Art. 1281. Wyraźnie wyodrębnione oświadczeń, twierdzeń i wniosków
Kodeks postępowania cywilnego
Pismo wnoszone przez stronę zastępowaną przez adwokata, radcę prawnego, rzecznika patentowego lub Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej powinno zawierać wyraźnie wyodrębnione oświadczenia, twierdzenia oraz wnioski, w tym wnioski dowodowe. Jeżeli pismo zawiera uzasadnienie, wnioski dowodowe, zgłoszone tylko w tym uzasadnieniu, nie wywołują skutków, jakie ustawa wiąże ze zgłoszeniem ich przez stronę.
- Jacek Ignaczewski: Charakter prawny art. 128[1] zd. 1 k.p.c. jako wymóg formalny; relacja do art. 130[1a] k.p.c.
- Jacek Ignaczewski: Zakres pojęcia „uzasadnienie” w art. 128[1] zd. 2 k.p.c.;
- Jacek Ignaczewski: Relacja między art. 128[1] k.p.c. a art. 243[2] k.p.c. (dowód z dokumentów)
- Jacek Ignaczewski: Zgodność art. 128[1] k.p.c. z Konstytucją RP (art. 45 i 78)
- Jacek Ignaczewski: Skutki prekluzji dowodowej
Komentarz redakcyjny
opracowano przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI)
I. Część ogólna
Art. 128[1] k.p.c. wprowadzony nowelizacją z 9 marca 2023 r. ustanawia szczególne wymogi redakcyjne pism procesowych składanych przez zawodowych pełnomocników (adwokatów, radców prawnych, rzeczników patentowych, Prokuratorię Generalną RP). Przepis ten nakazuje wyraźne wyodrębnienie oświadczeń, twierdzeń oraz wniosków – w tym wniosków dowodowych – w ramach pisma. Jeśli natomiast pismo zawiera uzasadnienie, a wnioski dowodowe zostały zgłoszone wyłącznie w tej części, nie wywołują skutków procesowych.
Celem regulacji jest zmobilizowanie pełnomocników do konstruowania pism przejrzystych i uporządkowanych, a przez to zapobiegnięcie sytuacjom, w których sąd nie dostrzeże kluczowych wniosków wskutek ich ukrycia w obszernej argumentacji. Ustawodawca zamierzał w ten sposób skrócić czas lektury pism przez sąd oraz ułatwić orientację w stanowisku strony.
II. Rozbieżności interpretacyjne
-
Charakter prawny obowiązku z art. 128[1] zd. 1 k.p.c.
Problemem jest ocena, czy wyodrębnienie oświadczeń, twierdzeń i wniosków to wymóg formalny pisma, którego naruszenie powinno skutkować jego zwrotem.
Zgodnie z dominującym poglądem, obowiązek ten nie ma charakteru formalnego. Przepis wyraża jedynie standard redakcyjny kierowany do profesjonalistów. Nieprzestrzeganie go nie uniemożliwia nadania sprawie dalszego biegu i nie podlega rygorom art. 130[1a] k.p.c. Pogląd odmienny, choć obecny w doktrynie, postuluje traktowanie naruszenia jako braku formalnego, co prowadziłoby do zwrotu pisma.
-
Zakres zastosowania art. 128[1] – krąg adresatów
Pojawia się wątpliwość, czy obowiązek stosuje się również do pism składanych osobiście przez stronę, która jest reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika.
Większość autorów przyjmuje, że przepis dotyczy wyłącznie sytuacji, gdy pismo jest rzeczywiście wniesione przez pełnomocnika. Odrzuca się tezę, że sam fakt posiadania pełnomocnika przez stronę nakłada obowiązki wynikające z art. 128[1]; również na jej osobiste pisma.
-
Rozumienie pojęcia „uzasadnienie” w art. 128[1] zd. 2 k.p.c.
Problemem praktycznym jest ustalenie, co należy rozumieć przez „uzasadnienie” w świetle drugiego zdania przepisu – czy chodzi o część formalnie zatytułowaną, czy o każdą część pisma zawierającą