Przymus adwokacko radcowski w postępowaniu zażaleniowym przed Sądem Najwyższym (art. 87[1], art. 394[1] k.p.c.)

W postępowaniu przed Sądem Najwyższym obowiązuje bowiem zastępstwo stron przez adwokatów lub radców prawnych (art. 87[1] § 1 k.p.c.). Dotyczy to także postępowania toczącego się na skutek wniesienia do Sądu Najwyższego zażalenia (zob. np. postanowienie SN z 14 kwietnia 2021 r., I CZ 33/20).

Sporządzenie zażalenia do Sądu Najwyższego osobiście przez stronę (uczestnika postępowania nieprocesowego) pozbawioną zdolności postulacyjnej jest dotknięte brakiem nieusuwalnym i powoduje konieczność odrzucenia takiego zażalenia wprost, jako niedopuszczalnego, bez wzywania do uzupełnienia tego braku. Niemożliwe również jest usunięcie takiego braku samodzielnie przez stronę, ani jej pełnomocnika w jakiejkolwiek formie (zob. m.in. postanowienia SN z 9 lipca 2021 r., IV CZ 26/21; z 16 lipca 2021 r., I  CZ  21/21; z 25 lutego 2022 r., III CZ 46/22; z 14 czerwca 2022 r., III CZ 197/22).

Jednak w orzecznictwie Sądu Najwyższego pojawia się również stanowisko wskazujące na konieczność rozpoznania zażalenia w opisanej powyżej sytuacji (postanowienie SN z 14 maja 2024 r., III CZ 47/24). Wskazuje się, że zażalenie na odrzucenie skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia powinno zostać wniesione przez adwokata lub radcę prawnego. Jeżeli jednak odrzucenie skargi nastąpiło z powodu naruszenia art. 87[1] § 1 k.p.c., to zażalenie na odrzucenie wniesione z naruszeniem tego przepisu nie może zostać odrzucone, gdyż w ten sposób Sąd Najwyższy nigdy nie mógłby skontrolować merytorycznie prawidłowości odrzucenia skargi przez sąd powszechny.

Sąd Najwyższy w niniejszej sprwie podziela drugi z wymienionych poglądów.

Postanowienie SN z dnia 26 marca 2025 r., III CZ 5/25

Standard: 88579 (pełna treść orzeczenia)

Zażalenie na odrzucenie skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia także powinno zostać wniesione adwokata lub radcę prawnego. Jeżeli jednak odrzucenie skargi nastąpiło z powodu naruszenia art. 87[1] § 1 k.p.c., to zażalenie na odrzucenie wniesione z naruszeniem tego przepisu nie może zostać odrzucone, gdyż w ten sposób Sąd Najwyższy nigdy nie mógłby skontrolować merytorycznie prawidłowości odrzucenia skargi przez sąd powszechny.

Postanowienie SN z dnia 14 maja 2024 r., III CZ 47/24

Standard: 88573 (pełna treść orzeczenia)