Wyrok z dnia 2012-08-09 sygn. II SA/Łd 434/12
Numer BOS: 1322027
Data orzeczenia: 2012-08-09
Rodzaj organu orzekającego: Wojewódzki Sąd Administracyjny
Sędziowie: Grzegorz Szkudlarek (sprawozdawca, przewodniczący)
Najważniejsze fragmenty orzeczenia w Standardach:
- Wybór domu pomocy społecznej do którego ma być kierowana osoba
- Zgoda osoby lub jej przedstawiciela ustawowego na umieszczenie w domu pomocy społecznej
- Właściwość w zakresie decyzji o skierowaniu, odpłatności i umieszczeniu w domu pomocy społecznej (art. 54 i art. 59 u.s.p)
- Skierowanie do domu pomocy społecznej prowadzonego przez podmioty niepubliczne
Zobacz także: Postanowienie
Sentencja
Dnia 9 sierpnia 2012 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział II w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Arkadiusz Blewązka Sędziowie Sędzia NSA Grzegorz Szkudlarek (spr.) Sędzia WSA Jolanta Rosińska Protokolant asystent sędziego Nina Krzemieniewska - Oleszek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 31 lipca 2012 roku przy udziale --- sprawy ze skargi Ł. J. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie wygaśnięcia decyzji o skierowaniu do domu pomocy społecznej oddala skargę.
Uzasadnienie
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ł. decyzją z dnia [...] roku, Nr [...], po rozpoznaniu odwołania Ł. J., utrzymało w mocy decyzję Prezydenta Miasta Ł. z dnia [...] roku, Nr [...].
Jak wynika z dokumentów załączonych do akt administracyjnych, organ I instancji decyzją z dnia [...] roku, Nr [...] orzekł o skierowaniu Ł. J. do Domu Pomocy Społecznej przy ul. K. [...] m. [...] w Ł., prowadzonego przez "A".
Organ I instancji mocą decyzji z dnia [...] roku stwierdził wygaśnięcie, z dniem 1 października 2010 roku, własnej decyzji z dnia [...] roku o skierowaniu Ł. J. do Domu Pomocy Społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej intelektualnie przy ul. K. [...] m. [...] w Ł. Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia organ wskazał przepis art. 162 § 1 pkt 1 i § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego w związku z art. 152 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (t. j. Dz. U. z 2009 roku Nr 175, poz. 1362 ze zm.). W uzasadnieniu organ wyjaśnił, iż powiadomił stronę o wszczęciu postępowania oraz pouczył o możliwości wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań w terminie umożliwiającym skorzystanie z tego prawa. Wyjaśniono także, iż podmiot prowadzący dom pomocy społecznej – "A" realizował zadania z zakresu pomocy społecznej na podstawie umowy z dnia 20 stycznia 2009 roku z miastem, jednak oświadczeniem z dnia 23 sierpnia 2010 roku, miasto rozwiązało przedmiotową umowę ze skutkiem na dzień 30 września 2010 roku, wskazując na jej nienależyte wykonywanie przez stronę. W związku z tym, "A", na podstawie zezwolenia warunkowego Wojewody [...], prowadzi prywatny, a więc nieprowadzony na zlecenie miasta dom pomocy społecznej. Organ I instancji przywołał również art. 162 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania administracyjnego wskazując, że przesłanką wygaśnięcia decyzji jest jej bezprzedmiotowość, która wynika z ustania prawnego bytu elementu stosunku materialno – prawnego, nawiązanego na podstawie decyzji administracyjnej, wskutek zmiany stanu faktycznego uniemożliwiającego wykonanie decyzji. Bezprzedmiotowość oznacza także nierealność z punktu widzenia osiągnięcia celu wówczas, gdy przestaje istnieć podmiot (lub utracił kwalifikacje), którego to rozstrzygnięcie dotyczyło. W ocenie organu I instancji, przesłankę bezprzedmiotowości wyczerpywał fakt rozwiązania przez miasto umowy łączącej je z podmiotem prowadzącym dom, a biorąc pod uwagę, że decyzja stwierdzająca wygaśnięcie decyzji administracyjnej jako bezprzedmiotowej wywołuje skutki ex tunc, tj. od dnia, w którym powstały przesłanki wygaśnięcia, ustalono, że dniem takim jest dzień 1 października 2010 roku. W dalszej kolejności, organ I instancji przywołał art. 65 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, dotyczący możliwości kierowania osób tego wymagających do domów pomocy społecznej nieprowadzonych na zlecenie, m.in. prezydenta miasta lub starosty, o ile brak jest miejsc w domach pomocy społecznej o zasięgu gminnym i powiatowym.
W odwołaniu od powyższej decyzji Ł. J. wskazał na naruszenie art. 162 § 1 pkt 1 i § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego, poprzez błędną wykładnię skutkującą wygaszeniem decyzji o skierowaniu do domu pomocy społecznej wobec niezaistnienia przesłanek wygaszenia. Zdaniem strony, w sprawie doszło także do naruszenia art. 107 § 1 w zw. z art. 7 Kodeksu postępowania administracyjnego poprzez zaniechanie uzasadnienia prawnego i faktycznego w zakresie jednej z przesłanek stwierdzenia wygaszenia decyzji administracyjnej, tj. interesu społecznego lub interesu strony. W ocenie strony, organ I instancji błędnie ustalił zarówno podstawy, jak i datę powstania bezprzedmiotowości, pomijając jednocześnie ustalenie, czy wygaszenie decyzji wynikać miało z nakazu przepisu prawa, czy też ze względu na interes społeczny lub interes strony. Błędnie też zinterpretowano samą istotę bezprzedmiotowości decyzji, identyfikując jej powstanie z rozwiązaniem umowy jaka łączyła podmiot prowadzący dom z miastem. Podstawą bowiem skierowania odwołującego się do domu pomocy społecznej nie była umowa, lecz przepisy ustawy o pomocy społecznej oraz wydane do niej przepisy wykonawcze. Organ I instancji przeniósł odwołującego się do innej placówki, która to jednak nie jest właściwa ze względu na jej odmienne przeznaczenie. Ponadto, do takiego przeniesienia konieczna byłaby zgoda zainteresowanego, a tej organ nie uzyskał. Zdaniem strony, ustawa o pomocy społecznej nie przewiduje uznaniowego decydowania przez gminę o pozbawieniu prawa do pobytu w domu pomocy społecznej skierowanej do niego osoby, konkludując, iż fakt prowadzenia placówki bez zlecenia gminy nie wyłącza możliwości pobytu w niej skarżącego oraz finansowania kosztów jego utrzymania przez gminę. W opinii odwołującego się, decyzja I instancji pomija wnioski dotyczące źródła bezprzedmiotowości wygaszanej nią decyzji, nie wskazując, czy miałoby to wynikać z nakazu prawa, czy też ochrony interesu społecznego lub interesu strony. Zdaniem strony, organ I instancji swoim działaniem narusza interes społeczny, bowiem nie wywiązuje się z obowiązków nałożonych nań ustawowo oraz przyjętych mocą własnej decyzji, a zaprzestanie ponoszenia opłat za pobyt strony w domu pomocy społecznej stoi w kolizji z interesem społecznym. W konkluzji odwołania wniesiono o uchylenie kwestionowanej decyzji i orzeczenie, iż decyzja o skierowaniu do domu pomocy społecznej wygasła z dniem 1 września 2011 roku w związku ze złożonym przez stronę oświadczeniem o rezygnacji z pobytu w domu pomocy społecznej.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze, po rozpoznaniu odwołania, utrzymało w mocy rozstrzygnięcie organu I instancji wskazując, że rozstrzygnięcie to jest prawidłowe, a wadami obarczone jest jedynie jego uzasadnienie. Organ przystępując do odniesienia się do zarzutów odwołującego się nie zgodził się z twierdzeniem, iż rozwiązanie umowy między miastem, a podmiotem prowadzącym dom pomocy społecznej nie wywołało bezprzedmiotowości decyzji o skierowaniu do domu pomocy społecznej. Wszelkie zmiany wspomnianej umowy, w tym również jej rozwiązanie oświadczeniem woli jednej ze stron, powodują zmianę w obrębie stanu prawnego, mogącą skutkować powstaniem bezprzedmiotowości stosunku prawnego, dla którego umowa taka miała istotne znaczenie. W tej sytuacji rozwiązanie przez miasto umowy zlecającej zadanie prowadzenia domu pomocy społecznej wskutek stwierdzonych nieprawidłowości bezsprzecznie, w ocenie organu odwoławczego, stanowi istotną zmianę stanu prawnego. Tą drogą bowiem, placówka przestała, z upływem okresu wypowiedzenia, tj. od dnia 1 października 2010 roku, realizować zadanie immanentnie związane z treścią decyzji, której wygaśnięcie stwierdzono zaskarżonym rozstrzygnięciem.
Gmina realizując swój obowiązek w zakresie zagwarantowania osobie tego wymagającej miejsca w domu pomocy społecznej, czyni to zgodnie z art. 59 ust. 1 i 4 ustawy o pomocy społecznej. Powołane przepisy stanowią o skierowaniu danej osoby, m.in. do domu pomocy społecznej prowadzonego przez podmiot działający na zlecenie organu jednostki samorządu terytorialnego. Poza skierowaniem, decyzja taka ustala opłatę za pobyt w takiej placówce. Nie może więc podlegać dyskusji, iż dla wykonywania decyzji o skierowaniu do domu pomocy społecznej działającego na zlecenie niezbędna jest istniejąca w obrocie prawym podstawa takiego zlecenia, czyli stosowna umowa. W tej sytuacji rozwiązanie przez miasto umowy ze skutkiem na dzień 30 września 2010 roku spowodowało utratę, od dnia 1 października 2010 roku, podstawy dla działania na zlecenie gminy przez dom pomocy społecznej. Okoliczność tę należy więc uznać za równoznaczną z brakiem warunków do wykonywania decyzji, mocą której skierowano odwołującego się do tej placówki, wyczerpującą znamiona jej bezprzedmiotowości. Tym samym organ odwoławczy nie podzielił także argumentu odwołania, iż brak umowy między miastem, a podmiotem prowadzącym dom pomocy społecznej nie wyłącza możliwości pobytu odwołującego się i finansowania przez gminę kosztów jego utrzymania. Kwestia umieszczenia odwołującego się w innej placówce, w ocenie Samorządowego Kolegium Odwoławczego, wykracza poza ramy niniejszego postępowania.
W konkluzji organ wyjaśnił, że nie ma wątpliwości, co do faktu, że prawidłową datą stwierdzenia wygaśnięcia decyzji kierującej stronę do domu pomocy społecznej jest dzień 1 października 2010 roku. Kolegium podziela zatem stanowisko organu I instancji, iż w obliczu tego faktu, późniejsza rezygnacja strony z pobytu we wspomnianej placówce pozostaje bez wpływu na datę stwierdzenia wygaśnięcia decyzji określoną w zaskarżonym rozstrzygnięciu.
W ocenie organu, kwestie interesu społecznego oraz ochrony interesu strony uzasadniające orzeczenie wygaśnięcia decyzji o skierowaniu do domu pomocy społecznej nie zostały w pełni i wystarczająco jasno wyartykułowane w uzasadnieniu rozstrzygnięcia I instancji, jednak wbrew twierdzeniom strony można je odnaleźć, choćby we fragmentach odnoszących się do braku akceptacji dla zawarcia nowej umowy w związku z wcześniej stwierdzonymi nieprawidłowości. Dostrzegając jednak niedostatki, jakie w powyższym zakresie odnoszą się do rozstrzygnięcia organu I instancji, Kolegium postanowiło usunąć je we własnym zakresie, szerzej eksponując argumentację niezbędną dla przejrzystości i kompletności rozstrzygnięcia.
W skardze Ł. J. wniósł o uchylenie decyzji II, jak i I instancji oraz zasądzenie od organu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych. Zaskarżonej decyzji strona zarzuciła naruszenie prawa procesowego, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy w rozumieniu:
a) art. 162 § 1 pkt 1 i § 3 w zw. z art. 16 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego w związku z art. 100 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej polegające na wygaszeniu decyzji o skierowaniu skarżącego do domu pomocy społecznej, w sytuacji gdy na dzień wygaszenia, nie została spełniona żadna z przesłanek warunkujących zastosowanie art. 162 Kodeksu postępowania administracyjnego, a wygaszenie wskazanej decyzji naruszało zasadę trwałości decyzji administracyjnej, interes społeczny oraz interes strony, czyli skarżącego;
b) art. 6 § 1 w zw. z art. 107 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego poprzez sprzeczne z zasadą praworządności przyjęcie, iż podstawą prawną wygaszanej decyzji oprócz przepisów prawa materialnego wprost w niej wskazanych, były również postanowienia umowy cywilno – prawnej zawartej przez miasto z podmiotem prowadzącym dom pomocy społecznej, do którego skierowano skarżącego oraz przepisy innych przepisów prawa materialnego, nie wskazanych w decyzji;
c) art. 7, art. 8, art. 9, art. 77 § 1, art. 107 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego poprzez niewyjaśnienie należyte stanu faktycznego sprawy oraz niedostateczne uzasadnienie zaskarżonej decyzji.
W uzasadnieniu podniesiono, że naruszeniem zasady praworządności jest uznanie, że postanowienia umowy cywilno – prawnej, której stroną nie był skarżący, mogą wpływać na jego prawa ukształtowane decyzją administracyjną. Wypowiedzenie umowy na prowadzenie domu nie oznacza niemożliwości dalszej realizacji decyzji o skierowaniu skarżącego do domu pomocy społecznej, skoro placówka istnieje, jest obiektem odpowiedniego typu dla schorzenia skarżącego, a przede wszystkim on chciał w nim przebywać. Przepisy ustawy o pomocy społecznej nie przewidują sytuacji dowolnego, uznaniowego decydowania przez gminę o pozbawieniu osoby skierowanej do domu pomocy społecznej, prawa do pobytu w takim domu. Samorządowe Kolegium Odwoławcze nie odniosło się do zarzutów odwołania stanowiących o naruszeniu interesu społecznego, czy interesu strony, które warunkować miały wygaszenie decyzji. W konkluzji skargi jej autor wskazał, iż skarżący jest osobą upośledzoną umysłowo, potrzebującą pomocy w funkcjonowaniu. Z uwagi jednak na znaczną poprawę stanu jego zdrowia oraz szeroko rozwiniętą samodzielność i zaradność skarżący został objęty, z dniem 1 września 2011 roku, programem mieszkań chronionych prowadzonym przez "A". Dlatego w dniu 31 sierpnia 2011 roku złożył oświadczenie o rezygnacji z usług domu pomocy społecznej. Przed datą złożenia oświadczenia nie istniały żadne podstawy do pozbawienia skarżącego prawa pobytu w domu pomocy społecznej.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie podtrzymując zarzuty zaprezentowane w uzasadnieniu kwestionowanego rozstrzygnięcia.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.
Stosownie do postanowień art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2012 roku poz. 270), Sądy administracyjne sprawują w zakresie swojej właściwości kontrolę działalności administracji publicznej. Oznacza to, iż Sąd bada zgodność z prawem (legalność) zaskarżonego aktu pod kątem jego zgodności z prawem materialnym określającym prawa i obowiązki stron oraz prawem procesowym regulującym postępowanie przed organami administracji publicznej.
Sąd uwzględniając skargę na decyzję uchyla decyzję w całości albo w części, jeżeli stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego, bądź inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy (art. 145 § 1 pkt 1 lit. "a" – "c" Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi).
Stosownie do uregulowania art. 151 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, w razie nieuwzględnienia skargi, sąd skargę oddala.
Tytułem wstępu wskazać należy, iż dom pomocy społecznej, w którym przebywał skarżący funkcjonował na podstawie umowy o charakterze cywilno – prawnym między miastem, a podmiotem prywatnym. Umowa ta została rozwiązana. W konsekwencji tego organ I instancji stwierdził wygaśnięcie własnej wcześniejszej decyzji o skierowaniu skarżącego do tego domu. Po rozpoznaniu odwołania, Samorządowe Kolegium Odwoławcze zgadzając się z treścią rozstrzygnięcia organu I instancji, ale kwestionując jego uzasadnienie, utrzymało w mocy decyzję I instancji. Podkreślić należy, iż w toku postępowania skarżący złożył oświadczenie o rezygnacji z pobytu w domu pomocy społecznej. Oświadczenie to zainteresowany podtrzymał w trakcie rozprawy przed sądem administracyjnym. Skarżący jest osobą upośledzoną umysłowo, ale w ostatnim czasie stan jego zdrowia uległ znacznej poprawie, jest osobą samodzielną i zaradną. Co więcej, z oświadczenia skarżącego wynika, że został on objęty programem mieszkań chronionych prowadzonym przez podmiot, który dotychczas prowadził dom pomocy społecznej, w którym przebywał skarżący.
W tym miejscu zwrócić uwagę należy, iż skarżący jest osobą upośledzoną umysłowo, ale nie jest ubezwłasnowolniony. Ma zatem pełną zdolność do czynności prawnych, która umożliwia mu dokonywanie we własnym imieniu czynności prawnych (zdolność do działania z zamiarem wywołania określonych skutków prawnych, mianowicie ustanowienia, zmiany lub zniesienia stosunku prawnego). Skarżący przebywał w domu pomocy społecznej na podstawie własnej zgody. Tym samym, do umieszczenia skarżącego w domu nie było konieczne uzyskanie odpowiedniego orzeczenia sądu.
Uwzględniając okoliczność cofnięcia przez skarżącego zgody na pobyt w domu, a także to, iż ma on pełną zdolność do czynności prawnych, jest osobą pełnoletnią, nieubezwłasnowolnioną, a stan jego zdrowia uległ poprawie, Sąd uznał, że dostrzeżone uchybienia przy rozpoznawaniu sprawy przez organy administracji nie mają wpływu na rozstrzygnięcie i jako takie nie stanowią podstawy do wyeliminowania z obrotu prawnego kontestowanych.
Przestępując do omówienia wspomnianych uchybień wskazać wypada, iż formalno – prawną podstawę rozstrzygnięcia w sprawie stanowił przepis art. 162 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania administracyjnego. Przepis ten stanowi, iż organ administracji publicznej, który wydał decyzję w I instancji, stwierdza jej wygaśnięcie, jeżeli decyzja stała się bezprzedmiotowa, a stwierdzenie wygaśnięcia takiej decyzji nakazuje przepis prawa albo gdy leży to w interesie społecznym lub w interesie strony. Dla stwierdzenia wygaśnięcia decyzji należy zatem w sposób niewątpliwy przesądzić, że decyzja podlegająca wygaszeniu stała się bezprzedmiotowa. Jednocześnie wygaśnięcie decyzji z powodu jej bezprzedmiotowości albo nakazuje przepis prawa, albo należy wykazać, że leży to w interesie społecznym bądź w interesie strony. Samo stwierdzenie bezprzedmiotowości decyzji nie jest przesłanką wystarczającą do zastosowania cytowanej normy prawnej. Co istotne, nie jest dopuszczalna wykładnia rozszerzająca art. 162 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania administracyjnego, gdyż przepis ten stanowi odstępstwo od ogólnej, wyrażonej w art. 16 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego, zasady trwałości ostatecznych decyzji administracyjnych.
Stosownie do regulacji zawartej w art. 54 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku ustawy o pomocy społecznej (t. j. Dz. U. z 2009 roku Nr 175, poz. 1362 ze zm.), osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych, przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej.
Na podstawie ust. 2 art. 54 ustawy o pomocy społecznej osobę taką kieruje się do domu pomocy społecznej odpowiedniego typu, zlokalizowanego jak najbliżej miejsca jej zamieszkania, z zastrzeżeniem ust. 2a, chyba że okoliczności sprawy wskazują inaczej, po uzyskaniu zgody tej osoby lub jej przedstawiciela ustawowego na umieszczenie w domu pomocy społecznej. W przypadku braku zgody osoby chorej psychicznie lub upośledzonej umysłowo albo jej przedstawiciela ustawowego na pobyt w domu pomocy społecznej, przy występowaniu ustawowo określonych przesłanek, o takim pobycie orzeka sąd opiekuńczy. Skarżący został skierowany do domu pomocy społecznej na mocy własnego oświadczenia.
Decyzja w trybie art. 54 ustawy o pomocy społecznej zawiera w istocie trzy elementy: skierowanie, rozstrzygnięcie o umieszczeniu i o kosztach pobytu. Zmiana okoliczności faktycznych związanych z tymi elementami uprawnia do zmiany decyzji w trybie art. 106 ustawy o pomocy społecznej. Przy czym należy pamiętać, że skierowanie do domu pomocy społecznej oznacza, że podopieczny spełnia przesłanki do skorzystania z tej formy pomocy, określone w art. 54 ustawy o pomocy społecznej. Tak więc kwestie związane z umieszczeniem w określonym ośrodku i ustaleniem zasad odpłatności i ewentualne zmiany w tym zakresie co do zasady nie mają wpływu na byt rozstrzygnięcia o skierowaniu do domu pomocy społecznej.
Trafnie zarzucono w treści skargi, że ustawa o pomocy społecznej nie przewiduje wygaśnięcia decyzji o skierowaniu do domu pomocy społecznej. Nie budzi wątpliwości, że brak było podstaw do zastosowania tej podstawy prawnej decyzji. Ponadto argumentacja organu w zakresie pozostałych przesłanek określonych w powołanym przepisie: uzasadnionego interesu społecznego bądź interesu samej skarżącej, jest lakoniczna i nie poddaje się weryfikacji.
Nadto ustalenie organu, że decyzja o skierowaniu skarżącego do domu pomocy społecznej stała się bezprzedmiotowa z dniem 1 października 2010 roku budzi wątpliwości. Organ nie uwzględnił w swych rozważaniach, że okoliczności wykazywane jako przesłanka rozstrzygnięcia nie dotyczyły samych przesłanek przesądzających o uprawnieniu do skorzystania z tej formy pomocy.
Bezprzedmiotowość decyzji wynika z ustania prawnego bytu elementu stosunku materialno – prawnego, nawiązanego na podstawie tejże decyzji stosunku prawnego na skutek np. rezygnacji z uprawnień przez stronę czy zmiany stanu faktycznego bądź prawnego.
W stanie faktyczny sprawy wystarczającą przesłanką do stwierdzenia bezprzedmiotowości decyzji stanowiło oświadczenie skarżącego o rezygnacji z pobytu w domu pomocy społecznej. Oświadczenie to, z opisanych na wstępie rozważań powodów, jest w pełni wiążące dla organów. W szczególności, w realiach niniejszej sprawy Sąd uznał, że nie jest konieczne uzyskanie orzeczenia sądu o odpowiedniej treści.
Jak wynika z uzasadnienia zaskarżonego rozstrzygnięcia o bezprzedmiotowości decyzji o skierowaniu do domu pomocy społecznej przesądza też fakt rozwiązania umowy cywilnoprawnej z podmiotem prowadzącym ośrodek, do którego został skierowany skarżący. Trafnie podnoszono w skardze, argumentacja ta jest wadliwa. Byt umowy cywilnoprawnej nie może mieć bowiem przesądzającego znaczenia dla losów decyzji o skierowaniu do domu pomocy społecznej. Podstawę stosunku prawnego, przesadzającego o skierowaniu do domu stanowi decyzja administracyjna wydana na podstawie przepisów ustawy o pomocy społecznej i Kodeksu postępowania administracyjnego, a nie umowa zawarta przez organ z innym podmiotem. Rozwiązanie umowy cywilnoprawnej nie oznacza zatem, że odpadła podstawa prawna spornej decyzji. Przepis art. 65 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej przewiduje możliwość skierowania do domu pomocy społecznej, prowadzonego przez podmioty niepubliczne, co wiąże się z wydaniem decyzji o charakterze uznaniowym. Rozstrzygnięcie w tym zakresie musi więc nastąpić w formie decyzji administracyjnej, i dopiero ta decyzja będzie stanowiła podstawę do zawarcia umowy z omawianą placówką (por. np. wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 22 grudnia 2010 roku, II SA/Bd 1321/10). Oznacza to, że nie umowa jest przesłanką wydania decyzji o skierowaniu do niepublicznego domu pomocy społecznej, a decyzja o skierowaniu stanowi podstawę do zawarcia umowy z jednostką niepubliczną. Należy też podkreślić, że organy poza ogólnikowym odwołaniem się do stwierdzonych nieprawidłowości nie dokonały w tym zakresie żadnych ustaleń. Wobec tego nietrafne są również argumenty o niemożności zawarcia z tą jednostką umowy w trybie art. 65 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej.
Nie stanowią o bezprzedmiotowości decyzji o skierowaniu do domu pomocy społecznej powoływane przez organ okoliczności związane z cofnięciem zezwolenia na prowadzenie takiego obiektu. Organ wszak ustalił, że decyzja o cofnięciu zezwolenia na prowadzenie tej jednostki została wyeliminowana z obrotu prawnego wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 8 lipca 2011 roku, a wcześniej Minister Pracy i Polityki Socjalnej wstrzymał jej wykonanie. Organ nie ustalił przy tym statusu tego ośrodka i zasad jego działania w dacie wydawania zaskarżonej decyzji, co czyni przedwczesnymi rozważania o niemożności skierowania tam w skarżącego z powołaniem się na niespełnienie wymaganych standardów. W tej sytuacji Sąd ocenił, że organ nie wykazał żadnej z przesłanek określonych w art. 162 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania administracyjnego.
Przede wszystkim jednak zauważyć wypada, że ustawa o pomocy społecznej w takich sytuacjach nie przewiduje rozstrzygania w trybie art. 162 Kodeksu postępowania administracyjnego. Organ winien był rozważyć ewentualnie zastosowanie trybu przewidzianego w art. 155 czy 163 Kodeksu postępowania administracyjnego i art. 106 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej.
Konkludując rozważania, Sąd uznał działanie organów administracji w sprawie za zgodne z regulacją prawa materialnego. Skład orzekający nie dopatrzył się naruszenia przepisów procedury w stopniu mającym istotny wpływ na wynik sprawy. Wobec czego, na podstawie art. 151 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł o oddaleniu skargi.
KO
Treść orzeczenia pochodzi z Centralnej Bazy Orzeczeń Sądów Administracyjnych (nsa.gov.pl).