Art. 455. Poprawienie błędnej kwalifikacji
Kodeks postępowania karnego
Nie zmieniając ustaleń faktycznych, sąd odwoławczy poprawia błędną kwalifikację prawną niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów. Poprawienie kwalifikacji prawnej na niekorzyść oskarżonego może nastąpić tylko wtedy, gdy wniesiono środek odwoławczy na jego niekorzyść.
- Poprawienie błędnej kwalifikacji prawnej czynu w postępowaniu apelacyjnym
- Zmiana kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu a zmiana właściwości sądu
- Zmiana kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu a zmiana wyroku w zakresie kary
- Poprawienie błędnej kwalifikację przez sąd odwoławczy poprzez uzupełnienie podstaw prawnych skazania o przepis art. 11 § 2 k.k. (art. 455 k.p.k.)
- Poprawienie przez SN błędnej kwalifikacji prawnej czynu
Komentarz redakcyjny
Sąd odwoławczy rozpoznaje sprawę poza granicami środka odwoławczego z powodu wadliwej kwalifikacji prawnej czynu. Przepis ma zastosowanie, gdy w apelacji nie postawiono zarzutu obrazy prawa materialnego dotyczącego błędnej kwalifikacji prawnej czynu (art. 438 pkt 1 k.p.k.), a zaskarżony wyrok obarczony jest takim uchybieniem. Pomimo braku zarzutu apelacyjnego sąd odwoławczy, z urzędu musi poprawić błędną kwalifikację prawną czynu. Poprawienie kwalifikacji przez sąd odwoławczy następuje w formie zmiany wyroku (art. 437 § 2 k.p.k.).
W wypadku apelacji wniesionej na korzyść, jak też na niekorzyść oskarżonego art. 455 k.p.k. ma zastosowanie, gdy wyrok został zaskarżony w całości oraz w części.
Gdy w apelacji nie ma zarzutu dotyczącego kwalifikacji prawnej czynu, ale postawiono inne zarzuty, to na podstawie art. 455 k.p.k. sąd odwoławczy powinien wyjść poza granice zarzutów. Gdy wyrok został zaskarżony w całości, ale nie zostały wskazane zarzuty, poprawienie błędnej kwalifikacji prawnej czynu następuje w granicach środka odwoławczego ( art. 438 pkt 1 k.p.k.).
W wypadku wniesienia apelacji na niekorzyść oskarżonego, warunkiem zastosowania art. 455 k.p.k. jest, aby sąd odwoławczy nie zmieniał ustaleń faktycznych. Poprawa zaskarżonego wyroku na niekorzyść oskarżonego dopuszczalna jest tylko wtedy, gdy wniesiono środek odwoławczy na niekorzyść.
Stwierdzenie błędu w kwalifikacji prawnej czynu oznacza wadliwość wyroku sądu pierwszej instancji z powodu naruszenia przepisów prawa materialnego. Komentowany przepis ma zastosowanie tylko, gdy sąd pierwszej instancji dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, ale wadliwie zakwalifikował czyn przestępny. Nie jest możliwe poprawienie błędnej kwalifikacji prawnej czynu, gdy sąd pierwszej instancji poczynił nieprawidłowe ustalenia faktyczne.
W art. 455 k.p.k. użyto sformułowania „poprawienie”, a nie „zmiana” kwalifikacji prawnej. Zmiana wiąże się z ponownym dokonywaniem ustaleń faktycznych. Poprawienie to jedynie dostosowanie kwalifikacji prawnej do prawidłowych ustaleń faktycznych.
Zaistnienie sytuacji z art. 455 k.p.k. oznacza zmianę zaskarżonego orzeczenia, gdyż art. 437 § 1 i 2 k.p.k. nie przewiduje rozstrzygnięcia w postaci „poprawienia” kwalifikacji