Uiszczenie opłaty sądowej na rachunek bankowy sądu (przelewy, przekazy bezgotówkowe)

Datą uiszczenia opłaty sądowej na rachunek bankowy sądu wnoszonej w postaci wpłaty gotówkowej w placówce świadczącej usługi płatnicze na podstawie ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 2003 z późn. zm.) jest data przyjęcia wpłaty przez tę placówkę.

Zgodnie z art. 10 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (jedn. tekst: Dz.U. z 2018 r., poz. 300, ze zm. – dalej: „u.k.s.c.”) strona ma obowiązek uiścić opłatę przy wniesieniu do sądu pisma podlegającego opłacie. Na gruncie prawa prywatnego przyjęto, że spełnienie świadczenia bezgotówkowego następuje w dniu uznania rachunku bankowego wierzyciela (por. uchwała SN z dnia 4 stycznia 1995 r., III CZP164/94 oraz wyrok SN z dnia 12 lipca 1996 r., III CRN 75/96).

Uiszczanie kosztów sądowych jest jednak obowiązkiem publicznoprawnym, jako wyraz partycypacji strony w części kosztów obciążających państwo, które zobowiązane jest do zapewnienia powszechnego prawa do sądu. Zasady regulowania opłat sądowych powinny być zatem precyzyjne, a niekorzystne dla strony skutki w razie uchybienia obowiązkowi ich uiszczenia wyprowadzane tylko, gdy strona nie dochowała wymaganych w tym zakresie aktów staranności.

Postanowienie SN z dnia 18 grudnia 2018 r., IV CZ 68/18

Standard: 46433 (pełna treść orzeczenia)

W orzecznictwie Sądu Najwyższego utrwalił się pogląd, że do ważności i skuteczności polecenia przelewu opłaty sądowej wystarczy złożenie bankowi przed upływem terminu prawidłowego pod względem formalnym polecenia przelewu w taki sposób, aby mógł się on zapoznać z jego treścią - jeżeli polecenie to było wykonalne, tj. miało pokrycie na rachunku bankowym zlecającego przed upływem terminu, i zostało rzeczywiście wykonane.

Gdy przesłanki te są spełnione, złożenie bankowi polecenia przelewu przed upływem terminu do wniesienia opłaty sądowej uzasadnia uznanie tego terminu za zachowany, choćby inne czynności składające się na operację przelewu bankowego, w tym uznanie rachunku bieżącego dochodów sądu, nastąpiło po tym terminie (por. w szczególności uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 25 czerwca 2003 r., III CZP 28/03, OSNC 2004, nr 5, poz. 71 oraz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 2004 r., II CZ 38/04, OSNC 2005, nr 5, poz. 84). Okoliczność zatem, kiedy bank wykonał polecenie przelewu nie ma w tym wypadku znaczenia (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1983 r., III PZP 47/83, OSNCP 1984, nr 7, poz. 110, postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 27 stycznia 1969 r., I PZ 76/68, OSNCP 1969, nr 9, poz. 167 i z dnia 22 kwietnia 2004 r., II CZ 38/04, OSNC 2005, nr 5, poz. 84, z dnia 26 września 2008 r., V CZ 54/08, OSNC-ZD 2009, nr 4, poz. 91, z dnia 2 lutego 2011 r., II CZ 199/10, Lex nr 738551).

Tym samym, złożenie bankowi polecenia przelewu przed upływem terminu do wniesienia opłaty sądowej może uzasadniać uznanie tego terminu za zachowany, o tyle tylko, o ile polecenie zostało rzeczywiście wykonane. Okoliczność ta została przez pełnomocnika skarżących wykazana załączonym dowodem w postaci wydruku historii operacji z banku Banku (…). Nie ma też wątpliwości, że dokonując polecenia przelewu skarżący mieli pokrycie na swoim rachunku, skoro zostało ono zrealizowane przez bank. Zatem odrzucenie skargi należało uznać za nietrafne.

Postanowienie SN z dnia 13 kwietnia 2018 r., I CZ 39/18

Standard: 23804 (pełna treść orzeczenia)

Z dniem 1 stycznia 2017 r. nastąpiła zmiana § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 21 marca 2016 r. w sprawie sposobu uiszczania opłat sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. 2016, poz. 408 ze zm.). Opłaty sądowe w sprawach cywilnych uiszcza się m.in. w formie bezgotówkowej na rachunek bieżący dochodów sądu właściwego dla podjęcia czynności procesowej, z którą wiąże się uiszczenie opłaty sądowej, lub sądu, za pośrednictwem którego, zgodnie z obowiązującymi przepisami, wnosi się pismo podlegające opłacie sądowej. Jak wyjaśniono w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 25 stycznia 2017 r., IV CZ 96/16 datą uiszczenia opłaty sądowej przekazem pieniężnym realizowanym przez biuro usług płatniczych na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 6 i ust. 3 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (jedn. tekst: Dz.U. z 2016 r., poz. 1572 ze zm.) jest data polecenia dokonania tego przekazu, pod warunkiem, że kwota objęta przekazem wpłynęła na rachunek właściwego sądu. Podmiot wpisany do rejestru prowadzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego jest bowiem uprawniony do dokonywania wskazanej czynności przekazu pieniężnego, odpowiadającej czynności bankowej przekazu, a tym samym dzień zlecenia jego dokonania i przekazania odpowiedniej kwoty środków pieniężnych należy traktować tak jak dzień złożenia w banku polecenia przelewu i odpowiednio uznać za datę uiszczenia opłaty sądowej w formie bezgotówkowej.

Postanowienie SN z dnia 25 stycznia 2018 r., IV CZ 100/17

Standard: 81494 (pełna treść orzeczenia)