Art. 205¹. Zarządzenie doręczenia pozwu; odpowiedź na pozew

Kodeks postępowania cywilnego

§ 1. Przewodniczący zarządza doręczenie pozwu pozwanemu i wzywa go do złożenia odpowiedzi na pozew w wyznaczonym terminie nie krótszym niż dwa tygodnie. O zarządzeniu doręczenia pozwu zawiadamia się powoda.

§ 2. Przewodniczący zarządza zwrot odpowiedzi na pozew złożonej z uchybieniem terminu.

Komentarze orzeczniczeKomentarz redakcyjny Analizy

Jacek Ignaczewski: Praktyczne problemy wynikające z prymatu sprawności nad sprawiedliwością na tle art. 205[1] k.p.c.
Jacek Ignaczewski: Odpowiedź na wniosek w postępowaniu nieprocesowym a art. 205[1] k.p.c.

Jacek Ignaczewskisędzia Sądu Rejonowego w Olsztynie, twórca StandardówPrawa.pl., autor wielu publikacji z zakresu prawa rodzinnego i cywilnego.: Praktyczne problemy wynikające z prymatu sprawności nad sprawiedliwością na tle art. 205[1] k.p.c.

opracowano przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI)

I. Wprowadzenie

Zwrot odpowiedzi na pozew z powodu uchybienia terminowi, uregulowany w art. 205[1] § 2 k.p.c., został skonstruowany jako sankcja o charakterze bezwzględnym i automatycznym. Przepis ten, choć ma na celu dyscyplinowanie stron i przeciwdziałanie przewlekłości, generuje szereg problemów natury procesowej, konstytucyjnej i funkcjonalnej. W szczególności budzi wątpliwości:

czy treść zwróconej odpowiedzi może mieć jakiekolwiek znaczenie procesowe,
czy możliwe jest „uratowanie” jej skutków przez inne czynności pozwanego,
jakie są relacje między zwrotem a domniemaniem z art. 230 k.p.c.,
czy dopuszczalne jest ponowne złożenie odpowiedzi po przywróceniu terminu,
czy całość konstrukcji jest zgodna z prawem do rzetelnego procesu i obrony.

II. Skutki zwrotu odpowiedzi na pozew – relacja z innymi przepisami

1. Zwrot a art. 130 § 2 k.p.c.

Zgodnie z art. 130 § 2 zd. 2 k.p.c., pismo zwrócone nie wywołuje skutków, jakie ustawa wiąże z jego wniesieniem, chyba że:

strona skutecznie wniesie je ponownie po usunięciu braków formalnych, lub
zostanie przywrócony termin.

Art. 205[1] § 2 k.p.c. nie zawiera takiego zastrzeżenia. Skutek zwrotu odpowiedzi jest zatem – formalnie – bezwzględny, co oznacza:

brak możliwości oceny jej treści,
niemożność wykorzystania jej w dalszym toku postępowania (np. jako dowodu inicjatywy procesowej pozwanego).

Jest to bardziej restrykcyjna konstrukcja niż ta z art. 130 § 2 k.p.c., mimo że odpowiedź na pozew jest pismem przygotowawczym istotnym z punktu widzenia obrony.

2. Zwrot a art. 230 k.p.c.

Nieprecyzyjne są skutki zwrotu odpowiedzi na pozew w kontekście domniemania prawdziwości twierdzeń zawartych w pozwie (art. 230 w zw. z art. 229 k.p.c.). Pojawia się pytanie:

czy niezłożenie odpowiedzi w terminie można zrównywać z „milczeniem” pozwanego,
czy samo wniesienie, choć spóźnione, odpowiedzi (z istotnymi zarzutami) wyłącza zastosowanie domniemania z art. 230, skoro pozwany wyraził wolę zajęcia stanowiska?

W doktrynie przeważa

Art. 2051. Zarządzenie doręczenia pozwu; odpowiedź na pozew