Pojęcie "włamanie" w rozumieniu art 279 k.k.

Wątpliwość budzą zaś próby rozszerzenia zakresu pojęcia terminu „włamanie”, których wyrazem może być pogląd, że „Istota włamania sprowadza się nie tyle do fizycznego uszkodzenia lub zniszczenia bariery chroniącej dostęp do rzeczy, lecz polega na zachowaniu, którego podstawową cechą jest nieposzanowanie woli dysponenta rzeczy zabezpieczenia jej przed innymi osobami. Przy czym istotą zabezpieczenia nie jest uczynienie całkowicie niemożliwym dostępu osobom nieuprawnionym do zabezpieczonego przedmiotu w taki sposób, iż dostęp ten jest możliwy jedynie dzięki zastosowaniu siły fizycznej lub specjalnych środków technicznych, lecz stworzenie zewnętrznej bariery jednoznacznie sygnalizującej, że celem jej zainstalowania było wykluczenie dostępu do tych przedmiotów przez osoby nieuprawnione”.

Jeżeli istota włamania ma się sprowadzać do nieposzanowania woli dysponenta rzeczy przez stworzenie zewnętrznej bariery sygnalizującej, że celem jej zainstalowania było wykluczenie dostępu do tych przedmiotów przez osoby nieuprawnione, to pod tym pojęciem będzie można rozumieć każdą wirtualną przeszkodę uczynioną z wolą zabezpieczenia rzeczy, np. otoczenie otwartego na oścież domu sznurkiem bądź liną z napisem „wstęp wzbroniony”, a nawet wyobrażenie w myśli właściciela rzeczy granicy, której nie wolno przekroczyć i zaznaczenie tej granicy znakiem „dalej nie wolno wchodzić”. W takim wypadku, sprawca wchodząc do otwartego na oścież domu i kradnąc z niego jakieś rzeczy przekroczy „zaporę” ze sznurka i naruszy wolę właściciela zabezpieczenia domu przed niepowołanymi osobami.

Otwartą pozostaje jednak kwestia czy sprawca zaboru rzeczy włamał się do tego domu, a zatem, czy pokonał jakąkolwiek przeszkodę materialną. Zagadnienie to jest o tyle ważne, gdyż wyznacza granice dozwolonego zachowania, których przekroczenie rodzi odpowiedzialność prawną, w tym, odpowiedzialność karną. W polu widzenia należy bowiem mieć, że przepisy prawa karnego jako dziedziny prawa ograniczającej wolność zachowania jednostki, muszą być interpretowane rygorystycznie, w sposób zawężający, stosownie do paremii criminalia sunt restringenda (przepisy karne należy interpretować ściśle), gdyż prawo karne należy traktować jako ultima ratio polityki społecznej i odwoływać się do niego należy jedynie w wypadku niezbędnej konieczności. Poszerzanie pola znaczeniowego terminu „włamanie” godzi zaś w fundamentalną zasadę państwa prawnego w postaci pewnego prawa, tj. lex scripta.

Wyrok SA Wrocławiu z dnia 22 marca 2023 r., II AKa 180/22

Standard: 77879 (pełna treść orzeczenia)