Zobowiązanie wekslowe
Weksel
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Zaciągnięcie abstrakcyjnego zobowiązania wekslowego powoduje dla dotychczasowego wierzyciela z zobowiązania kauzalnego uzyskanie nowej wierzytelności. Zapłata weksla skutkuje wygaśnięciem obu zobowiązań, ale uiszczenie należności w ramach stosunku kauzalnego takiego skutku nie wywołuje; w tym m.in. przejawia się abstrakcyjność zobowiązania wekslowego. Tak więc pod względem prawnym, wystawienie i wręczenie wierzycielowi weksla in blanco pociąga za sobą powstanie między stronami nowego, samodzielnego stosunku materialno-prawnego opartego na przepisach prawa wekslowego.
Posiadacz weksla ma roszczenie wekslowe, choćby przy powstaniu zobowiązania wekslowego nie było żadnego szczególnego tytułu zobowiązania (causa), choćby ten tytuł był nieważny lub zgasł.
W stosunku pomiędzy wystawcą, a remitentem samodzielność tego zobowiązania ulega znacznemu osłabieniu z uwagi na możliwość podniesienia przez wystawcę zarzutów ze stosunku podstawowego bez ograniczeń. Spór przenosi się wówczas na płaszczyznę stosunku podstawowego, który w związku z zarzutami wystawcy podlega badaniu przez Sąd oceniający zasadność wydania nakazu zapłaty.
Zgodnie jednak z art. 10 ustawy to wystawca winien udowodnić, iż weksel wypełniono niezgodnie z porozumieniem wekslowym.
Wyrok SR w Szczytnie z dnia 21 marca 2017 r., I C 1164/16
Standard: 10903 (pełna treść orzeczenia)
Źródłem zobowiązania wekslowego jest umowa dochodząca do skutku poprzez wydanie remitentowi weksla przez wystawcę, przy czym czynności prawne, z których wynikają zobowiązania wekslowe, nie określają celu gospodarczego lub społecznego wynikającego z nich przysporzenia. Określa go dopiero umowa leżąca u podstaw zaciągnięcia zobowiązania wekslowego, wskazująca tzw. stosunek podstawowy (kauzalny) dla tego zobowiązania (tu: pożyczka).
Wykazanie nieważności lub unieważnienie umowy, będącej źródłem zobowiązania wekslowego, jest jednoznaczne ze stwierdzeniem nieistnienia tego zobowiązania (por. m.in. uchwała (7) SN z dnia 7 stycznia 1967 r. III CZP 19/66, wyrok SN z dnia 16 września 2004 r., IV CK 712/03, wyrok SN z dnia 2 marca 2012 r., II CSK 35/11).
Wadami, skutkującymi nieważnością lub uzasadniającymi unieważnienie (wzruszenie) przez uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli, może być dotknięta zarówno umowa mająca być źródłem zobowiązania wekslowego jak i umowa mająca rodzić stosunek podstawowy (por. wyroki SN z dnia 19 marca 1998 r., I PKN 560/97, z dnia 17 czerwca 1999 r., I CKN 51/98, z dnia 18 listopada 1999 r., I CKN 215/98 i z dnia 10 października 2000 r., V CKN 98/00).
W razie nieistnienia lub nieprawidłowości stosunku podstawowego dłużnikowi wekslowemu (wystawcy) przysługują wobec remitenta zarzuty subiektywne, tzn. oparte na osobistych stosunkach, w tym zarzut nienależnego świadczenia, a gdy sumę wekslową już zapłacił - roszczenie o zwrot nienależnego świadczenia. W tej relacji podmiotowej bowiem zasada abstrakcyjności weksla doznaje ograniczenia.
Wyrok SN z dnia 8 maja 2014 r., V CSK 376/13
Standard: 19779 (pełna treść orzeczenia)