Specjalny zasiłek celowy (art. 41 pkt 1 u.p.s.)

Warunkiem otrzymania specjalnego zasiłku celowego jest nie tylko wykazanie konieczności zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej, ale też zaistnienie "szczególnie uzasadnionego przypadku". Wprowadzenie przez ustawodawcę tej przesłanki związane jest z tym, że świadczenie to może zostać przyznane w sytuacji, gdy wnioskodawca przekracza kryterium dochodowe. Ustawodawca nie zdefiniował co należy rozumieć pod pojęciem "szczególnie uzasadnionego przypadku". Dlatego też wymaga ono odniesienia do każdego indywidulanego przypadku.

O uprawnieniu do świadczenia z art. 41 u.p.s. nie decyduje dochód strony, lecz sytuacja życiowa, w której się ona znalazła.

Z tej formy pomocy społecznej nie można wyprowadzać wniosku, że przyznanie tego rodzaju zasiłku jest obowiązkiem organu - tak jak czyni się to w odniesieniu do osób spełniających kryteria dochodowe. Przyznanie bądź odmowa przyznania specjalnego zasiłku celowego uzależniona jest nie tylko od tego, w jakim stopniu podstawowe potrzeby wnioskodawcy mogą zostać zaspokojone z jego własnych środków, ale przede wszystkim od wystąpienia szczególnych okoliczności, w związku z którymi konieczne jest udzielenie wsparcia pomimo przekroczenia kryterium dochodowego. Musi to być zatem przypadek na tyle charakterystyczny i odbiegający od sytuacji innych osób znajdujących się w trudnym położeniu, że uzasadnia przyznanie pomocy z uwagi na nadzwyczajność zdarzenia, które wystąpiło i jest na tyle dotkliwe w skutkach, że dana osoba sobie z nim nie poradzi, nawet przy uwzględnieniu możliwości ludzkiej zapobiegliwości (por. wyrok NSA z 13 września 2023 r., I OSK 1840/21).

Wyrok NSA z dnia 10 marca 2025 r., I OSK 1208/24

Standard: 87762 (pełna treść orzeczenia)

Zgodnie z art. 41 pkt 1 ups, specjalny zasiłek celowy może być przyznany w związku z wystąpieniem szczególnie uzasadnionego przypadku osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe w wysokości nieprzekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny.

Świadczenie nie podlega zwrotowi.

Ww. forma wsparcia ma charakter szczególny, przysługuje więc wyłącznie w ekstraordynaryjnych sytuacjach

Wyrok NSA z dnia 13 grudnia 2024 r., I OSK 457/24

Standard: 85127 (pełna treść orzeczenia)