Waloryzacja według klauzuli dewizowej, kursu waluty obcej (art. 358[1] § 3 k.c.

Jeżeli zobowiązanie pieniężne na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej wyrażone jest od chwili jego powstania określoną sumą polskich pieniędzy, której wysokość ulega następnie zmianie dokonanej, na podstawie art. 358[1] §3 k.c., przez sąd stosujący klauzulę dewizową (kurs waluty obcej), to taka waloryzacja jest ustawowo dopuszczalnym odstępstwem od zasady nominalizmu (art. 358[1] § 1 k.c.) i nie narusza zasady walutowości (art. 358 § 1 k.c.).

Istotą dokonania waloryzacji przy zastosowaniu kursu waluty obcej jest odniesienie wartości świadczenia pieniężnego wyrażonego w pieniądzu polskim do innego niż pieniądz polski miernika wartości, a następnie ustalenie wysokości świadczenia w pieniądzu polskim według jego relacji do tego miernika wartości.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego wyrażono już wcześniej pogląd, że w art. 358[1] § 3 k.c. brak jest wskazówek konkretyzujących mierniki dokonywanej przez sąd waloryzacji świadczeń pieniężnych, wobec czego kwestia wyboru miernika pozostawiona została uznaniu sędziowskiemu, opartemu na rozważeniu okoliczności danej sprawy, przy stosowaniu ogólnych, kierunkowych wskazówek zawartych w ustawie (por. uz. uchwały (7) SN z dnia 10 kwietnia 1992 r. III CZP 126/91).

W świetle przepisu art. 358[1] § 3 k.c. nie sposób jest nawet podjąć próby zbudowania wyczerpującego, czy nawet przykładowego, katalogu mierników waloryzacji, do których mógłby sięgać sąd stosujący ten przepis, stanowiłoby to bowiem próbę wskazywania, a więc w istocie ograniczania, mierników waloryzacji sądowej, wobec braku ich określenia w ustawie (por. uzasadnienie wyroku SN z dnia 23 listopada 1993 r. III CRN 46/93).

Postanowienie SN z dnia 5 grudnia 1997 r., I CKN 558/97

Standard: 33458 (pełna treść orzeczenia)