Pojęcie nieruchomości dla celów rozgraniczenia (art. 153 k.p.c.)

Artykuł 153 k.c., jak i przepisy ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - prawo geodezyjne i kartograficzne (jedn. tekst: Dz. U. z 2017 r., poz. 2101, ze zm.; dalej: „pr. geod.”) nie definiują nieruchomości dla celów rozgraniczenia, ale nie ulega wątpliwości, że w tej kwestii należy odwołać się do art. 46 § 1 k.c., który zawiera normatywną definicję nieruchomości w znaczeniu materialno-prawnym. Artykuł 46 k.c. identyfikuje nieruchomość z taką częścią powierzchni ziemskiej, która stanowi odrębny przedmiot własności, czyli jest to teren stanowiący własność jednego podmiotu, otoczony gruntami innych podmiotów bez nawiązania do ksiąg wieczystych (por. postanowienie SN z dnia 19 lutego 2003 r. V CK 278/02).

Uchwała SN z dnia 19 października 2018 r., III CZP 115/17

Standard: 34676 (pełna treść orzeczenia)

Przygraniczny pas gruntu, który ma być wydany w wykonaniu postanowienia o rozgraniczeniu, nie stanowi nigdy odrębnego przedmiotu własności, lecz jest częścią nieruchomości gruntowej, poddanej rozgraniczeniu. Tym samym nie jest on nieruchomością w znaczeniu prawnym. Nieruchomościami bowiem gruntowymi są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (art. 46 § 1 k.c.). Ponadto te pasy gruntu ze względu na swój kształt i rozmiary (określone często w centymetrach) z reguły nie mogłyby tworzyć samodzielnej działki geodezyjnie wydzielonej, a tym samym nie mogłyby także, bądź to z mocy samego prawa, bądź na skutek czynności prawnej, stać się odrębnym przedmiotem własności.

Jeżeli granica ustalona w wyniku postępowania rozgraniczeniowego nie pokrywa się całkowicie z aktualnie istniejącą linią faktycznie rozdzielającą stan posiadania sąsiadujących ze sobą nieruchomości, należy w postanowieniu o rozgraniczeniu nakazać wydanie przyległych do tej granicy pasów ziemi (orz. SN z dnia 6 października 1958 r. 2 CR 872/58 i z dnia 20 grudnia 1968 r. III CZP 102/68), chyba że zostanie przyznana dopłata przewidziana w art. 153 k.c.

Uchwała SN z dnia 22 marca 1972 r., III CZP 13/72

Standard: 58267 (pełna treść orzeczenia)