalności tych obiektów i prowadzenia niejednokrotnie długotrwałych inwentaryzacji.

W wypadku skazania za przestępstwo kradzieży szczególnie zuchwałej lub kradzieży z włamaniem na podstawie dwóch lub więcej zbiegających się przepisów (art. 10 k.k.), okoliczności stanowiące znamiona przestępstw określonych w tych przepisach mogą i powinny być uznane za obciążające, z wyłączeniem tych, które mieszczą się w przepisie, na podstawie którego wymierzono karę.

Popełnienie zarówno kradzieży szczególnie zuchwałej, jak i kradzieży z włamaniem może przejawiać się w mniej lub bardziej drastycznej postaci. Postać popełnienia wymienionych przestępstw może więc mieć - w zależności od przedmiotowych i podmiotowych okoliczności czynu - wpływ na zróżnicowaną ocenę stopnia społecznego niebezpieczeństwa tych przestępstw, a zatem i na wymiar kary.

Wpływ na wymiar kary za wymienione przestępstwa powinny też mieć, nie zawsze należycie doceniane przez sądy, takie okoliczności, jak pasożytniczy tryb życia, powrót do przestępstwa, nieskuteczność stosowanych uprzednio środków wychowawczych lub poprawczych, wysoki stopień demoralizacji, nałogowy alkoholizm, współdziałanie z innymi osobami, a zwłaszcza z nieletnimi, ciągłość przestępstwa, rola w popełnieniu przestępstwa i wysokość osiągniętych korzyści, utrzymanie kontaktów z elementem kryminalnym, użycie pojazdów lub innych środków zwiększających operatywność działania itp.

Przy wymiarze kar za przestępstwa kradzieży szczególnie zuchwałej i kradzieży z włamaniem mienia społecznego znacznej wartości powinny sądy kierować się ponadto wskazaniami zawartymi w wytycznych wymiaru sprawiedliwości i praktyki sądowej z dnia 26 września 1975 r. w zakresie prawidłowego orzekania kar za przestępstwa zagarnięcia mienia społecznego znacznej wartości - VI KZP 14/75 (OSNKW 1975, z. 10-11, poz. 134), a przy wymiarze kary grzywny za te przestępstwa - wskazaniami zawartymi w pkt 1-7 wytycznych wymiaru sprawiedliwości i praktyki sądowej z dnia 28 kwietnia 1978 r. co do orzekania kary grzywny - VII KZP 15/76 (OSNKW 1978, z. 4 -5, poz. 41).

OSNKW 1980 r., Nr 8, poz. 65